دورهمی و خندوانه چرا خوش درخشیدند؟

اقتصاد۲۴- دو برنامه «دورهمی» و «خندوانه» با بهره‌مندی از حضور دو چهره مطرح سینما و تلویزیون در جایگاه مجری در همان ابتدای راه توانستند نظرات را به خود جلب کنند و در فصل‌های متعدد با وجود موفقیتی که در جلب نظر مخاطب داشتند با تغییراتی روبه‌رو شدند که شاید حتی به کیفیت این آثار لطمه وارد کرد، اما همچنان با وجود این تغییرات می‌توان «خندوانه» و «دورهمی» را جزو پربیننده‌ترین برنامه‌های چند سال اخیر تلویزیون دانست.

به اعتقاد بسیاری از منتقدان عواملی، چون حضور دو چهره محبوب در جایگاه مجری، خلاقیت‌هایی که تولیدکنندگان در بخش‌های مختلف برنامه داشتند، کمبود محدودیت‌ها برای این دو برنامه، استمرار در پخش، مهمانانی که به برنامه دعوت می‌شوند و... از اصلی‌ترین دلایل موفقیت «خندوانه» و «دورهمی» هستند؛ اما باید این نکته را هم مدنظر داشت که به اعتقاد بسیاری از منتقدان این دو برنامه در فصل‌های اخیر دچار ضعف‌های بسیاری شده‌اند که باید این ضعف‌ها نیز دیده و مورد بررسی قرار بگیرند.

در گفتگو با چند منتقد عوامل موفقیت برنامه‌های «دورهمی» و «خندوانه» را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید:

کیوان امجدیان: «دورهمی» مسیر رو به پیشرفتی داشته است / «خندوانه» با رامبد جوان هم حرفی برای گفتن ندارد

کیوان امجدیان منتقد سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: «خندوانه» و «دورهمی» برنامه‌های خوبی هستند که توانسته‌اند نظر مخاطبان بسیاری را به خود جلب کنند و علاوه بر سرگرمی این برنامه‌ها در لابه‌لای بخش‌های مختلف‌شان نکاتی فرهنگی مثل معرفی کتاب را به مردم می‌گویند که بسیار مفید و حائز اهمیت است.

امجدیان در ادامه خاطرنشان کرد: به نظر من برنامه «دورهمی» در فصل‌های متعددی که داشته مسیر پیشرفت را در پیش گرفته و کیفیتش بیشتر شده است. به نظر من حذف بخش نمایشی این اثر هم اتفاق خوبی بود چرا که شاید بخش‌های نمایشی اگر چه ریتم برنامه را کمی تندتر می‌کرد، اما به نظرم بین مخاطبان و برنامه فاصله می‌انداخت و حذف آن به بیشتر شدن کیفیت این برنامه کمک کرد.

او افزود: در برنامه «خندوانه» به نظر می‌رسد تولیدکنندگان آن به نوعی ایده کم آورده‌اند و دستشان خالی است. البته برنامه «خندوانه» هم برنامه خوبی بود، ولی نتوانست مثل «دورهمی» مسیر رو به پیشرفتی داشته باشد. این برنامه هم در فصل‌های قبلی سعی کرد با اضافه کردن بخش‌های مختلف در اجرا خلاقیت داشته باشد، اما ایده‌ها کافی نبود و در نهایت برنامه به یک تکرار و سکون دچار شد. اگر قرار است این برنامه هم مسیر رو به پیشرفت در پیش بگیرد باید تغییراتی اساسی در برنامه ایجاد شود.

این منتقد در ادامه اظهار داشت: «دورهمی» در واقع برنامه مهران مدیری است و همه چیز از جمله شوخی، صحبت‌ها و... کاملاً با لحن بیان و اجرای این مجری هماهنگ شده است. قطعاً اگر مهران مدیری را از این برنامه حذف کنیم قطعاً این برنامه مخاطبان خود را از دست می‌دهد، اما به نظر من «خندوانه» با رامبد جوان هم دیگر حرفی برای گفتن ندارد و نمی‌تواند با همین روند به مسیرش ادامه دهد. زمانی که «خندوانه» شروع شده بود شاید مردم می‌توانستند با برنامه‌ای که حتی از مردم می‌خواهد بی دلیل بخندند ارتباط برقرار کنند، اما امروز اقتضاعات زمانه تغییر پیدا کرده و نمی‌شود با همین رویکرد به برنامه‌سازی ادامه داد. مطمئناً اگر رامبد جوان تغییراتی اساسی در سیاست و ساختار برنامه‌اش اعمال نکند موفق نخواهد بود.

