اقتصاد۲۴ - بازار ارز در حالی همچنان در مسیر کاهشی قرار دارد که خبرهای امیدوارکننده از مذاکرات هستهای وین و تقویت احتمال لغو تحریمها باعث شده است ریزش قیمتها در این بازار با شتاب بیشتری همراه شود. به این ترتیب قیمت دلار که صبح دیروز و در آغاز معاملات در کانال ۲۱ هزار تومان در نوسان بود با افزایش عرضه و بالارفتن تعداد فروشندهها به کانال ۲۰ هزار تومان و محدوده ۲۰ هزار و ۸۰۰ تومان نیز پای گذاشت. فعالان بازار در روزهای اخیر تاکید میکنند که این روزها خریداری در بازار وجود ندارد و همه فروشندهاند. جو روانی حاکم در بازار ارز باعث شده است دیگر کسی بهنیت کسب سود و... مایل به خرید ارز نباشد.
در این حال محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این که نرخ کنونی ارز فراتر از ارزش واقعی بوده و ناشی از سفته بازی و فضای روانی است افزود: نرخ ارز در روزهای آینده با توجه به کم شدن تقاضای کاذب در بازار کاهش مییابد و به نرخ اقتصادی نزدیک میشود. وی همچنین اظهارات چندی پیش معاون اول رئیس جمهور در فضای مجازی درباره نقش مجلس در جلوگیری از کاهش نرخ ارز را نشانه بی دقتی وی در طرح موضوع یا بی اطلاعی از مصوبات مجلس خواند و پیشنهاد داد: معاون اول رئیس جمهور درباره موضوعات اطلاعات بیشتری به دست آورد، زیرا مبنای مصوبات مجلس قانون برنامه ششم توسعه است.
اسحاق جهانگیری مدعی شده بود که: «مجلس مصوب کرده است بانک مرکزی هر روز بیش از ۲ درصد نمیتواند نرخ ارز را کاهش دهد». وی افزوده بود: «مجلس جلوی ارزان شدن دلار در سال ۱۴۰۰ را گرفته است.» این ادعا در شرایطی است که در جزء ۴ بند ب تبصره یک قانون بودجه ۱۴۰۰ آمده است: به منظور پایش (کنترل) بازار ارز، بانک مرکزی مجاز است نسبت به عرضه ارز به نرخ حداکثر تا ۲ درصد کمتر از نرخ سامانه معاملات الکترونیکی (ای. تی. اس) اقدام کند.
بیشتربخوانید: ریزش عجیب قیمت سکه در بازار
پورابراهیمی تصریح کرد: مجلس نه تنها از کاهش نرخ ارز جلوگیری نکرد، بلکه معتقد است نرخ کنونی ارز (نیز) فراتر از ارزش واقعی بوده و ناشی از سفته بازی و فضای روانی است. این نماینده مردم در مجلس ادامه داد: براساس مصوبه مجلس در بودجه، بانک مرکزی میتواند به منظور بازارگردانی، نرخ ارز را در بازار با افزایش یا کاهش درصد مشخصی، عرضه کند به این معنا که نرخ بازار هر عددی بود بانک مرکزی مکلف است، تنظیم گری کند. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با طرح این پرسش که آقای جهانگیری باید پاسخ دهد چرا در سالهای گذشته دولت اقدام مناسبی در جهت کاهش نرخ ارز انجام نداد؟ گفت: تصمیم مجلس نرخ ارز شناور مدیریت شده براساس حکم برنامه ششم است و تکلیف بانک مرکزی و دیگر دستگاهها در این قانون مشخص شده است.
طی یکی دو سال گذشته قیمت ارز و نوسانات آن یکی از مهمترین عوامل موثر بر بازار و اقتصاد کشور بود که از نرخ دلار ۳۵۰۰ تومانی در سال ۹۷ به دلار ۳۰ هزار تومان در تابستان ۹۹ رسید. بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در بهمن سال گذشته قیمت ارز کاهش یافت، اما پس از آن دوباره سیر صعودی به خود گرفت. اکنون پس از گذشت چند ماه سیگنالهای مثبت از مذاکرات وین منجر شده که دوباره قیمتها سیر نزولی را طی کند. در واقع تحریمها از عواملی هستند که بر عرضه و تقاضای ارز تاثیر دارند به طوری که بنا به ادعای رئیس اتحادیه طلا فروشان مشهد اگر بحث تحریمها برداشته شود و توافقات صورت گیرد، قطع مسلم قیمت پایینتر هم خواهد آمد. طی یک هفته اخیر کاهش تقریبا سه هزار تومانی قیمت دلار منجر شد از بازار خرید و فروش ارز بازدید میدانی به عمل بیاوریم که در ادامه میخوانید.
