اقتصاد۲۴- «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتگو با «استفانی لیختنشتاین» خبرنگار اتریشی پایگاه خبری «پس بلو» (passblue) با اشاره به نزدیک شدن پایان مهلت توافق فنی ایران و آژانس در تاریخ ۲۴ ژوئن (سوم تیرماه) تصریح کرد که این توافق یک راهحل پایدار نیست و نمیتوان از آن به عنوان جایگزینی برای یک رویکرد راستیآزمایی مناسب از برنامه هستهای ایران استفاده کرد و دسترسی آژانس به تأسیسات هستهای ایران بسیار محدود شده است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی درباره احتمال تمدید توافق فنی ایران و آژانس پس از سوم تیرماه گفت: «من هنوز انتظار دارم ایران به من پاسخ دهد. من مجدداً به سراغ ایران میروند و به آنها میگویم که باید یا به صورت مجازی یا حضوری بنشینیم و صحبت کنیم. همانطور که در آخرین کنفرانس خبری خود گفتم، تمدید یا حفظ این توافق که موقتی است، روز به روز دشوارتر میشود. آیا قرار است به این توافق موقت ادامه دهیم یا خیر؟ آیا ۲۴ ژوئن پایان آن است؟ زیرا اگر چنین باشد، کارهایی را باید انجام دهیم که با حذف اطلاعات [ضبط شده بر روی دوربینهای موجود در تأسیسات هستهای ایران]آغاز میشود. این کار باید به شیوهای مناسب با حضور ما انجام شود، زیرا این تجهیزات ما است».
گروسی سپس در پاسخ به سؤالی مبنی بر آن که آیا آژانس خواهان حذف اطلاعات ضبط شده بر روی دوربینهای آژانس در تأسیسات هستهای ایران است، گفت: «قطعاً این طور نیست، اما نمیخواهم برای همیشه به این شیوه ادامه دهیم».
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی سپس با اشاره به محدود شدن دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات هستهای ایران ادامه داد: «بسیار محدود است و به همین دلیل در گزارش آخر خود، جدولی را برای نشان دادن چیزهایی که بازرسان ما نمیبینند، وارد کردم. عموم مردم باید این مسئله را درک کنند؛ بنابراین آن چه میخواهم بگویم این است که در حال حاضر، ما نباید بیش از این محدود شویم، اما در عین حال، این توافق موقت، یک راهحل پایدار نیست و نمیتوان آن را به عنوان جایگزینی برای رویکرد راستیآزمایی مناسب از برنامه هستهای ایران دانست. ما بسیار تحت فشار هستیم».
خبرنگار این پایگاه خبری در سؤال بعدی در ارتباط با ضمیمه فنی توافق موقت ایران و آژانس پرسید: «شنیدهام که ضمیمه فنی قرارداد موقت که جزئیات بازرسیهایی که آژانس میتواند انجام دهد، بار پیش تمدید نشد. آیا این صحت دارد؟
گروسی در پاسخ به این سؤال گفت: «میگویم که پویست فنی هنوز هم اعمال میشود. شرکای ایرانی ما به دلیل برخی ملاحظات سیاسی، خواهان ورود به تشریفات تمدید نبودند».
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی سپس در پاسخ به سؤالی در خصوص احتمال تغییر در تعاملات آژانس با ایران با روی کار آمدن دولت جدید در این کشور گفت: «ایران یک کشور مستقل است، اما از نظر من، نفعی برای آنها در قطع روابط با آژانس یا دنبال کردن سیاست تقابل با آژانس نمیبینم. چنین چیزی فقط مشکلاتی را برای ایران در هر سطحی ایجاد میکنم و به نفع آنها نیست».
گروسی در خصوص همکاری آژانس با دولت بعدی ایران گفت: «من آماده همکاری با رئیسجمهور بعدی ایران شنیدن نظرات وی هستم. من خواهان برگزاری هرچه سریعتر نشست با رهبری (رئیسجمهور) جدید ایران و برقراری اعتماد و رابطه هرچه سریعتر هستم، زیرا ما مدتها است که در این مسئله قرار گرفتهایم».
