بهعنوان اولین سؤال، حضور در یک سازمان صنعتی که بیشتر کارکنان آن را مردان تشکیل میدهند کار دشواری است؟
قبل از هر سخنی لازم است خدمت همۀ همکاران گرامی در شرکت فولاد مبارکه سلام و خداقوت عرض کنم و ایام دهۀ فجر و میلاد سرور زنان عالم، حضرت صدیقه کبری (س) را به ایشان تبریک بگویم.
به نظر بنده، شاید این نوع سوگیریها متعلق به قبل از انقلاب اسلامی باشد که نهتنها حقوق زنان رعایت نمیشد، بلکه در مواردی نگاه به آنان نگاهی غیرواقعی بود، ولی با ظهور انقلاب اسلامی، بازتعریف ارزشها و احیای حقوق زنان در جامعه، این نگاه آرامآرام رنگ باخت و کارکردهای ارزشی جامعه نیز در مورد زنان احیا شد. جامعهای که دیگر نه به افراطِ پارادایمهای فمینیسمی مبتلا بود، نه از تفریطِ تحجرهای متعصبانه رنج میبرد؛ رویکردی متعادل که به دنبال برابری حقوق زنان و مردان در جامعه بود.
بدون شک بهلحاظ حجم فعالیتها در شرکت بزرگی مانند فولاد مبارکه، اشتغال در این شرکت قابلقیاس با برخی مشاغل معمول برای زنان نیست و سختیهای خود را دارد، ولی اینکه نگاه اکثریت-اقلیت یا مردسالارانه حاکم باشد، ابدا من چنین احساسی نکردهام، چراکه فرهنگ سازمانی فولاد مبارکه فرهنگی متعالی است و کلیۀ همکاران بدون نگاه جنسیتی به تخصص و حرفۀ خود مشغولاند؛ بهطوریکه هماکنون نیز حدود ۲۰۰ نفر از کارکنان در ردهها و بخشهای مختلف، بانوان محترم هستند.
شما اولین مدیر زن در فولاد مبارکه هستید؟
طبق نظر مدیرعامل محترم شرکت و رویکرد تخصصگرایانۀ ایشان و با توجه به سوابق قبلی اینجانب، بنده از سال ۹۷ در پست مدیریت حوزۀ مدیرعامل مشغول به فعالیت شدم. نگاه من به این امر نگاهی مثبت و هدفمند است، نه به این دلیل که بنده در این پست قرار دارم، بلکه به این دلیل که بلوغ سازمانی فولاد مبارکه را در نگاه به جامعۀ زنان نشان میدهد و گامی مهم در راستای خودباوری بانوان تلقی میشود. امیدوارم عملکرد بنده بهعنوان اولین مدیر زن در این ابَرکارخانه مهر تأییدی باشد برای ادامۀ اعتماد به جامعۀ بانوان برای فعالیت در ردههای مدیریتی این کارخانۀ معظم.
اخیرا نسبت به تشکیل کمیتهای با عنوان کمیتۀ بانوان در فولاد مبارکه اقدام شد. این امر نیز در بین کارخانههای صنعتی بیسابقه بود. دراین باره توضیح دهید.
همانطور که عرض کردم، نگاه مهندس عظیمیان بهعنوان مدیرعامل شرکت نگاهی تخصصی و متعهدانه است و هیچگونه قید دیگری در کار نیست. منتها به دلیل اینکه زنان شاغل در فولاد مبارکه مانند دیگر گروهها دارای ساختار غیررسمی برای بیان مطالبات خود نبودند، با پیشنهاد بنده، تصمیم بر آن شد که کمیتۀ بانوان تشکیل شود و اعضای این کمیته با پیشنهاد معاونان و مدیران بخشهای مختلف منصوب و موظف به پیگیری مأموریتها و تدوین سند جامع در این حوزه شدند. همانطور که اشاره شد، اولین بار است که چنین اقدامی صورت گرفته؛ بنابراین قطعا کاستیهایی خواهد داشت. با این همه به رسمیت شناخته شدن این گروه نیز اتفاقی مبارک خواهد بود که میتوان از آن بهعنوان الگویی در دیگر صنایع و سازمانها استفاده کرد.
فعالیتهای بانوان در فولاد مبارکه در چه حوزههایی است؟
قطعا اولین پایگاه حضور زنان در ساختار غیراداری فولاد مبارکه، نهاد بسیج بوده است. همانند دفاع مقدس و حضور بانوان در جبهههای نبرد، در این جبهۀ صنعتی نیز بانوان از خاستگاه بسیج بهعنوان فعالیتهای غیراداری به خدمت پرداختهاند. برگزاری مراسمی برای تکریم بانوان شاغل و توجه به خانوادههای فولاد و همسران همکاران شاغل در ابعاد فرهنگی و اجتماعی نیز از دیگر موضوعاتی است که شرکت به آنها پرداخته و با سیاستهای جدید ابلاغی در حوزۀ کمیتۀ بانوان، این موارد گسترش خواهد یافت.
شما دانشآموختۀ رشتۀ جامعهشناسی هستید. از نگاه جامعهشناختی چه تحلیلی از فعالیتهای حضور زنان در شرکتهای صنعتی دارید؟
من بهعنوان یک دغدغۀ شخصی همواره از دریچه تئوریهای جامعهشناسانه به این موضوع پرداختهام. حتی پیش از اینکه در شرکت فولاد مبارکه شاغل باشم، پایاننامهام را به موضوع دوری محل کار از خانه و تأثیر آن بر خانواده اختصاص داده بودم؛ اینکه زنان بهعنوان ستون خانواده، وقتی قرار است در دو عرصۀ خانه و اجتماع فعالیت کنند، چگونه میتوانند تعادل برقرار کنند تا آسیبها به حداقل برسد. این موضوع با فرهنگ سازمانی که زن در آن شاغل است رابطۀ مستقیم دارد.
بیشتربخوانید: اجرای طرح مدیریت داراییهای فیزیکی در فولاد مبارکه
البته همانطور که در مقدمه عنوان کردم، نگاه به تساوی حقوق زن و مرد براساس موازین انقلاب اسلامی بهشدت نسبت به قبل از انقلاب تعدیل شده و ضمن تکریم جایگاه بانوان، از نگاههای افراطی نیز فاصله گرفته شده است، چه نگاههای فمینیسمی که زنان را در مقابل مردان قرار میداد و آنان را از نقشهای زنانه دور میکرد، چه نگاههای متحجرانهای که زنان را در کنج خانه میخواست. امروز به برکت جمهوری اسلامی بانوانی در دولت، مجلس و دیگر دستگاهها و سازمانها شاغلاند که در حوزههای گوناگون نقشهای تأثیرگذار داشته و خواهند داشت.
سخن پایانی؟
از همۀ همکارانم در شرکت فولاد مبارکه که همواره با تلاش خود باعث سربلندی ایران عزیز شدهاند سپاسگزارم و به تمام زنان شهید ایران اسلامی از ابتدای انقلاب تا شهدای مدافع سلامت که همواره دَین خود را به آرمانهای این وطن ادا کردهاند ادای احترام میکنم. امیدوارم بنده و تمام همکارانم در بخش صنعت نیز بتوانیم فارغ از تمام آنچه عادلانه یا غیرعادلانه بیان میشود، بر اساس آنچه در اسلام بهعنوان تقوا از آن یاد شده، موجبات افتخار بیشتر ایران عزیز را فراهم کنیم.