«دلار... دلار...» این صدای دلالانی است که نرسیده به کوچه ثبت در خیابان امام خمینی جلوی خودروها را میگیرند و به دنبال مشتری برای فروش دلار هستند. یکی از آنها سرش را داخل پنجره خودرو میکند و میگوید: «۲۱ هزار و ۵۰۰ میفروشم و ۲۱ هزار و ۴۰۰ میخرم. دلار در بازار در حال ریزش است، به نفعتان است که الان بخرید، چون بقیه ۲۱ هزار و ۵۵۰ میفروشند». میخواهد در را باز کند تا داخل خودرو بنشیند و کارت به کارت کند که به بهانه قیمت گرفتن از بقیه فروشندگان مانعش میشوم. به اول کوچه ثبت، محل تجمع دلالان فروش دلار میرسم.
به طرف یکی از دلالان که به دیوار تکیه داده، میروم و سر صحبت را با او باز میکنم. درباره قیمت دلار میگوید: «الان ۲۱ هزار و ۴۰۰ خرید است و فروش آن هم ۲۱ هزار و ۵۰۰ است. قیمت دلار رو به پایین است الان انتظارات تورمی ندارد که بگوییم دلار را کسی نگه دارد تا به ۳۰ هزار تومان برسد. یک مقدار از دلارهای ما از این کشورهای اطراف آزاد بشود صد درصد قیمت دلار زیر ۲۰ هزار تومان میشود». او درباره قیمت یورو ادامه میدهد: «پریروز من یک مشتری داشتم که قصد فروش سه هزار یورو را داشت. سه روز پیش هم قیمت یورو ۲۶ هزار و ۵۰۰ بود. طرف شک داشت که بفروشد، اما من اصرار کردم که نگه ندارد وگرنه ضرر میکند. همان یوروی سه روز پیش الان شده ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان، یعنی هزار تومان کم شده است. الان قیمت همان سه هزار یورو ظرف سه روز سه میلیون تومان فرق کرده است. امروز یورو را ۲۵ هزار و ۳۰۰ میخرم و ۲۵ هزار و ۵۰۰ میفروشم».
موقع خداحافظی ام از پشت سر با صدای بلند میگوید: «الان، چون دلار بازی داشت اگر دلار دارید بفروشید که بالا نمیرود». یکی دیگر از دلالان که مهاجر افغان جوانی است، درباره قیمت دلار و یورو میگوید: «دلار را ۲۱ هزار و ۵۰۰ میخرم و ۲۱ هزار و ۷۰۰ میفروشم. یورو را هم ۲۵ هزار و ۲۰۰ میخرم و ۲۵ هزار و ۴۰۰ میفروشم. سریع دلارهایت را بفروش که اگر آن را نگه داری به ضررت است». وقتی از او میپرسم که اگر قیمتها پایین میآید چرا خودت میخواهی بخری، میگوید: «من کارم این است. اگر الان از شما بخرم سریع میفروشم، اما شما نگه دارید به ضررتان است. ۸۰ درصد مردم الان فروشنده هستند». دلال جوان دیگری میگوید: «دلار را ۲۱ هزار و ۵۷۰ میفروشم و ۲۱ هزار و ۴۰۰ میخرم. قیمت یورو را هم ندارم، چون نوسان زیاد دارد تا تبدیلی اش دربیاد، طول میکشد. الان یورو بخرید یک قیمت میدهند بعد از ۱۰ دقیقه قیمت یورو به یک باره ۵۰۰ تومان پایین میآید. الان مردم همه فروشنده هستند».
