اقدامات حوزه فناوری سلامت وزارت بهداشت

اقتصاد ۲۴ - دکتر محمدرضا منظم، رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت، برنامه‌های جدید دفتر تحت سرپرستی خود را به ۱۰ محور کلی خلاصه کرد و به ارائه گزارشی از عملکرد هریک پرداخت و گفت: برنامه‌های جدید دفتر را می‌توان در ۱۰ محور کلی ارائه کرد؛ البته اقدامات بیشتری انجام شده، ولی مهم‌ترین موارد شامل برنامه‌های حمایتی، ساماندهی مراکز رشد، پارک‌های علم و فناوری سلامت، ارزشیابی فعالیت‌های تحقیقات و فناوری، کمیته سلامت دیجیتال، کمیته مدیریت دارایی‌های معنوی، واگذاری امور اجرایی و تمرکز بر سیاست‌گذاری، ارتباط با صنعت، راه‌اندازی مراکز نوآوری سلامت و توسعه آموزش می‌شود.

او با اشاره به اینکه سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی مختلفی از شرکت‌ها و مراکز رشد و هسته‌های فناور در نظر گرفته شده است، گفت: در ابتدا برنامه‌های حمایتی که از گذشته شروع شده بود را پیگیری کردیم تا کاری نیمه‌کاره باقی نماند و از سوی دیگر در جهت ساماندهی منابع حمایتی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در کنار صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز اقدام کردیم.

دکتر منظم با تاکید بر اینکه اولویت ما اعطای تسهیلات از مسیر صندوق‌هاست تا تسهیلات ارائه شده به سیستم حمایتی بازگردد و دوباره در چرخه قرار بگیرد، گفت: برای این مهم هم دو مسیر تعیین بودجه از ابتدای سال و تعیین فرآیند بر پایه قوه عاقله و بدون سوگیری در نظر گرفته شده است. بودجه حمایتی از ابتدای سال با تمهیداتی مشخص می‌شود و کمیته‌های فنی مرتبط با هر محور حمایتی نیز تشکیل شده تا نقش قوه عاقله را ایفا کند و تصمیم‌گیری‌ها با خرد جمعی و مشارکت نمایندگان مدیران فناوری بخش‌های مختلف کشور انجام شود.

مراکز رشد

به گفته وی، یکی از مواردی که در تقویت مراکز رشد و هسته‌های فناور بسیار موثر بوده و خوشبختانه مصوبه آن ابلاغ شده، مراکز رشد اقماری بود که اکنون هم در حال اجراست، ارائه امکانات و زیرساخت‌هایی است که مراکز رشد را به مراکز تحقیقاتی نزدیک می‌کند. به موجب این مصوبه امکان استفاده از امکانات آموزشی، فضا و تجهیزات مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها طی چارچوب‌هایی برای مراکز فراهم شده است.

استقرار شتابدهنده‌ها در مراکز رشد

او در ادامه از امکان استقرار قانون‌مند شتابدهنده‌ها در مراکز رشد خبر داد و گفت: به تازگی مجوز استقرار شتابدهنده‌ها در مراکز رشد از شورای عالی گسترش صادر شده است که این امر تقویت مراکز رشد را در پی دارد.

دکتر منظم در ادامه اعلام کرد:یکی از اقدامات مهم این است که هسته‌های فناور مستقر در مراکز رشد از بسیاری از امتیازاتی که یک شرکت دانش‌بنیان برخوردار است بهره‌مند می‌شوند. با تعاملات شکل گرفته با سازمان غذا و دارو و معاونت آموزشی وزارت بهداشت، هسته‌های فناور مستقر در مراکز رشد که در حوزه سلامت فعال هستند از امتیازاتی که یک شرکت دانش‌بنیان برخوردار است بهره‌مند می‌شوند.

رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت، افزود: در حوزه معاونت آموزشی وزارت بهداشت هم امکان گذراندن تعهدات قانونی دانش آموختگان داروسازی و علوم پایه پزشکی در شرکت‌های مستقر در مراکز رشد و پارک‌های فناوری سلامت فراهم شده است در گذشته فارغ‌التحصیلان تنها می‌توانستند در شرکت‌های دانش‌بنیان تعهدات قانونی خود را بگذرانند.