امجدیان درباره تکراری شدن مهمان‌های برنامه «دورهمی» گفت: مهران مدیری آنقدر باهوش است که مثل یک نقاش که اگر قرار باشد یک درخت را نقاشی کند می‌تواند در چند اثر از زوایای مختلف آن را به تصویر بکشد مدیری هم می‌تواند با مهمان‌های تکراری جنس پرسش‌ها و شوخی‌هایش را تغییر داده و مخاطب را پای تلویزیون نگاه دارد.

این منتقد در پایان گفت: البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که مهمان‌هایی که مدیری می‌توانست به «دورهمی» بیاورد به پایان رسیده و او می‌تواند با تغییراتی در نوع مهمانانش و ایده‌هایی دیگر «دورهمی» را از تکرار دور کند. به نظر من با وجود اشکالاتی که در این دو برنامه دیده می‌شود وقتی ما دیگر برنامه جذابی نداریم که بخواهد نظر مخاطبان را به خود جلب کند ساخت و پخش برنامه‌هایی مثل «خندوانه» و «دورهمی» ادامه داشته باشد، اما اگر ما در تلویزیونمان برنامه‌های جذاب و خوب بیشتری داشته باشیم قطعاً این برنامه‌ها در رقابت با آن‌ها مجبور به داشتن خلاقیت و نوآوری‌های بیشتری می‌شوند و شکل برنامه‌سازی در تلویزیون به لحاظ کیفی پیشرفت چشمگیری خواهد داشت. فعلاً «خندوانه» و «دورهمی» در این برهوت غنیمت هستند.

شهرام خرازی‌ها: تکرار مهمانان «دورهمی» به این برنامه لطمه نمی‌زند / «دورهمی» با مهران مدیری می‌تواند ادامه داشته باشد

شهرام خرازی‌ها منتقد سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: تلویزیون در تلاش است تا برنامه‌های خوب متفاوت بسازد، اما شاید این برنامه‌ها موفق نبوده‌اند و البته ادامه‌دار بودن یک برنامه به عوامل متعددی بستگی دارد که تنها داشتن مخاطب و جذاب بودن اثر در آن مطرح نیست.

خرازی‌ها خاطرنشان کرد: در تلویزیون حتی برنامه‌هایی بوده‌اند که در قالب‌های مختلفی ساخته و پخش شده‌اند که موفق بوده و مورد استقبال قرار گرفته‌اند، اما به دلایل مختلف از جمله نبود بودجه مناسب برای تولید، عدم همکاری عوامل از جمله مجری و... ادامه تولید این آثار امکانپذیر نبوده است.

او افزود: به عنوان مثال اگر در ادامه تولید برنامه «دورهمی» که یک برنامه موفق است مهران مدیری میلی به حضور در آن نداشته باشد و قرار باشد این برنامه ادامه داشته باشد قطعاً «دورهمی» نمی‌تواند موفقیتش را تکرار کند چرا که مخاطب این اثر را با اجرای مدیری می‌پذیرد و دنبال می‌کند، پس در این شرایط قطعاً تولیدکنندگان «دورهمی» هم ترجیح می‌دهند برنامه را متوقف کنند.

این منتقد در ادامه تأکید کرد: قطعاً استقبال مخاطب عامل مهمی در ادامه تولید یک برنامه است، تلویزیون باید نیازسنجی کند و بر اساس نیاز مخاطبان تولید را ادامه دهد که البته اینگونه بوده است، اما همانطور که اشاره کردم در ادامه تولید یک اثر مسائل بسیاری مطرح هستند که گاهی مواقع علاوه بر میل و استقبال مخاطب تولید متوقف می‌شود. این موضوع به صورت معکوس نیز وجود دارد؛ یعنی یک برنامه که شاید نیازی به تولید آن احساس نمی‌شود با اصرار تهیه‌کننده که بودجه دارد تولیدش ادامه پیدا می‌کند؛ بنابراین نمی‌توانیم ادعا کنیم که نیازسنجی‌ها در رسانه ملی بسیار منظم و آکادمیک بوده چرا که اینگونه نیست و خیلی وقت‌ها برنامه‌ها بر اساس سلایق مدیران و آنچه که تهیه‌کننده‌ها پیشنهاد داده‌اند ساخته می‌شوند.

خرازی‌ها درباره فصل جدید برنامه «دورهمی» گفت: مصاحبه با ستاره‌های سینما، تلویزیون، موسیقی و... قطعاً برای مخاطبان جذاب است، این جذابیت تنها مربوط به کشور ما نمی‌شود بلکه در همه جای دنیا اینگونه است و برنامه‌هایی اینچنین با استقبال خوبی روبرو می‌شوند. مهران مدیری از مهمانانی که برای چندمین بار به برنامه‌اش می‌آیند می‌تواند سوالات جدیدی بپرسد و هر بار مخاطب را با کشف جدیدی از زندگی و کارنامه شخص مهمان دعوت می‌کند چرا که طبیعتاً در یک برنامه امکان اینکه همه چیز درباره مهمان حاضر مطرح شود وجود ندارد و یک نفر حتی می‌تواند چهار بار در یک برنامه حاضر شود و باز هم حرف‌های جدیدی برای گفتن داشته باشد.