یکی دیگر از دلالان که مرد میان سالی است میگوید: «دلار را ۲۱ هزار و ۶۰۰ میفروشم. ۲۱ هزار و ۵۰۰ هم میخرم». او ادامه میدهد: «چقدر دلار دارید؟ چون بستگی به تعدادش هم دارد. اگر تعداد بالا باشد ۲۱ هزار و ۵۳۰ تومان خریدارم. تعداد هر چه بالاتر باشد برای شما بهتر است». یکی از صفحات مجازی را در گوشی اش به من نشان میدهد و میگوید: «طرف از صبح سه هزار تا برای فروش گذاشته با قیمت ۲۱ هزار و ۶۰۰ تومان، اما کسی از او نمیخرد. دلار شما را ۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان که بخرم هر برگش (منظور هر صد دلار است) برای من پنج هزار تومان سود دارد». یکی دیگر از دلالان که طمع اش بیشتر از دیگران است، در حالی که سیگار میکشد به طرفم میآید و میگوید: «دلار را ۲۱ هزار و ۵۰۰ میفروشم و ۲۱ هزار و ۲۰۰ میخرم». وقتی به او میگویم بقیه با قیمت بیشتری دلارهایم را میخرند، مکثی میکند و میگوید: «قیمت در حال پایین آمدن است، آخرش ۲۱ هزار و ۴۰۰ میخرم».
به سراغ مغازههای صرافی همان اطراف میروم تا درباره قیمتها پرس و جو کنم. یکی از صرافیها آن قدر شلوغ است که از رفتن به داخل آن منصرف میشوم. در کنار آن صرافی دیگری است که وارد آن میشوم. فروشنده که مرد میان سالی است، بدون این که حرفی بزنم، از زیر عینکش نگاهی میاندازد و میگوید: «خریدار نیستم». سر صحبت را با او باز میکنم. درباره قیمتها میگوید: «الان همه فروشنده هستند. دلار را ۲۱ هزار و ۶۵۰ و یورو را هم ۲۵ هزار و ۷۵۰ میفروشم. در چند وقت اخیر امروز پایینترین قیمت بوده است». درباره قیمت سکه سوال میکنم، میگوید: «فعلا خرید و فروش سکه ندارم».
یکی دیگر از صرافان میگوید: «این روزها زیاد برای خرید دلار مراجعه نمیکنند و بیشتر فروشنده هستند. دلار را ۲۱ هزار و ۴۰۰ میخریم و فروش هم ۲۱ هزار و ۷۰۰ است. یورو هم ۲۵ هزار و ۴۰۰ فروش است، اما، چون موجود نداریم، فروش هم نداریم وگرنه ۲۰۰ تومان بالاتر میفروختیم». درباره قیمت سکه از او سوال میکنم، میگوید: «قیمت سکه قیمت دقیقی نیست، چون صنف طلافروشان تعطیل است، خرید و فروش سکه ضعیفتر است».
باقر معبودی نژاد، رئیس اتحادیه طلافروشان درباره قیمت ارز و طلا در روز گذشته میگوید: «یورو با قیمت ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان، دلار ۲۱ هزار و ۲۵۰ تومان، سکه ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار ۹۰۵ هزار تومان به فروش میرسد». وی در پیش بینی قیمت ارز و سکه میگوید: «چون توافقات در بحث تحریمها در حال انجام است، به یقین قیمتها از این مقدار پایینتر خواهد آمد و سیر نزولی خواهد داشت تا زمانی که این روند ادامه داشته باشد برای طلا و دلار خریدار نیست و بیشتر مردم فروشنده هستند.
این روند کاهشی همچنان ادامه خواهد داشت». وی ادامه میدهد: «اگر بحث تحریمها برداشته و توافقات انجام شود، قطع مسلم قیمت از این مقدار هم پایینتر خواهد آمد. طلا، دلار و سکه مکمل هستند و قیمت هر کدام پایینتر بیاید برای بقیه موارد هم همین اتفاق میافتد». رئیس اتحادیه طلافروشان درباره این که چرا صرافیها خریدار ارز نیستند، میگوید: «منعی برای خرید صرافان نیست. ممکن است نقدینگی نداشته باشند، اما خریدار نیستند، چون میدانند ضرر میکنند.
برای همین تمایلی برای خرید ندارند» وی درباره این که چرا قیمت سکه در صرافیها اعلام نمیشود و با وجود این خرید و فروش طلا به چه شکل خواهد بود، میگوید: «هم اکنون بحث تعطیلات مطرح است، اما اتحادیه باز است و نرخ هم داریم. بالاخره قیمت دلار و اونس جهانی مشخص است، میشود راحت با یک محاسبه نرخ طلا را مشخص کرد، اما اگر ما الان نرخ طلا را اعلام کنیم، برخیها ایراد میگیرند که مغازهها که تعطیل است چرا نرخ طلا را اعلام میکنید. برای همین ما فعلا اعلام نمیکنیم، اما نرخ آن و محاسبه اش مشخص است.»