همه وقت‌های اضافه مناظره‌های انتخاباتی تلویزیون

اقتصاد ۲۴- محمود احمدی‌نژاد سال ۸۸، ۲۰ دقیقه وقت اضافه گرفت تا به آنچه به ادعای او اتهامات علیه او گفته شده بود، پاسخ دهد؛ اما در مقابل نه به هاشمی‌رفسنجانی و نه ناطق‌نوری، نه حتی روحانی وقتی داده نشد تا به اتهامات احمدی‌نژاد علیه خودشان پاسخ دهند. تا اینجای کار دولت روحانی هم خواسته که وقتی به نماینده دولت دهند تا از اتهامات پنج نامزد اصولگرا علیه خودش دفاع کند، اما خبری از اختصاص وقت به دولتی‌ها هم نشده است.

ستاد حامیان ابراهیم رئیسی اعلام کرده‌اند که پیرو نامه رسمی نماینده سیدابراهیم رئیسی به کمیته تبلیغات انتخابات صداوسیما، پس از رسیدگی‌های صورت‌گرفته، اعتراض ستاد انتخاباتی رئیسی وارد دانسته شده و مدت پنج دقیقه زمان برای پاسخ‌گویی به اتهامات کذب آقایان مهرعلیزاده و همتی برای سیدابراهیم رئیسی منظور خواهد شد.

این در حالی است که هم‌زمان همتی هم در توییتی با هشتگ آزمون عدالت و پنج در برابر یک نوشت: «در جریان مناظره، نامزد‌های پوششی به‌همراه نامزد اصلی، ۲۹ بار با بردن اسم بنده به من تهمت زدند. با توجه به اینکه به رقیب اصلی بنده پنج دقیقه فرصت اضافی داده شد، بنا بر محاسبات انجام‌شده باید ۲۰ دقیقه فرصت اضافی برای پاسخ‌گویی به بنده هم اختصاص یابد».

علی ربیعی، سخنگوی دولت، هم در نامه‌ای خطاب به رئیس سازمان صداوسیما با انتقاد از بی‌توجهی این سازمان به درخواست‌های پیشین دولت برای پاسخ‌گویی در برابر اتهامات مطرح‌شده از‌سوی نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری، تأکید کرده که «در اسرع وقت فرصت مقتضی در برنامه زنده تلویزیونی برای پاسخ به اتهامات یادشده، به نماینده دولت اختصاص یابد».

سال ۸۸ هم محمود احمدی‌نژاد توسط مهدی کلهر به صداوسیما نامه نوشت و درخواست ۴۵ دقیقه وقت اضافه کرده بود. صداوسیما در‌نهایت ۲۰ دقیقه به او وقت داد تا از خود دفاع کند. این در حالی است که ۲۰ دقیقه وقت اضافی به احمدی‌نژاد در پایان مناظره‌های انتخاباتی و مربوط به مناظره دو به دو با موسوی و کروبی بود که در آن احمدی‌نژاد غایب بود، نه حالا که همه اعضا در مناظره حضور داشته و فرصت دفاع هم داشته‌اند و دیگر اینکه هنوز دو مناظره دیگر باقی است. ضرغامی، نامزد انتخابات امسال که صلاحیتش تأیید نشد، سال ۸۸ رئیس صداوسیما بود. او درباره اینکه چرا احمدی‌نژاد توانست ۲۰ دقیقه وقت اضافه بگیرد، اما به سایر افرادی که ادعا‌هایی علیه‌شان مطرح شده بود، فرصتی داده نشد، گفته بود: «اگر در مناظره آخری، آن دو نفر اتهاماتی را نسبت به دو نفر قبلی که دیگر زمینه‌ای برای مطرح‌کردن اظهارات خود ندارند، مطرح کنند، قطعا اثر منفی خواهد داشت؛ بنابراین شورا تصمیم گرفت این قانون را تصویب کند تا چاره‌ای باشد برای این موضوع، این مورد درباره آقای احمدی‌نژاد هم صادق بود، به‌همین‌دلیل هنگامی که شورا جمع‌بندی کرد، دید که باید آقای احمدی‌نژاد ٢٠ دقیقه بیاید و صحبت کند. من شخصا با آقای احمدی‌نژاد صحبت کردم و از او تقاضای فردی کردم که اگر شما از این ٢٠ دقیقه خود استفاده نکنید، شاید بهتر باشد؛ اما این حق قانونی آقای احمدی‌نژاد بود و او هم قبول نکرد و گفت که من باید از این ٢٠ دقیقه‌ای که حقم است، استفاده کنم. البته لازم به ذکر است که این قانون فقط درباره نامزد‌ها صادق است».