او در پایان تأکید کرد: مهران مدیری فردی تیزهوش است که می‌داند نباید از مهمانان سوالات تکراری داشته باشد. ما برنامه‌های اینچنین که گفتگو محور باشد و افراد مهمان در آن چهره‌های مطرح هر عرصه باشند را داشتیم که پیش از انقلاب هم بوده و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته‌اند. «دورهمی» یک برنامه با کیفیت است و می‌تواند تولیدش ادامه داشته باشد به شرط اینکه مهران مدیری مجری آن باقی بماند، اما برنامه «خندوانه» یک برنامه متوسط است که به زحمت می‌تواند اصطلاحاً گلیم خود را از آب بیرون کشیده و نظر مخاطب را به خود جلب کند.

نیما کرمی: شهاب حسینی در بازیگری بیشتر از مجری‌گری پیشرفت داشته است

نیما کرمی مجری تلویزیون در گفتگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: برنامه «هم رفیق» شهاب حسینی به طور کل برنامه خوبی است. شهاب حسینی از دوستان قدیمی ما است و البته همه می‌دانیم که او کارش را از اجرا شروع کرده است.

کرمی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد با فاصله زمانی طولانی که بین اجرای آخر او تا اجرای این روزهایش در برنامه «هم رفیق» افتاده باعث شده تا او در حرفه بازیگری پیشرفت چشمگیرتری داشته باشد تا اجرا. البته که قطعاً تمرکز بیشتر شهاب حسینی بر بازیگری در این سال‌ها کاملاً منطقی است.

او درباره برنامه‌سازی در فضای مجازی گفت: هر رسانه‌ای چارچوب‌های خودش را دارد و این تصور که در فضای مجازی هیچ محدودیتی وجود ندارد کاملاً غلط و اشتباه است چرا که در این رسانه نیز محدودیت‌هایی وجود دارد. هر رسانه در شرایطی که دارد و در چارچوب‌های خودش باید بهترین اثر را خلق کند و فکر می‌کنم در این بین فضای مجازی از بیشترین امکان در شرایطی که دارد برای برنامه‌سازی استفاده می‌کند و به بالاترین کیفیتی که می‌تواند آثارش داشته باشد نزدیک‌تر است.

این مجری در ادامه گفت: این روز‌ها عوامل قدیمی تلویزیون اعم از مجری‌ها، برنامه‌سازها، کارگردان‌ها و... را در تلویزیون نمی‌بینیم و دلیل اتفاق را نمی‌دانم. شاید عدم مدیریت درست باعث شده است که برنامه‌ساز‌های مهم از رسانه ملی فاصله بگیرند که این اتفاق قطعاً به ضرر تلویزیون است. به نظر من تلویزیون از پتانسیل صد در صد خود استفاده نمی‌کند، اما فضای مجازی اینگونه نیست.

مجری برنامه «صبحی دیگر» تصریح کرد: برنامه‌هایی مثل «خندوانه» و «دورهمی» هیچ ربطی به برنامه‌ساز‌های تلویزیون ندارد و آن‌ها در شرایط دیگری ساخته شده‌اند و تمام قدرتشان برگرفته از حضور یک سلبریتی در قامت مجری است. قطعاً اگر تلویزیون فکری برای مدیریت رسانه نداشته باشد کم‌کم این بحران شکل بدتری پیدا کرده و توان تلویزیون در برنامه‌سازی کاملاً از دست می‌رود.

او در پایان تأکید کرد: هنوز تلویزیون توان و امکان بیرون رفتن از این شرایط را دارد و در شرایطی نیست که هیچ امیدی به آن نباشد. برنامه‌ساز‌های باتجربه و با سواد بسیاری هستند که این روز‌ها در رسانه ملی برنامه می‌سازند، اما باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که سرعت تغییرات در دنیا بسیار زیاد است و نباید با کم‌کاری و اشتباهات از این قطار جا بمانیم.

بیشتر بخوانید: فیلم و سریال‌های تلویزیون در روز اول فروردین

حسین گیتی: برنامه‌های «خندوانه» و «دورهمی» کیفیت بصری خود را از دست داده‌اند / شوخی با اختلاس و مشکلات اقتصادی توهین‌آمیز است

حسین گیتی منتقد سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: اهداف یک برنامه تاک شو یا در واقع گفتگو محور و برنامه‌های ترکیبی تلویزیون در درجه اول شاداب کردن تماشاگر و ارائه محتوایی است که علاوه بر شادابی مبحث اخلاق‌گرایی را نیز مراعات کند و در عین حال این برنامه‌های می‌توانند بخش‌هایی نمایشی و مسابقه‌ای داشته باشند.

