فیلم/ دلیل بی‌آبی خوزستان چیست؟

اقتصاد ۲۴-  زینب غبیشاوی: پرآب‌ترین و حاصل‌خیزترین استان ایران مدت‌هاست بی‌آب شده و زندگی و معاش مردم به خطر افتاده است. رود کارون که بزرگترین، پرآب‌ترین و طولانی‌ترین رود ایران است، در استان خوزستان قرار دارد. رودهای دز، کرخه، جراحی، شاوور، زهره، اروند رود، هندیجان، بالارود و بهمنشیر از رودهای این استان وسیع هستند. با چنین فراوانی تعداد رودخانه‌های خوزستان، این سوال برای همه پیش آمده که مدیران چگونه توانسته‌اند پر آب‌ترین استان ایران را خشک کنند.

یکی از دلایل خشکسالی خوزستان، ساخت بی رویه و غیراصولی سد در ایران بوده است. بیش از ۱۲ سد در خوزستان ساخته شده است؛ سد‌های کارون، سد‌های مارون، مسجد سلیمان، گتوند، دز، کرخه، بالارود و جره از مهمترین سد‌هایی هستند که خشکسالی در این استان را رقم زده‌اند. سد گتوند بزگترین سد ساخته شده روی کارون است که باعث خشک شدن رود‌ها و انتقال آب شور به پایین دست شده است.

در سوی دیگر بنا بود تالاب هورالعظیم ۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب آبگیری شود. اما مسیر ۹۵ کیلومتری سد کرخه تالاب هورالعظیم آنقدر زیاد بود که بخش عمده آب هدر رفته است. خشک شدن هورالعظیم باعث از بین رفتن نخل‌ها، ماهیان و دام مردم در این مناطق شده است.

میزان نمکی که به دلیل ایجاد سد وارد کارون شد ۱۰ برابر شوری آب اقیانوس است. نمک اقیانوس ۲۸ گرم در لیتر و سد گتوند ۳۰۰ گرم در لیتر تخمین زده می‌شود.

سوءمدیریت در انتقال آب از خوزستان نیز از دلایل دیگر خشکسالی خوزستان است. هرساله ۱ میلیارد و ۲۸۴ میلیون مترمکعب آب از خوزستان منتقل می‌شود و به استان‌های یزد و اصفهان برده می‌شود.

استخراج نفت، معضل دیگری برای این منطقه شده است. وزارت نفت برای استخراج نفت، هور را خشک کرد، آنهم به قیمت از دست رفتن زمین، دام و شغل مردم. مردم خوزستان تا دو دهه قبل یا کشاورزی یا دامداری یا صیادی می‌کردند، اما وزارت نفت در دشت آزادگان و هویزه و سایر شهرستان‌ها، به روش‌های غیراصولی و به جای سکوگذاری، اقدام به خروج نفت کرد.

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که هور در بخش عراقی، بسیار پرآب است و این خود نشانی دیگر بر سوءمدیریت ایران در منابع آبی است