نکته جالب توجه این است که دادستان کل کشور همان زمان اعلام کرد: «اختصاص وقت به نامزد‌های انتخابات به صورت نابرابر غیرقانونی است». آیت‌الله قربانعلی دری‌نجف‌آبادی روز ٢٠ خرداد ٨٨ با اشاره به تصمیم کمیسیون تبلیغات صداوسیما گفته بود: «کمیسیون تبلیغات صداوسیما با حضور نماینده صداوسیما، نماینده شورای نگهبان و نماینده دادستان کل کشور تشکیل می‌شود که محوریت جلسه‌ها بر‌عهده نماینده دادستان است.

در جلسه اخیر کمیسیون تبلیغات صداوسیما که با هدف بررسی مناظره‌های صورت‌گرفته بین نامزد‌های دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری تشکیل شده بود، نماینده دادستان حضور نداشته و به‌همین‌دلیل نه‌تن‌ها برگزاری این جلسه رسمی نیست؛ بلکه مصوبات آن نیز از درجه اعتبار ساقط است».

نکته جالب‌تر این بود که دادستان کل کشور تأکید کرده بود پیش‌از‌این نیز به دو عضو دیگر این کمیسیون اعلام کرده بودیم که زمان در نظر گرفته‌شده برای کاندیدا‌ها باید برابر و یکسان باشد؛ ازاین‌رو اختصاص وقت به نامزد‌های انتخابات به صورت نابرابر غیرقانونی است.

بیشتر بخوانید: ادامه تاثیر مناظره اول بر مناظره دوم

گزارش‌ها حاکی از این بود که صداوسیما به محمود احمدی‌نژاد ١٩‌دقیقه و ٤٥ ثانیه، به مهدی کروبی ٧٦ ثانیه، به محسن رضایی ٦٠ ثانیه و به میرحسین موسوی ١٠١ ثانیه وقت اضافه داد و جز احمدی‌نژاد، کس دیگری از این زمان بهره نبرد. در‌واقع زمان اختصاص داده‌شده به سایر نامزد‌ها آن‌قدر طنز‌آمیز بود که همگی به‌جز احمدی‌نژاد عطایش را به لقایش بخشیدند.

بخش خبری ساعت ٢١ سیما با اعلام انصراف موسوی، رضایی و کروبی از ضبط جوابیه مناظره‌ها، تنها مدت برنامه محمود احمدی‌نژاد را اعلام کرده بود و از ثانیه‌هایی که صداوسیما در اختیار سه نامزد رقیب گذاشته بود، چیزی نگفت. همان روز ٢٠ خرداد «همشهری‌آنلاین» نوشت: «ساعتی از ظهر که گذشت، محمود احمدی‌نژاد خود را به جمعیت هوادارانش در خیابان آزادی رساند و آنجا گفت: من امشب به مدت ٤٥ دقیقه با مردم صحبت خواهم کرد. اندکی مانده به ساعت ١٥ سامانه پیامک پایگاه اطلاع‌رسانی دولت -و البته نه ستاد تبلیغات احمدی‌نژاد- خبری برای مشترکانش فرستاد به این ترتیب: «پاسخ رئیس‌جمهور به اتهامات رقبا، ٢٢:٣٠ از شبکه سه به مدت ٤٥ دقیقه».

همان زمان هم ناطق‌نوری و هم هاشمی‌رفسنجانی از صداوسیما درخواست کرده بودند که زمانی هم به آن‌ها اختصاص دهد تا پاسخ‌گوی اتهامات احمدی‌نژاد علیه خودشان شوند؛ اما به آن‌ها هم فرصتی داده نشد. دلیل رئیس سابق صداوسیما در عدم چنین اجازه‌ای این بود که: «وقتی در مناظره‌ای درباره بسیاری از شخصیت‌های حقیقی و حقوقی بحث می‌شود، ممکن است نام بسیاری از افراد مطرح شود و حتی بسیاری از دستگاه‌ها و نهاد‌های کشور، زیر سؤال بروند و در این فاصله امکان این نیست که همه این افراد، بیایند و پاسخ دهند.

بعد از این اتفاق، بنده یک الی دو مرتبه این مسئله را مطرح کردم که پس از انتخابات بسیار علاقه‌مندم به بهانه‌های مختلف برخی افراد بیایند که اگر مطالبی به آن‌ها گفته شده، در برنامه دیگر آن را توضیح دهند. این موضوع برای رسانه هم خوب بود و شخصا بنده هم علاقه‌مند بودم که این کار انجام بگیرد؛ ولی از سویی دیگر دیدم لیست افرادی که قرار است برای توضیح بیایند، لیستی بلندبالاست. بخشی از این افراد، وزرای دولت احمدی‌نژاد بودند؛ اما ما در این شرایط دیدیم که باید شش ماه برنامه‌های صداوسیما را تعطیل کنیم و دوباره آن‌ها از اول بیایند و حرف بزنند!».

