پنج برداشت از نامزدی علی لاریجانی در انتخابات ۱۴۰۰

اقتصاد۲۴ - رویداد۲۴ علی لاریجانی نامزد انتخابات ۱۴۰۰ شد. کم هستند سیاستمدارانی که حضور یا حتی عدم حضورشان بتواند فضای سیاسی یک کشور را تحت تاثیر قرار بدهد. حقیقت آن است که اگر فردا رستم قاسمی و حسین دهقان و سعید محمد و ... از کاندیداتوری انصراف بدهند، هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد و هیچ آرایش سیاسی در کشور تغییر نمی‌کند، اما این موضوع درباره سیاستمدارانی همچون علی لاریجانی یا ابراهیم رئیسی صادق نیست. شاید می‌شد این حرف را سال ۹۶ درباره لاریجانی گفت، اما در سال ۱۴۰۰ همه چیز متفاوت است. اما چه شد که حامیان لاریجانی اینگونه به قطعیت از کاندیداتوری او سخن گفتند؟ در این گزارش به ۵ اتفاقی که به نامزدی لاریجانی در انتخابات کمک کرد می‌پردازیم

۱- حمایت ظریف از لاریجانی

برخی شنیده‌ها حاکی است که محمدجواد ظریف در دیدار با خاتمی گفته هرچند نامزد انتخابات نمی‌شوم، اما امیدوارم آقایان اسحاق جهانگیری و علی لاریجانی وارد انتخابات شوند و در این صورت حاضرم از این افراد حمایت کنم. به نظر می‌رسد اعلام نامزدی لاریجانی بعد از انصراف ظریف، با نگاهی به پایگاه رای وزیر خارجه ایران صورت گرفته است. هرچند ظریف قانونا نمی‌تواند برای لاریجانی حمایت و تبلیغات گسترده انجام دهد، اما به هر حال همین اشاره برای لاریجانی یک عامل موثر در تصمیم نهایی او بود.

۲- امید لاریجانی به حمایت اصلاح طلبان

لاریجانی ارتباط تنگاتنگی با اصلاح طلبان نداشته و به جز دهه دهه هفتاد و پخش برنامه‌هایی مثل چراغ و هویت، رابطه او با حامیان دولت روحانی و اصلاح طلبان به شرایط موجود بستگی داشته است. لاریجانی در دهه هفتاد به خاطر پخش همان برنامه‌ها رابطه‌اش با دولت خاتمی شکرآب شد و مدتی به جلسات هیات دولت دعوت نمی‌شد. در دوران ریاست اوبر مجلس البته شرایط متفاوت شد و لاریجانی در جریان تصویب برجام بسیار از دولت حمایت کرد. اصلاح طلبان البته معتقد بودند این حمایت ربطی به آن‌ها نداشته و ماجرا به ارتباط او با دولت و مهمتر از آن به نظر حاکمیت درباره برجام مربوط می‌شده است.

در جریان انتخاب ۱۴ گزینه نهایی اصلاح طلبان، نامی از علی لاریجانی نبود. این در حالی است که آن‌ها حتی از چهره‌هایی همچون صادق خرازی و عباس آخوندی حمایت کرده بودند. خرازی مراودات زیادی با قالیبافی‌ها دارد و آخوندی نیز عضو هیچ حزب رسمی اصلاح طلب نیست.

اصلاح طلبان فعلا اسحاق جهانگیری را را به عنوان بزرگترین شانس خود در انتخابات می‌دانند، اما علی لاریجانی این شانس را دارد که در صورت عدم حضور جهانگیری بتواند بخشی از رای اصلاح طلبان را به خود جلب کند. این احتمال بسیار پایین است؛ با این حال باید منتظر نظر نهایی جبهه اصلاحات ماند که قرار است بعد از نتیجه صلاحیت‌ها اعلام شود. آذر منصوری گفته «ممکن است به یک یا چند نفر برسیم و افرادی که رای دوسوم مجمع عمومی را به دست بیاورند در صحنه خواهند ماند و در این صورت، کاندیدای نهایی بعد از مناظره‌ها و نظرسنجی‌های ملی و معتبر تعیین می‌شود و سایر افراد به نفع کاندیدای نهایی کنار می‌روند.»

