انتشار دومین سالنامه مهاجرتی ایران ۱۴۰۰

اقتصاد ۲۴- انتشارات دانش‌بنیان فناور نشر آن را بر عهده داشت. این سالنامه نمایانگر آخرین و به روزترین آمار و اطلاعات حوزه مهاجرت‌های بین‌المللی در ایران و جهان است و نسبت به سالنامه مهاجرتی سال ۹۹ بهبود‌هایی دارد.

۱۰ فصل متنوع مهاجرتی

دومین سالنامه مهاجرتی در ۱۰ فصل تلاش دارد تا تصویری واضح از وضعیت ایران در مهاجرت‌های بین‌المللی و آخرین روند‌های جهانی مهاجرت ارائه و ذهن مخاطب را نسبت به این مسئله روشن کند.

 یکی از جذابیت‌های این کتاب وجود نمودارهاب و جداول متعدد در آن است که برای هر مبحث مهم به این داده‌ها اتکا شده است.

این سالنامه به مخاطب خود برای نخستین بار این امکان را می‌دهد تا رصد و پایش جریان‌های مهاجرتی در طول دو سال پیاپی در کشور را انجام دهد.

نمایش جمعیت ایرانیان در کشور‌های اصلی مقصد

البته دومین سالنامه علاوه بر جمع آوری داده و اطلاعات از منابع مختلف آماری که نشان دهنده وضعیت مهاجرتی ایرانیان در گروه‌های مختلف دانشجویی، پناهجویی و اقتصادی است جمعیت ایرانیان در کشور‌های اصلی مقصد و جریان‌ها و کانال‌های مهاجرتی آن‌ها را نشان داده است.

همچنین برای نخستین بار در آن گزارشی از وضعیت مهاجرت استعداد‌های برتر و مشمولین بنیاد ملی نخبگان آورده شده و روند مهاجرتی آن‌ها را در گروه‌های مختلف علمی نشان داده است.

در یکی از فصل‌ها داده‌های مرتبط با بازگشت متخصصان ایرانی خارج از کشور در برنامه همکاری با متخصصان غیر مقیم و پیشران‌ها ارائه شده است. اتفاقی که در چند سال اخیر توسط معاونت علمی و فناوری با برنامه‌ای مدون رخ داد.

خوانندگان دومین سالنامه می‌توانند جایگاه ایران در شاخص‌های کلیدی مهاجرت‌های بین المللی را با اتکا به داده‌های معتبر و بر اساس شاخص‌ها مشاهده کنند.

بررسی خروج و بازگشت برگزیدگان کنکور سراسری

برای افراد بسیاری ممکن است درباره ماندن یا خروج برگزیدگان کنکور سوال پیش می‌آید، در سالنامه به پرسش پاسخ داده شده است. در بخشی از آن روند ماندگاری، خروج و بازگشت برگزیدگان کنکور سراسری و المپیاد‌های دانش آموزی و همچنین روند خروج و بازگشت پناهجویان ایرانی برای نخستین بار بررسی شده است.

همچنین چکیده‌ای از مهمترین گزینه‌های سیاستی پیش روی ایران با توجه به روند‌های آماری و چالش‌های مهاجرتی در حوزه‌های مختلف اعم از جابجائی بین‌المللی دانشجویان، مهاجرت‌های کاری و اقتصادی، مهاجرت‌های اجباری و پناهجوئی ارائه شده است.

تجزیه و تحلیل اثرات گسترش کرونا بر مهاجرت

همچنین سالنامه از گسترش ویروس کووید-۱۹ و اثری که روی بسته شدن مرزها، محدودیت در جابجایی در بسیاری از کشور‌ها و مهاجرت‌های بین‌المللی در سال ۲۰۲۰ داشت، غافل نشده است و در بخشی به این اثرات اشاره شده است و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. اثراتی همچون تعطیلی دانشگاه‌ها و محدودیت جابجایی دانشجویان بین المللی، کاهش مهاجرت‌های اقتصادی-کاری و همچنین کاهش تعداد پناهجویان جدید در جهان.

بطور کلی، سالنامه مهاجرتی ایران- ۱۴۰۰ شامل دو بخش اصلی است. بخش روند مهاجرت‌های بین المللی در جهان و بخش وضعیت و جایگاه ایران در مهاجرت‌های بین‌المللی.

در بخش اول این اثر، به بررسی آماری روند مهاجرت‌های بین المللی در حوزه‌های مختلف جابجایی‌های دانشجویی، مهاجران اقتصادی- کاری و مهاجرت‌های اجباری-پناهجویی و همچنین مهاجرت‌های بازگشتی پرداخته شده است.

در بخش دوم نیز آمار‌های مرتبط با اتباع ایرانی در جهان، شامل اتباع ایرانی حاضر در سایر کشورها، دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های کشور‌های مختلف، پناهندگان و پناهجویان ایرانی در جهان و مهاجران ایرانی بازگشتی به کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

در باب اهمیت انتشار سالنامه

یکی از کاربرد‌های مهم انتشار سالنامه‌های مهاجرتی برای کشورها، به کارگیری اطلاعات مهاجرتی در تصمیمات کلان حاکمیتی و سیاستگذاری است. با توجه به اهمیت این موضوع و لزوم رصد دائمی تحولات حوزه مهاجرت انتشار دومین سالنامه جامع مهاجرتی ایران در دستور کار قرار گرفت.

پس با توجه به اهمیت تولید داده‌های معتبر در قرن ۲۱، در این سالنامه اطلاعات با استناد به داده‌های مستند و موثق مرتبط با مهاجرت ارائه شده است.

سالنامه مهاجرتی ایران-۱۴۰۰، تلاش کرده است تا سطح کمی و کیفی داده‌ها و آمار اطلاعات سالنامه پیشین را ارتقاء دهد.

با توجه به اینکه مهاجرت همواره یکی از دغدغه‌های فکری در سطح جامعه و مسئولین کشور بوده، در این سالنامه تلاش شده است تا با گذر از نگاه عامیانه و غیرمستند با یک نگاه جامع مستند به موضوع مهاجرت نگریسته شود؛ بنابراین سالنامه پیش‌رو می‌تواند به‌عنوان مرجع علمی جامع و معتبر بین المللی در حوزه تحلیل و سیاست‌گذاری مهاجرت برای محققان در داخل و خارج از کشور و عموم علاقمندان مورد استناد قرار گیرد.

سالنامه مهاجرتی ایران- ۱۴۰۰ در تاریخ دو نسخه فارسی و انگلیسی در طول چند روز آینده منتشر خواهد شد و نسخه الکترونیکی ان در وب سایت رصدخانه مهاجرت ایران به نشانی www.imobs.ir، انتشارات دانش بنیان فناور به آدرس isti.ir و سایت ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق در دسترس خواهد بود.

منبع: مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری