فرصت طلایی گردشگری در ژئوپارک قشم/ از ثبت توسط ژئوپارک‌های جهانی یونسکو تا ثبت برند ژئوفود

اقتصاد ۲۴- ژئوپارک منطقه آزاد قشم، نخستین ژئوپارک خاورمیانه است که از سال ۱۳۸۵ به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک‌های تحت حمایت یونسکو درآمده‌است. حفاظت از این ژئوپارک و ژئوسایت‌های آن برنامه‌ها و سیاستگذاری‌های جدی می‌طلبد تاکنون توسط جوامع محلی و با نظارت و آموزش مدیریت ژئوپارک قشم از طریق فعالیت‌های گردشگری سبز صورت گرفته است. به ویژه که هر سال در مجامع عمومی ژئوپارک‌های جهانی نیز باید به صورت منظم شرکت داشت.

استفاده از فضای تکنولوژیک در راستای معرفی ژئوپارک قشم

علیرضا امری کاظمی، معاون گردشگری منطقه آزاد قشم که عضو کمیته راهبری ژئوپارک‌های آسیا-اقیانوسیه و عضو کمیته اجرایی ژئوپارک‌های جهانی نیز هست امسال با حضور در مجمع سالیانه ژئوپارک‌های جهانی یونسکو برای معرفی این ژئوپارک مهم به جهان اقداماتی انجام داده است. با اینحال امسال به علت شیوع کرونا این مجمع حضوری نبوده است و از طریق فضای آنلاین انجام شده است. در این مجمع که به مدت دو روز و به صورت ویدیوکنفرانسی برگزار شد، حدود ۲۵۰ تن از مدیران، کارشناسان و مسوولان رتبه بالای ژئوپارک‌های پنج قاره جهان شرکت داشتند، مسایل مربوط به شبکه‌های جهانی یونسکو، گزارش سالانه شبکه ها، فعالیت‌های انجام شده در زمان محدودیت‌های کرونایی، بودجه سالانه شبکه جهانی و مصارف عملکردی یک ساله این بودجه مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت.

بیشتر بخوانید: ساعت کاری مسیر دریایی لافت و پهل تا ساعت ۲۴ افزایش یافت

منطقه آزاد قشم تلاش کرده تا در طی شیوع کرونا با طراحی و برگزاری مسابقات و دوره‌های آموزشی آنلاین، ارتباط مردم و جامعه محلی با ژئوپارک را حفظ کرده و جاذبه‌ها و پتانسیل‌های ژئوپارک جهانی قشم را از طریق شبکه‌های مجازی به مردم معرفی کند.  ژئوپارک جهانی قشم با تمرکز بر فعالیت‌های دیجیتالی و اینترنتی توانسته آسیب‌های ناشی از تعطیلی ژئوسایت‌ها را که به دلیل شیوع کروناویروس پیش آمده، کاهش دهد.

استفاده از ظرفیت محلی

ژئوپارک قشم تنها ژئوپارک ایران است که توانسته به ثبت بین‌المللی برسد. یکی از علل موفقیت این ژئوپارک تاکنون درگیر کردن جامعه محلی قشم با برنامه‌های آموزشی، ترویجی و حفاظتی معاونت فرهنگی، گردشگری منطقه آزاد قشم بوده است.  

در کنار این محافظت منطقه آزاد قشم در راستای معرفی ژئوسایت‌های قشم اقدامات مهمی انجام داده است که از این بین می‌توان به موزه استثنایی ژئوپارک قشم اشاره کرد که ظرفیت منحصر بفرد از لحاظ تاریخ و طبیعت و جزایر چهارگانه قشم، لارک، هنگام و هرمز برای جذب گردشگران دارد.  گردآوری مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از تاریخ و طبیعت و جزایر چهارگانه قشم، لارک، هنگام و هرمز در دل موزه ژئوپارک قشم، این مجموعه را به یک فضای استثنایی تبدیل کرده است.

