اقتصاد۲۴ - طی ۱۰ ماه اخیر شاهد آن بودیم که ۲ رئیس سازمان بورس علی‌رغم سابقه چندان زیادی که در بازار سرمایه داشتند به دلیل فشار‌هایی اقدام به استعفا کردند، نکته حائز اهمیتی که باید به آن اشاره کرد مقصر اصلی این اتفاقات در اصل راهکار غیر معقولانه دولت و بعضی از مسئولان بود.
حالا با توجه به اتفاقاتی که افتاد امیدواریم رئیس بعدی سازمان بورس از بازی‌های سیاسی فاصله بگیرد و به ارتقاء جایگاه بورس کشور در بین سایر بازار‌های جهانی بیاندیشد.
برای بررسی بیشتر این امر با چند کارشناس بازار سرمایه به گفتگو نشستیم.
مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در رابطه با استعفای دو رئیس سازمان بورس، گفت: تخصصی بودن بازار سرمایه باعث شده که دولت‌ها و سیاسی‌ها جسارت حضور در راس سازمان بورس را نداشته باشند و از ابتدای احیای بازار در سال ۱۳۶۸ تا کنون، همواره روسای سازمان افراد متخصص بوده اند به صورتی که می‌توان گفت همگی در بازار سرمایه سمت‌های اجرایی داشته اند و به نوعی از کف بازار مطلع بوده اند به ویژه آقای قالیباف که تجربه حضور در مدیریت و هیات مدیره شرکت‌های بورس، سرمایه گذاری، تامین سرمایه‌ها و کارگزاران و سایر نهاد‌های مالی را داشته است.
آیا تغییرات اخیر به صلاحیت مدیران بازار سرمایه ربط ندارد؟
او بیان کرد: تغییراتی که طی ۱۰ ماه اخیر رخ داد را نمی‌توانیم به صلاحیت فردی این مدیران ارتباط دهیم نکته مهم این است که شاپورمحمدی و حسن قالیباف اصل استعفا داده اند آن هم در کشوری که معمولا مدیران استعفا نمی‌دهند حتی اگر اشتباهاتشان منجر به زیان مالی یا جانی شود، این استعفا‌ها حرفه‌ای بوده اند و به معنی مخالفت با سیاست نهاد بالاتر یعنی دولت است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: استعفای شاپور محمدی و قالیباف اصل هر دو ناشی از اُفت و خیز‌های غیر عادی در بازار بود. شاپورمحمدی به خاطر تلاش برای کنترل رشد بی محابای قیمت‌ها مجبور به استعفا شد چرا که رشد غیرمنطقی اُفت شدید را به دنبال دارد و قالیباف اصل هم قربانی اُفت بازاری شد که لاجرم بود و علی رغم تلاش‌های ایشان در تسهیل صدور مجوز‌های افزایش سقف صندوق ها، مجوز‌های افزایش سرمایه، مجوز فعالیت نهاد‌های مالی، الزام ناشران برای معرفی بازارگردان و صدور مجوز صندوق‌های بازارگردانی، اعمال محدودی فروش حقوقی‌ها و ده‌ها اقدام دیگر بازار با افت شدید مواجه شد چرا که اساسا مشکل در بازار‌های موازی بود.
بیشتر بخوانید:بورس کانال ۱۳۰۰ را این هفته پس می‌گیرد/ بازار سرمایه در انتظار تحقق وعده دولت/ بهمن، ماه خوش‌شانسی سهامداران
سیاسیون به دنبال قربانی برای بورس!
قلی پور گفت: سیاسی‌ها در دولت دوازدهم فکر می‌کنند که سازمان بورس قیمت‌ها را تعیین می‌کند و اُفت بازار ناشی از قصور مدیران بازار است یا آنکه به دنبال قربانی برای راضی کردن مردم عصبانی هستند، همین عدم درک سیاسی‌ها و فشارشان بر وزارت اقتصاد و سازمان بورس برای رونق بازار بورس، منجر به استعفای روسای بورس شد. اکنون می‌بینیم که تلاش بورس برای کنترل و مهار رشد قیمت‌ها در دوره آقای محمدی به حق بود و حال هم سقوط بازار علی رغم تلاش‌های قالیباف اصل طبیعی بود.
وی بیان کرد: نیاز دولت به رونق بورس و تامین مالی در اوج تحریم‌ها یکی از دلایل عدم مقابله با حباب قیمت‌ها شد و برخورد با تلاش رئیس اسبق سازمان استعفای ایشان را رقم زد و سقوط طبیعی بازار به علت تعدیل انتظارات و فشار غیرمنطقی به رئیس سازمان برای جلوگیری ازریزشی که خارج از کنترل سازمان بورس بود و نهایتا راضی کردن مردمی که نباید بدون تجربه وارد بورس می‌شدند، منجر به استعفای قالیباف شد که انصافا از بالاترین تخصص و شایستگی برای سکانداری بورس برخوردار بودند.
عده‌ای بازار سرمایه را زمینی برای رفع اختلافات خود می‌دانند
شیخ کارشناس بازار سرمایه، درباره دو رئیس قبلی سازمان بورس، اظهار کرد: حسن قالیباف اصل و شاپور محمدی به علت مقاومتی که در برابر تصمیمات غیر معقول که از جانب دولت به آن‌ها تحمیل شد استعفا دادند متاسفانه عده‌ای می‌خواهند بازار سرمایه را جولانگاه سیاسی خود جلوه دهند.