گیتی خاطرنشان کرد: برنامه‌هایی مثل «خندوانه» و «دورهمی» در ابتدای راه پیش از اینکه به یک بِرَند تبدیل شوند کیفیت خوبی داشتند. برنامه «خندوانه» در ابتدای راه بسیار خوب و جذاب تولید و پخش می‌شد، اما به محض اینکه توانست برای خود در فضای مجازی مخاطبانی داشته باشد دیگر جلب رضایت مخاطب را فراموش کرد و به سمت و سویی دیگر رفت.

او افزود: از طرفی نباید فراموش کنیم که حواشی رخ داده برای عوامل تولید این برنامه آن‌ها را از رسالتشان دور کرد و به نوعی مخاطبان را هم به این برنامه بدبین کرد و تماشاگر نسبت به دغدغه‌مند بودن تولیدکنندگان این برنامه تلویزیونی نسبت به آنچه که مطرح می‌کنند دلزده و دچار شک کرد. برنامه‌ها کم‌کم کیفیت بصری خود را از دست داده و فقط به ابزار‌های کلامی بسنده کردند و در واقع اهداف دیگری را دنبال کردند تا برنامه‌شان زنده بماند.

این منتقد در ادامه تصریح کرد: در شرایط حاضر که در کشور ما مشکلات اقتصادی فراوانی وجود دارد و مردم را ناراحت و افسرده کرده است شوخی با این مشکلات و همچنین شوخی با مسائلی، چون اختلاس توهین به مردم است و سازندگان «خندوانه» و «دورهمی» باید این نکته را در نظر داشته باشند که متأسفانه در برنامه مهران مدیری به کرات شاهد این کار هستیم.

گیتی در ادامه خاطرنشان کرد: مخاطبان سینما با گزینش فیلم می‌بینند، بلیت تهیه می‌کنند و به سینما می‌روند، اما مخاطبان تلویزیون اجباری هستند و طیف‌های گوناگونی شاهد برنامه‌هایی که پخش می‌شوند هستند. به همین دلیل اکثر مخاطبان تلویزیون مخاطبان عام هستند که شاید سواد بصری چندانی نداشته باشند، برنامه‌ساز‌ها باید به بالا رفتن سواد بصری مخاطب کمک کنند و این مسئله مهمی است که در فصل‌های اخیر برنامه‌های «دورهمی» و «خندوانه» شاهد نیستیم و تنها با کلام است که با مخاطبان ارتباط برقرار می‌کنند. به نظر من این برنامه‌ها امروز با شکست مواجه شده‌اند و ادامه دادنشان به نظر من منطقی نیست.

این منتقد با اشاره به اجرا‌های مهران مدیری در برنامه «دورهمی» گفت: همانطور که تأکید کردم مهران مدیری با مسائلی شوخی می‌کند که برخی مواقع توهین‌آمیز است و با شکل اجرایش که از میمیک صورتش بسیار کم استفاده می‌کند و تُن صدایش هم بسیار پایین است برخی مواقع این وجهه توهین‌آمزی بودن را بیشتر می‌کند. به نظر من ادامه این دو برنامه هدر دادن پول است و بهتر است تولید آن‌ها را متوقف کرد.

گیتی در پایان درباره استقبال مخاطبان از برنامه‌های «دورهمی» و «خندوانه» گفت: تلویزیون شبکه‌های زیادی دارد و متأسفانه برنامه‌ها و موضوعات با وجود اینکه انتظار می‌رود متمرکز باشند، اینگونه نیست و این دو برنامه در یک شبکه روی آنتن می‌روند که موضوع و فضای متمرکزی دارد و این یک امتیاز برای جلب توجه مخاطب است. از طرفی نباید فراموش کنیم که مهران مدیری و رامبد جوان چهره‌های شناخته شده و محبوبی هستند که قطعاً حضورشان در یک برنامه برای مخاطب جذاب است و تماشاگر با سابقه ذهنی به سراغ آن‌ها می‌روند. نکته دیگر در موفقیت این برنامه‌ها فقر سواد بصری در جامعه است که از آن بهره می‌برند که در دوران خانه‌نشینی و بیکاری این موضوع بیشتر شده است. برنامه‌ها باید به سمت موضوعات تازه و جذاب بروند و باید مسئولان تلویزیون این برنامه‌ها را هم مورد بررسی قرار داده و ببیند که به لحاظ مضمونی چه عملکردی داشته‌اند.