این ادعای ضرغامی در‌حالی است که در آن مناظره‌ها محمود احمدی‌نژاد به‌طور مشخص به ناطق‌نوری و هاشمی‌رفسنجانی اشاره کرده بود و نحوه کسب ثروت و اشتغال فرزندان آن‌ها را زیر سؤال برده بود.

احمدی‌نژاد در آن مناظره‌ها خطاب به موسوی گفته بود: «پسر آقای ناطق‌نوری که حامی شما هستند، چگونه زندگی می‌کنند؟ پسران آقای هاشمی چه می‌کنند؟ صحنه‌گردان اصلی آقای هاشمی است. ما می‌بینیم که چه کسانی می‌آیند به ستاد شما و می‌روند».

ضرغامی در مصاحبه چند سال قبل خود با «شرق» تلویحا گفته بود که ناطق‌نوری می‌توانست بیاید درباره چیز‌های دیگری صحبت کند؛ اما درباره آن اتهامات نه: «من در‌این‌باره بار‌ها با آقای ناطق صحبت کردم. خیلی تماس گرفتم و گفتم تلویزیون در اختیار شماست. بیایید سخنرانی کنید؛ اما ایشان خودشان در شرایطی بودند که نمی‌آمدند. حتی من گفتم در مراسم احیا شرکت کنید، ما پخش می‌کنیم؛ اما باز هم نمی‌رفتند. اصلا در فضا‌های عمومی نمی‌رفتند. لازم نبود من بگویم مردم منتظر باشید آقای ناطق می‌خواهد بیاید درباره پسرش توضیح بدهد؛ چون این خودش ضد‌تبلیغ بود. ما صد برنامه دیگر می‌توانستیم ترتیب بدهیم که آقای ناطق بیاید صحبت کند».

پسر ناطق‌نوری در جوابیه‌ای به این سخنان نوشته بود: «به رغم درخواست کتبی این‌جانب به تاریخ پانزدهم خرداد ماه ۸۸ که هم از طریق فاکس و هم به‌صورت دستی خدمت ایشان تقدیم شد (از طریق گوگل هم این روز‌ها قابل جست‌وجو است) و همچنین تماس‌های مکرر با ایشان و همکارانشان، به‌هیچ‌عنوان این فرصت پاسخ‌گویی به تهمت‌های آقای احمدی‌نژاد در اختیار ما قرار نگرفت! شاید بهتر بود که آقای ضرغامی، به‌جای دلسوزی و مصلحت‌اندیشی‌های پر‌خسارت یا هر انگیزه دیگری، به وظیفه قانونی، اخلاقی و شرعی خودشان عمل می‌کردند. انتظار ما روشن بود! توقع این بود که به اصل ۱۷۵ قانون اساسی احترام می‌گذاشتند. آقایان وظیفه داشتند که قانون اساسنامه سازمان صداوسیما، ناظر به حق دفاع از مظلوم را مبنای عمل قرار می‌دادند. انتظار این بود که اصول اخلاقی جامعه را بزرگ بشمارند و اجازه قربانی‌شدن آن‌ها را به کسی ندهند. می‌بایستی سر تعظیم در برابر آموزه‌های پرشمار دینی و ایمانی فرود می‌آوردند که درخصوص حرمت آبروی مؤمن، حق‌الناس و پرهیز از ظلم به‌کرات سفارش می‌کنند. شایسته بود که در آن روز‌های سرنوشت‌ساز، به انصاف و مروت عمل می‌کردند و یکی از (به قول خود آقای ضرغامی) صد تا برنامه‌ای را که اکنون به برکت قدرت تخیل در ذهن می‌پرورانند، در اختیار مظلومین آن ظلم بزرگ قرار می‌دادند تا از این رهگذر وجهه‌ای از انصاف به نمایش در‌آید، چه‌بسا همین اقدام نقطه روشنی می‌شد برای خروج از آن فضای به‌شدت سنگین، یک‌طرفه و ظالمانه و‌ای کاش جناب آقای ضرغامی، سابقه درخشان‌تری از خود باقی گذاشته بود که اگر چنین می‌شد، شاید امروز وجدان آرام‌تری داشت». بعد از سال ۸۸ ناطق تا سال‌ها با صداوسیما قهر بود و بعد هم به‌ندرت در رسانه ملی دیده شد.

احمدی‌نژاد در آن مناظره‌ها اتهاماتی هم به روحانی که دبیر شورای عالی امنیت ملی در دولت خاتمی و مسئول پرونده هسته‌ای بود، وارد کرد. آن‌طور‌که ضرغامی گفته است، روحانی هم خواستار پاسخ‌گویی در صداوسیما شده بود؛ اما به او هم اجازه حضور در رسانه ملی داده نشد، مگر مدت‌ها بعد در برنامه «شناسنامه».