او بیان کرد: بازار سرمایه باید همانند بانک مرکزی مستقل عمل کند به نحوی که وقتی تصمیمی در رابطه با یک مسئله گرفت کسی نتواند از بیرون اظهارنظر غیر معقولی را انجام دهد.
دستگاه‌های نظارتی بازار سرمایه خوب عمل نکردند!
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: متاسفانه در دوران حسن قالیباف اصل دستگاه‌های نظارتی نتوانستند به خوبی عمل کنند به طوری که می‌توان به رشد شارپی شاخص اشاره کرد مسئولان بازار سرمایه می‌دانستند که چنین رشدی می‌تواند به ضرر بازار سرمایه تمام شود.
شیخ گفت: استعفای حسن قالیباف اصل در اصل به دلیل فشار‌هایی بود که از جانب سهامداران مالباخته و بعضی از نهاد‌های دولتی صورت گرفت.
او بیان کرد: رئیس بعدی سازمان بورس ممکن است یکی از اعضای شورای عالی بورس یا مدیر عامل یکی از شرکت‌های زیر مجموعه سازمان بورس باشد.
روسای بورس شاخص تعیین نمی‌کنند!
مصطفی حقانی نسب کارشناس بازار سرمایه، در رابطه با دو رئیس قبلی سازمان بورس، اظهار کرد: شاخص بورس برایش اهمیت ندارد که رئیس بعدی چه کسی خواهد بود بلکه بیشترین اثرش را از اوضاع اقتصادی و سیاسی که در جامعه اتفاق می‌افتد می‌بیند در دوران شاپور محمدی نظام مالی به این نتیجه رسیده بود که باید یک اصلاحی را در شاخص بازار سرمایه انجام دهد تا روند مثبت شود.
او بیان کرد: از آبان ۹۸ ما شاهد آن بودیم که منابع زیادی وارد بازار سرمایه شد که این مسئله به مرور زنگ هجوم نقدینگی به سمت بازار سرمایه را به صدا درآورد که بسیاری از کارشناسان این وضعیت را برای بورس خطرناک می‌دانستند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: روند آبان امسال تفاوت چشمگیری را نسبت به آبان سال ۹۸ داشت به علت آنکه در سال گذشته به حقوقی‌ها می‌گفتیم که عرضه کنند اکنون تا حدودی مانع عرضه‌های آن‌ها شدیم.
ابلاغیه‌ای که جلوی eps شرکت‌ها را گرفت عامل ریزش‌های بازار بود
صفاری تصریح کرد: متاسفانه شاپور محمدی رئیس اسبق سازمان بورس طی یک ابلاغیه‌ای جلوی eps شرکت‌ها را گرفت که این مسئله تا حدودی بر ریزش‌هایی که در مرداد و شهریور رخ داد، موثر بود، اما طی جلسات شورای عالی بورس قرار بر این شد که از اسفند ۹۹ این ابلاغیه به طور کامل حذف شود.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: در دوران قالیباف اصل متاسفانه اتفاقات نه چندان خوشایندی از جمله رشد‌های شارپی، عرضه سهام عدالت و صندوق‌های ETF رخ داد که سرانجام خوبی برای کارنامه کاری قالیباف اصل نداشت.
صفاری بیان کرد: نارضایتی‌های عموم مردم که در بازار سرمایه در ۱۰ ماه اخیر سرمایه خود را باخته بودند و فشار‌هایی که از جانب سیاست مداران صورت گرفت سرانجام سبب شد تا قالیباف اصل استعفا دهد.
او گفت: رئیس بعدی سازمان بورس باید کسی باشد که ریسک‌های دستورالعملی را کاهش بدهد و از فضای سیاسی شدن تا حدودی فاصله بگیرد و از طرف دیگر شرکت‌های سهامی را به سمت خصوصی سازی هدایت کند.
نقد اصلی را باید به عوامل خارجی بازار کرد
مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه، در رابطه با دو رئیس اسبق سازمان بورس، گفت: نقد اصلی را به جای رئیس اسبق سازمان بورس باید به سازمانی شود که دو تا از رئیسانش به علت هیجاناتی که نشات گرفته از خارج بود استعفا دادند.
او افزود: مسئولان و سهامداران خود به جای آن که انگشت اتهامشان را به سمت سازمان بورس بگیرند باید به دنبال مقصر اصلی آن در خارج از بورس باشند به علت آنکه در دوران دو رئیس قبلی، سازمان بورس کمترین دخالت را داشته است.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: در رابطه با استعفای ۲ رئیس سازمان بورس باید گفت این دو تلاش کردند که مانع تصمیماتی شوند که خارج از توان شان است، اما موفق نشدند و سرانجام به استعفا رضایت دادند.
بازار سرمایه نیازمند استقلال
سوری تصریح کرد: تا زمانی که بورس مستقل نشود هر کس که بیاید نمی‌تواند تاثیر چندانی بر بدنه بازار سرمایه بگذارد و مانع تصمیمات غیر معقولانه شود.
او گفت: نقش مجلس را در استعفای حسن قالیباف نمی‌توان نادیده گرفت به علت آنکه مجلس سازمان بورس را پاسخگوی عملکرد دولت می‌دانست که به همین منظور می‌توان به تحقیق و تفحص مجلس از سازمان اشاره کرد.
گفتنی است، برای انتخاب رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار، بهتر است دژپسند این بار فردی را انتخاب کند که دست به استعفایش در فشار‌ها قوی نباشد و او را در ادامه مسیر هموار سازی بورس درگیر حواشی سیاسی نکند، تا بتوان کشتی به گل نشسته بورس را نجات دهد.