کوچ اجباری مستاجران به جنوب شرق تهران

اقتصاد ۲۴ - این گزارش پر است از سرنخ‌هایی که نشان می‌دهد ترکیب جمعیتی محله‌های مختلف تهران تا چه حد در حال تغییر است. بالاشهرنشین‌ها به مرکز شهر و مرکزنشین‌ها به جنوب شهر می‌روند تا بلکه بتوانند با بودجه‌ای دارند خانه‌ای اجاره کنند. حتی خیلی‌ها کوچ به شهر‌های اقماری مثل پردیس را ترجیح داده‌اند و عطای خرید خانه در تهران را به لقایش بخشیده‌اند.

خریداران در شمال غرب و مستاجران در جنوب شرق

آمارهای بانک مرکزی می‌گوید ماهانه حدود ۱۴درصد کل معاملات خرید و فروش آپارتمان در منطقه پنج تهران اتفاق می‌افتد. گزارش سال دیوار هم نتیجه کاملا مشابهی دارد و نشان می‌دهد منطقه پنج بیشترین تعداد آگهی‌های فروش آپارتمان را به خود اختصاص داده. ولی آیا شرایط در بازار اجاره هم به همین شکل است؟ بررسی‌ها نتایج دیگری را نشان می‌دهد. آنطور که در گزارش سال دیوار آمده، با وجود اینکه منطقه پنج از نظر خرید و فروش در صدر مناطق ۲۲گانه تهران قرار دارد، اما به ازای هر ۱۰۰ آگهی فروش آپارتمان در این منطقه تنها ۴۸ آگهی اجاره در سایت دیوار منتشر شده و نشان می‌دهد بازار اجاره در این منطقه آنچنان هم داغ نیست و اغلب کسانی که در این منطقه ملک می‌خرند، آن را برای خودشان می‌خواهند و قصد اجاره ندارند. به ترتیب مناطق ۹، ۲۰، ۱۰، ۲۱ و ۵ تهران شرایط اینچنینی را تجربه می‌کنند. در طرف مقابل آنها، مناطق شرقی تهران قرار دارند. بررسی بخش املاک گزارش سال دیوار به ما می‌گوید در مناطق ۸، ۱۴، ۴ و ۱۳ به ترتیب شاهد بیشترین نسبت تعداد آگهی‌های اجاره به فروش آپارتمان هستیم. محله‌هایی که عموما در شرق تهران قرار دارند.

بازار داغ اجاره در سه منطقه جنوب شرق

متناسب با توسعه اپلیکیشن دیوار، تعداد آگهی‌های منتشر شده و به تبع آن بازدید آگهی‌ها افزایش پیدا می‌کند و طبیعتی است که امسال آمار بازدید آگهی‌های فروش و اجاره خانه بیشتر شده باشد، ولی وقتی این دو گروه را کنار هم بگذاریم به نتایج جالبی می‌رسیم. در مناطق ۱۴، ۱۵ و ۱۲ که هر سه در مرکز و جنوب شرق تهران قرار گرفته‌اند، شاهد بیشترین شکاف بیشن رشد بازدید اجاره آپارتمان و رشد بازدید فروش آپارتمان هستیم. موردی که نشان می‌دهد در این مناطق تعداد کسانی که به دنبال اجاره خانه می‌گردند، خیلی بیشتر از خریدارها است. درست بر عکس این اتفاق در مناطق شمال و شمال غرب افتاده. یعنی جایی که مشتریان املاک بیشتر به دنبال خرید خانه هستند تا اجاره کردن آن.

چه عاملی باعث جذابیت جنوب شرق برای مستاجران شده است؟

آمارهای دوره‌ای دیوار از میانگین قیمت فروش و اجاره کاملا این موضوع را برایمان روشن می‌کنند. مثلا در بعضی محله‌های منطقه یک تهران میانگین مبلغ اجاره یک واحد ۸۰متری به حدود ۱۸میلیون تومان رسیده است که شاید نصف آن را بتوان در قالب پول پیش تقبل کرد، ولی ماهانه ۹میلیون تومان اجاره خانه با درآمد چه کسانی سازگار است؟ طبیعتا چنین افرادی از طبقه پردرآمد هستند و تا کنون موفق شده‌اند آنقدری سرمایه جمع کنند که بتوانند خانه بخرند و از اجاره‌نشینی خلاص شوند. همین موضوع باعث شده خانه‌های ملکی در مناطق شمال و شمال غرب که قیمت‌ها بالاتر است بیشتر شود و اغلب ساکنان مناطق مرکز و جنوب شرق را مستاجران تشکیل بدهند.

چرا خریداران به شمال و شمال غرب فکر می‌کنند؟

افزایش عجیب قیمت مسکن که از سال ۹۷ آغاز شده، شکاف بزرگی بین جمعیت اجاره‌نشین و مالک‌نشین تهران انداخته. آنهایی که پیش از افزایش قیمت‌ها خانه خریده بودند شانس آوردند، چراکه بعد از آن خرید خانه برای مستاجرها تبدیل به رویای دست نیافتنی شده و حالا خریداران خانه بیشتر کسانی هستند که سرمایه‌های کلان دارند و شاید تفاوت یک میلیارد و دو میلیارد برایشان خیلی کمتر از کسانی باشد که توانایی پس‌انداز کردن هم ندارند. همین موضوع باعث شده برای خریداران از نظر مالی تفاوت چندانی بین مناطق مختلف تهران نباشد، اما شما خودتان را جای یک خریدار خانه بگذارید. خانه‌ای که می‌خرید حداقل تا سال‌ها وبال گردنتان خواهد بود. شاید همین موضوع باعث شده خریداران کمتر ریسک کنند و سراغ محله‌های جنوب شرق بروند. آن هم با وجود اینکه هر چهار فصل سال می‌توان به راحتی در آنها مستاجر پیدا کرد. ولی برعکس، آنها سراغ محله‌های شمال و شمالغرب می‌روند تا اگر زمانی مجبور شدند در خانه خودشان ساکن شوند، در محله‌ای زندگی کنند که با سطح درآمدشان همخوانی داشته باشد. در صورت ادامه روند افزایش قیمت مسکن احتمالا تا چند سال دیگر این شکاف عمیق‌تر خواهد شد. روزی می‌رسد که اغلب ساکنان مناطق شمال و شمالغرب مالک‌نشین شوند و مستاجرها در کنار هم در مناطق جنوب و جنوب شرق زندگی کنند.