احتمال ضعیفی است که لاریجانی بتواند روی رای اسحاق جهانگیری حساب کند؛ چه آنکه پایگاه رای این دو بسیار متفاوت است، با این حال بخشی از احزاب اصلاح طلب همچون کارگزاران نیم‌نگاهی به او دارند و حتی برخی چهره‌های اتحاد ملت درباره او سخن گفته‌اند. هر چند این حمایت احتمال بسیار ضعیفی است، اما در صورت عدم حضور جهانگیری، شانس لاریجانی بالاتر خواهد رفت. در این صورت می‌توان پیش‌بینی کرد که دوقطبی انتخابات یک دو قطبی کاملا اصولگرا میان رییسی و لاریجانی باشد. شاید به همین دلیل بود که پنجشنبه شب خبری منتشر شد که خاتمی و کروبی اصرار داشته‌اند که جهانگیری در انتخابات ثبت نام کند.

بیشتر بخوانید: علی لاریجانی مهره اثرگذار انتخابات ریاست جمهوری/ سیاستمداری که آمدن و نیامدنش معادلات را تغییر می‌دهد

بیشتر بخوانید: ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد

۳- ستاد‌های گسترده لاریجانی در شهر‌های ایران

دوازده سال ریاست مجلس باعث شده لاریجانی در هر شهری، رفیقی داشته باشد که سابقه نمایندگی دارد. این ظرفیت بی‌نظیر، مهمترین ویژگی ستاد لاریجانی است. رئیسان مجلس در ایران عموما با این لابی، رای بالایی داشته‌اند. از هاشمی تا ناطق نویری و کروبی. حالا هم اکثر یاران لاریجانی آماده افتتاح ستاد برای او هستند.

لاریجانی تقریبا توانسته در ۱۲ سالی که به عنوان رئیس مجلس حضور داشته، در هر شهری یک نماینده وفادار برای خود داشته باشد. اگر هر کدام از این نماینده‌ها پایگاه رایی هرچند معمولی هم داشته باشند، این رای می‌تواند به صورت بالقوه به حساب لاریجانی باشد. کمی تلاش لازم است که این آرا را صددرصد کرد.

۴- لاریجانی نامزد مقبول حاکمیت

دوگانه لاریجانی - رئیسی، بهترین اتفاق برای حلقه مرکزی حاکمیت ایران است. لاریجانی نشان داده حتی اگر در قم به صورتش مهر پرتاب کنند هم از خطوط قرمز عبور نمی‌کند و حریم‌های قدرت را حفظ می‌کند. او در جریان رای‌گیری برجام وقتی نمایندگان جبهه پایداری فریاد می‌زدند، او تاکید داشت که «یک قواره‌هایی را حفظ کنید و حرمت‌ها را نگاه دارید»

در جریان قرارداد ایران و چین هم این علی لاریجانی بود که به عنوان معتمد نظام همه امور را پیش برد. به این ترتیب او نشان داده که در بزنگاه‌های حساس چهره‌ای است که حاکمیت می‌تواند روی آن حساب کند.

لاریجانی سیاستمدار است و مانند برادرانش از او گافی پیدا نمی‌شود و تعداد اندک خطا‌ها باعث شده او بتواند چهره‌ای باشد که هم قرارداد با چین را نهایی کند، هم تکلیف مذاکرات وین را مشخص کند و هم بتواند از دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا در دولت خود استفاده کند؛ هرچند که طبیعی است شانس حضور اصلاح طلبان بسیار پایین است، اما در جریان انتخابات هیات رئیسه مجلس و حضور پزشکیان و مطهری به عنوان نواب رئیس نشان داد او اهل تعامل و البته معامله است.

۵- آینده ایران

مهمترین نکته درباره علی لاریجانی، رقابت او با ابراهیم رئیسی است. رئیسی با صادق لاریجانی مسئله دارد و چنانچه در بدو ورود تمام نزدیکان آملی لاریجانی را کنار گذاشت و ماجرا تا زندان اکبر طبری نزدیکترین چهره به آملی لاریجانی پیش رفت. این رقابت، رقابتی زیرپوستی برای آینده ایران است.