در این موزه می‌توان یک‌هزار و ۵۰۰ قطعه آبزی، ۳۰۰ قطعه پرنده، ۹۰۰ قطعه بندپا و خزنده، ۴۰۰ قطعه حشره و ۹۰۰ قطعه حیوان خشکی زی تاکسیدرمی شده را به تماشا نشست که حشره خوار کوتوله با حدود ۲ گرم وزن، کوچکترین و نهنگ کوژ پشت با ۴۵ تن وزن بزرگترین نمونه جانور این موزه هستند.

ماکت بزرگ جزیره، گردآوری گونه‌های تاکسیدرمی شده جانوری، شبیه‌سازی طولانی‌ترین غار نمکی جهان، ساحل ماسه‌ای و بام قشم با انسان‌های نخستین، نمایشگاهی از فرهنگ جزیره همچون پوشش‌های محلی بانوان بومی (کندوره)، انواع رودوزی‌ها، بافته‌های حصیری، صنایع چوبی و صنایع دستی مانند ساز‌های موسیقی و لنج، ماکت انسان‌های عصر پارینه سنگی، سایت ویژه تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های پوزه عقابی در ساحل روستای شیب دراز قشم، از جمله مواردی است که در این جزیره قابل مشاهده است.

در این مجموعه کم نظیر پرندگان تاکسیدرمی شده همانند گیلانشاه، فلامینگو، پلیکان، اردک سرسبز، خوتکا، گردن سرخ، فالاروپ و همچنین بلبل خرما، لیکو معمولی، شهدخور، زنبور خور سبز، حواصیل خاکستری، سبز قبای هندی به نمایش گذاشته شده است. از بندپایان هم  انواع صد پاها، عقرب‌ها، رتیل‌ها، ملخ‌ها، سوسک‌ها، قاب بال‌ها و پروانه‌ها و لارو آن‌ها را در این موزه دیده می‌شود. انواع مار‌های سمی، نیمه سمی و غیر سمی از جمله مار شاخدار، جعفری به همراه مار‌های دریایی و شتر مار و همچنین بزرگترین سوسمار ایران، بزمجه و چندین نمونه از لاک‌پشت‌ها نیز به عنوان خزندگان در این مجموعه زیبا خود نمایی می‌کنند. عروس دریایی، بادبزن‌های دریایی و چندین نمونه زیبا از مرجان‌های دریایی و اسفنج از جمله مرجان‌های شاخ گوزنی و ستاره‌ای به عنوان زیبا‌ترین نمونه‌های مرجانی نیز در موزه زیبای ژئوپارک شهر قشم دیده می‌شوند.

این موزه سال ۱۳۷۹ در شهر قشم راه‌اندازی شد و تاکنون علاوه بر جذب مسافران و گردشگران، میزبان خیل عظیمی از گروه‌های پژوهشی بوده است.  

علاوه بر موزه، منطقه آزاد قشم موفق به ثبت برند بین‌المللی ژئوفود نیز شده است. ژئوفود یک برند بین‌المللی ثبت‌شده در ارتباط با غذا و مواد غذایی محلی در محدوده ژئوپارک‌های جهانی یونسکو است که توسط ژئوپارک جهانی ماگمای نروژ به ثبت رسیده و هم‌اکنون ۱۸ ژئوپارک جهانی عضویت آن را به دست آورده‌اند. درواقع هدف اصلی این برنامه را توانمندسازی اقتصادی و حمایت از کشاورزان، صیادان، دام پروران و تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان محصولات غذایی محلی است. در عینحال هدف دیگر ارایه این برند، لذت بردن گردشگران از طمع‌های خاص غذا‌های ژئوپارک در کنار آشنایی با علوم زمین‌شناسی این منطقه نیز بوده است.  این مسئله یکی از مواردی است که با همراهی مردم محلی قشم توانسته به توفیقات خوبی برسد. 

هرچه هست ژئوپارک جزیره قشم یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ذر ایران است که سالانه مسافران خارجی و داخلی زیادی را برای دیدن زیبایی‌هایش به این منطقه جذب می‌کند.