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین در ادامه در خصوص تحقیقات پادمانی در ایران و برخی ادعاها درباره وجود ذرات متعدد اورانیوم با منشأ انسانی در سه مکان ایران که به آژانس اعلام نشده بود و همچنین وجود ذرات تغییریافته ایزوتوپی در یکی از این مکانها، گفت: «برخی میگویند یک مسئله جزئی و قدیمی است. اگر این طور است و اگر چیزی پشت آن وجود ندارد، لطفاً بگذارید ما آن را بررسی و شفافسازی کنیم زیرا چگونه میتوان وقتی این حس را دارید که چیزهای دیگری وجود دارد که شما از آن اطلاعی ندارید، اصل برجام که بر پایه اعتماد دوجانبه در حال اجرا است را داشته باشید؟»
وی سپس از ایران خواست مسئله پادمانی را حل کند و گفت: «اما روش من عملی است. بیایید این مسئله را حل کنیم! اگر پشت پرده چیزی وجود ندارد، مشکلی نیست و فقط اطمینان و اعتماد ایران افزایش مییابد».
خبرنگار این پایگاه خبری در سؤال بعدی در این خصوص مطرح کرد: «اگر ایران تا ماه سپتامبر و زمانی که نشست بعدی شورای حکام آژانس برگزار میشود، پاسخی در خصوص موضوعات پادمانی ارائه ندهد، چه رخ خواهد داد؟»
گروسی در پاسخ به این سؤال گفت: «امیدوارم که از حالا تا آن زمان به پیشرفتهای حقیقی برسیم. اگر چنین نشود، گزارشهای من به شورای حکام بسیار شفاف خواهد بود و به وضوح این مسئله را توضیح خواهم داد اما امیدوارم که در چنین وضعیتی قرار نگیریم».
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین در ادامه در خصوص فرایند مذاکرات وین درباره احیای برجام گفت: «ما (آژانس بینالمللی انرژی اتمی)، طرف مذاکرات نیستیم. ما تلاش داریم از طریق رایزنی با مذاکرهکنندگان از این فرایند حمایت کنیم. ما به آنها کمک میکنیم تا بفهمند که چیزهایی که در خصوص آن مذاکره میکنند، از نظر بررسی واقعیت و قابل راستیآزمایی بودن چگونه است».
گروسی سپس ادامه داد: «ما نیازمند سیستمی هستیم که به ما اجازه دهد بینش کاملی از برنامه هستهای ایران داشته باشیم. این یک کار پیچیده خواهد بود زیرا در زمان توافق اولیه و اصلی هستهای با ایران، وقتی صحبت از تواناییهای هستهای ایران می شد، وضعیت متفاوت بود. تغییرات زیادی در سالهای گذشته در این زمینه صورت گرفته است. حق و وظیفه من این است که به آنها (طرفهای مذاکره) بگویم که به عنوان بازرس به چه چیزی نیاز دارم و اطمینان حاصل کنم که یک توافق بلندپروازانه بر اساس اطلاعات جامع است اما سیاستهای توافق در گرندهتل وین تصمیمگیری خواهد شد».
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پایان به تأثیر خرابکاری اخیر صهیونیستها در تأسیسات هستهای ایران بر پیشرفت برنامه هستهای ایران گفت: «بله تأثیر داشته است. گزارش آخر من به نوعی چنین چیزی را منعکس کرده است. ارزیابی خسارت قطعاً موضوعی است که سرویسهای امنیتی ایران مشخص میکنند اما یکی از معیارهایی میتوانید بررسی کنید، سرعت افزایش حجم تولید (اورانیوم) است. این یک رخداد جدی بوده است و این نشان دهنده فعالیت در آن جا است اما همچنین شاهد کارهای زیادی در زمینه جایگزینی سانتریفیوژها بودهایم بنابراین فعالیت (هستهای ایران) ادامه داشته است».
نشست کمیسیون مشترک برجام به منظور جمع بندی ششمین دور مذاکرات وین در راستای احیای برجام عصر روز گذشته (یکشنبه) با حضور هیأتهای ایران و گروه ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپا در «گرند هتل» شهر وین برگزار شد.
این نشست به ریاست «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد و طی آن رؤسای هیأتها ضمن ابراز خرسندی از تلاشهای مستمر و فشرده تیمهای کارشناسی، نتایج گفتوگوهای دور جاری را مورد ارزیابی مشترک قرار دادند.
روسای سایر هیأتها نیز ضمن تایید پیشرفتهای صورت گرفته، بر ضرورت مشارکت همه طرفها با رویکردی سازنده در ایجاد زمینه رسیدن به توافق تاکید کردند.
براساس اعلام قبلی هیأتها برای مشورت و تصمیم گیری به پایتختها بازمیگردند و البته هنوز مشخص دور بعدی چه زمانی برگزار خواهد شد.
طبق گزارش، دور ششم مذاکرات وین به منظور احیای برجام روز شنبه ۲۲ خرداد ماه با برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین آغاز شد و همان روز عباس عراقچی در اظهاراتی اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران بدون رسیدن به خواستههای کلیدی خودش قطعاً توافق نخواهد کرد.