دکتر منظم از قول مساعد برای تصویب ساختار سازمانی مراکز رشد خبر داد و گفت: برای ایجاد ساختار سازمانی مراکز رشد اقدامات فشرده‌ای انجام شده از جمله شاخص‌ها و مستندات تهیه و تدوین شده تیپ‌بندی مراکز رشد انجام شده است. پیشنهاداتمان را برای جایگاه‌های سازمانی به دفتر منابع انسانی ارسال کردیم.

به گفته وی با تشکیل کمیته فنی مراکز رشد، امکان تاسیس مراکز رشد جدید و ارزیابی و نظارت بر آن‌ها و همچنین تدوین سیاست‌های عملیاتی فراهم شده است. تیم ۱۰۰ نفره‌ای از ارزیاب‌های حرفه‌ای از کل کلان منطقه‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی برای این کار در نظر گرفته شده و آموزش‌های اولیه را نیز گذرانده و تعدادی از این عزیزان ماموریت‌های اولیه را نیز به‌انجام رسانده‌اند.

تصویب چارت سازمانی پارک‌های علم و فناوری حوزه سلامت

منظم با اشاره به اینکه برای ۱۲ پارک علم و فناوری سلامت چارت سازمانی تهیه و مصوب شده است، گفت: این یک اتفاق جدید است که با راه‌اندازی کمیته فنی پارک‌ها، مبحث ارزشیابی پارک‌های علم و فناوری حوزه سلامت نیز مطرح شد. با یک چارت سازمانی مصوب پارک‌های سلامت هویت ساختاری مشخصی پیدا می‌کنند و حتی می‌توانند منابع حمایتی و زیرساختی دریافت کنند.

او در ادامه به مشکل دیرینه پارک‌های سلامت اشاره کرد و گفت: بر اساس قوانین و باور قبلی تنها وزارت علوم می‌توانست مجوز فعالیت پارک‌های علم و فناوری را صادر کند و همین مسئله در طی سالیان فشار زیادی را روی شرکت‌های حوزه سلامت وارد کرده بود. با پیگیری‌ها و توافقات انجام شده، در طرح جهش تولید که در مجلس شورای اسلامی مطرح شده، شرکت‌های مستقر شده در پارک‌های وابسته به وزارت بهداشت هم به‌لحاظ قانونی از مزیت‌های قانونی پارک‌ها استفاده خواهند کرد.

ارزشیابی فعالیت‌های تحقیقات و فناوری

رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه در تعامل بین‌معاونت آموزشی، معاونت دانشجویی_فرهنگی، معاونت تحقیقات و فناوری ارزشیابی فعالیت‌های تحقیقات و فناوری دانشگاه‌های علوم پزشکی در قالب طرح رعد یکپارچه شده است، گفت: فناوری در کنار محور تولید دانش و ساختار برای نخستین بار در فرآیند ارزشیابی دانشگاه‌های علوم پزشکی لحاظ می‌شود و این تحول بزرگی در عرصه فناوری سلامت به‌شمار می‌رود.

او به تغییر روند ارزشیابی دانشگاه‌های علوم پزشکی از روش استعلام به خوداظهاری اشاره کرد و گفت: در شورای ارزشیابی دانشگاه‌های علوم پزشکی نقش ستادی وزارت بهداشت برای بررسی و مستندسازی را حذف کردیم و مقرر شد تا هر آنچه دانشگاه‌ها اظهار کنند در ارزشیابی پذیرفته شود و در کنار آن یک تیم اعتباربخشی متشکل از ارزیاب‌ها خروجی‌های خود‌اظهاری را اعتبار‌بخشی خواهند‌کرد.

دکتر منظم همچنین از بازنگری شاخص‌های ارزیابی دانشگاه‌های علوم پزشکی در آینده نزدیک خبر داد.

کمیته سلامت دیجیتال

او افزود: کمیته سلامت دیجیتال نیز با مشارکت تمامی ذی‌نفعان این حوزه در بخش‌های مختلف تشکیل شد و نخستین جلسه آن نیز برگزار شده است. حوزه سلامت دیجیتال کار و حمایت زیادی می‌طلبد تا مشکلات قوانین و مجوز‌ها در این حوزه را رفع کند.

کمیته مالکیت معنوی

رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت، افزود: کمیته مدیریت دارایی‌های معنوی در امتیازدهی ابداعات و اختراعات و هدایت آن‌ها به سمت تجاری سازی و دفاتر انتقال فناوری TTO ایجاد شده است. امکانات خاصی برای این کمیته در نظر گرفته شده است و در همکاری با نیماد فضایی به این کمیته اختصاص یافته است که به زودی با جذب مسئولان و کارشناسان مورد نیاز فعالیت خود را آغاز می‌کند. توجه ویژه به نقش فناوری در امتیازدهی ابداعات و اختراعات یکی از اهداف این کمیته است.

واگذاری امور اجرایی به صندوق‌های پژوهش و فناوری حوزه سلامت

دکتر منظم از واگذاری امور اجرایی به صندوق‌های پژوهش و فناوری خبر داد و گفت: در حال حاضر ۶ صندوق وابسته به وزارت بهداشت در حوزه سلامت فعال هستند و با ایجاد مجمع صندوق‌ها تقسیم کاری انجام دادیم تا در نتیجه آن امور اجرایی را به آن‌ها واگذار کنیم و بدنه معاونت و دفتر توسعه فناوری سلامت به ماموریت اصلی خود که همان سیاست‌گذاری و نظارت بر اجراست بپردازد.

او گفت: امور اجرایی و کارشناسی کمیته مالکیت معنوی به صندوق سلامت تهران واگذار شده، امورصادرات به صندوق تجهیزات پزشکی، امور فنی به صندوق پرشین دارو، امور توانمندسازی به صندوق سلامت زنجان و امور رویداد‌ها نیز به صندوق سلامت ثامن سپرده خواهد شد.

ایجاد مراکز نوآوری و فناوری سلامت

دکتر منظم با اعلام اینکه دستورالعمل و زیرساخت‌های ایجاد مرکز نوآوری سلامت محور در معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت ایجاد شده است، گفت: تاکنون درخواست‌هایی هم رسیده است که بدون تردید با استقبال دانشگاه‌های علوم پزشکی همراه خواهد بود. در گذشته زیرساخت‌های لازم برای ایجاد مراکز نوآوری و فناوری در حوزه سلامت وجود نداشت. در مرکز نوآوری از ایده شروع می‌شود یعنی مرحله‌ای که هنوز هسته و تیم فناورانه‌ای شکل نگرفته برنامه تجاری و درآمدزایی وجود ندارد واین مهم‌ترین تفاوت یک مرکز نوآوری با شتابدهنده، مرکز رشد یا پارک فناوری است.

توانمندسازی

او با بیان اینکه یکی از بزرگ‌ترین معضلات شرکت‌های حوزه سلامت، تعامل با سازمان غذا و دارو و آشنایی با فرآیند‌های پیچیده آنجاست، گفت: از جمله برنامه‌های دفتر توسعه فناوری سلامت تهیه برنامه‌های آموزش عملیاتی از تمامی فرآیند‌های سازمان غذا و دارو است. از بخش‌های مختلف، برنامه‌ها و روال‌ها استخراج شده و با کمک اساتید غذا و دارو در حال ضبط دوره‌ها هستیم تا در قالب آموزش مجازی ارائه کنیم.

به گفته وی، برآورد شده بالغ بر ۳۰ دوره آموزشی تا آخر مرداد ماه به مجموعه آموزش مجازی معاونت افزوده می‌شود. ضمن اینکه برنامه‌های آموزشی قدیمی هم در حال به‌روز رسانی است تا با فرمت جدید ویرایش شده و در سامانه آماده بهره برداری عموم شوند.

ارتباط با صنعت

دکتر منظم در ادامه از واگذاری ۱۷ مسئولیت به دانشگاه‌های علوم پزشکی خبر داد و گفت: در راستای ماموریت ارتباط با صنعت ۱۷ مسئولیت به مدیران فناوری دانشگاه‌های علوم پزشکی در حیطه‌های مختلف سپرده شده که بر اساس گزارش‌های رسیده می‌توان تخمین زد قریب به ۵۰ درصد برنامه‌ها تاپانزدهم مرداد ماه طبق زمانبندی تعیین شده، پیش می‌رود و این پیشرفت مطلوبی در این عرصه به شمار می‌رود.

منبع: روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت