مذاکرات ایران و عربستان ادامه می‌یابد؟

اقتصاد۲۴-  عراق نمی‌تواند به ایران یا عربستان فشار وارد کند، چرا که از وزنه بین المللی یا منطقه‌ای برخوردار نیست و اهرم فشاری برای به کار گیری علیه بازیگران منطقه‌ای ندارد. بنابراین، بغداد احتمالا نقش کانال غیر مستقیم سعودی با ایران را عهده دار می‌شود و چه بسا نقش سپر ایران در برخی پرونده‌ها را داشته باشد، اما عملا هیچ قدرتی برای تاثیرگذاری در هیچ پرونده منطقه‌ای ندارد.

الخلیج آنلاین در مطلبی به قلم أشرف کمال نوشت: حالتی از سکون بر مذاکرات سعودی ایرانی که در ماه‌های پایانی ریاست جمهوری روحانی به میزبانی بغداد برگزار شد، سایه افکنده، این در حالی است که ابراهیم رئیسی تصریح کرده دستش را به سوی همسایگان ایران دراز می‌کند.

در ادامه این مطلب آمده است: از مارس امسال، مذاکرات مستقیمی بین مسئولان سعودی و ایرانی برگزار شد که مهمترین موضوعات مطرح شده در آن، جنگ یمن و پرونده هسته‌ای ایران بود. چند هفته پس از پنهان کاری، هر دو کشور اعلام کردند که بوسیله این مذاکرات سعی می‌کنند شدت تنش‌های منطقه را کاهش داده و زمینه مشترکی برای تحقق منافع دو طرف فراهم کنند.

اما از زمان اعلام پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری، صحبت‌ها در مورد این مذاکرات تا حد زیادی کاهش پیدا کرد، در حالی که وزیر خارجه عراق فواد حسین تاکید می‌کند که دیدار‌ها ادامه دارد و هر دو طرف مایل به دست یابی به نتیجه هستند. این اظهارات حسین یک روز پس از صحبت‌های نماینده دائم عربستان در سازمان ملل بود مبنی بر اینکه امیدوار است ادعای ایران واقعی باشد و ریاض منتظر عمل است نه حرف.

المعلمی در گفتگو با العربیه تاکید کرد که سعودی هرگز به اظهارات شفاهی ایران اکتفا نمی‌کند و منتظر اتخاذ اقداماتی از سوی آن برای کاهش تنش‌ها در منطقه است.

رئیس جمهور جدید ایران به محض پیروزی در انتخابات تاکید کرد که به سمت همسایگان دست دراز می‌کند و قدرت کشورش می‌تواند باعث تقویت امنیت منطقه شود.

شرایط کلی منطقه و تلاش‌های ایالات متحده و اسرائیل برای فشار آوردن به ایران و متهم کردن این کشور به تهدید امنیت دریانوردی در آب‌های خلیج فارس، می‌تواند رئیس جمهور ایران را به سمت آرام کردن اوضاع سوق دهد. ولی عهد سعودی اواخر آوریل گذشته تاکید کرد این کشور مایل به روابط قدرتمند و پر ثمری با ایران است و ریاض نمی‌خواهد تهران ضعیف باشد.

بیشتر بخوانید: نشست بغداد تلاش برای برگزاری نشست ایرانی-سعودی

صحبتهای، ولی عهد سعودی همزمان شد با تلاش‌های عراق و عمان برای نزدیک کردن دیدگاه‌های دو طرف، همانطور که شاهد تلاش‌های قطر و کویت برای گشودن باب گفتگوی تازه‌ای در برابر دولت‌های خلیج فارس و ایران بودیم.

اما این اظهار نظر‌های سعودی‌ها که با استقبال ایران مواجه شد، این حقیقت را نفی نمی‌کند که نبود امنیت و آرامش، همواره عنوان روابط بین دو دشمن منطقه‌ای بوده است، بویژه آنکه این دو در خصوص حل بحران یمن کاملا با یکدیگر اختلاف نظر دارند.

بسیاری از تحلیلگران در تفسیر صحبت‌های رئیسی در مورد ادامه حمایت از مظلومان، آن را به معنای ادامه نفوذ تهران در دولت‌های همسایه می‌دانند که لبّ اختلافات با منطقه خلیج فارس و عربستان است. اما در طول سال‌های اخیر شرایطی در منطقه ایجاد شده که دو طرف را به سمت دست یابی به راه حلی که ضامن منافع آن‌ها باشد، سوق داده است.

در عربستان، ولی عهد به دنبال توقف فروپاشی نظامی، سیاسی و اقتصادی کشورش است، در حالی که تهران می‌خواهد نگرانی‌های خود در مورد دولت‌های همسایه را از بین ببرد تا با آسودگی خاطر سراغ مذاکره با غرب برود و مشکلات اقتصادی اش را حل کند.

این شرایط می‌تواند به عراق نقش یک میانجی را بدهد که به دنبال نزدیک کردن ایران و عربستان به یکدیگر است، همانطور که مصطفی الکاظمی تلاش می‌کند کشورش بخوبی عهده دار این نقش شود.

بغداد روز شنبه میزبان نشست دولت‌های همسایه خود بود و از این طریق سعی می‌کند روابط خود با محیط عربی را بهبود بخشیده و روی مسائلی متمرکز شود که به حل آن‌ها امیدوار است.

در همین رابطه، الناصر درید، تحلیلگر سیاسی عراقی معتقد است که مذاکرات سعودی و ایران قابلیت استمرار دارد و این مساله به گرایش رئیس جمهوری که بر ایران حکومت می‌کند، مربوط نیست.

وی در گفتگو با الخلیج آنلاین تصریح کرد ایران بار‌ها از تمایل خود برای حل اختلافات با عربستان صحبت کرده و به دنبال تمرکز دشمنی روی اسرائیل و آمریکاست.

این تحلیلگر عراقی خاطر نشان می‌کند که سیاست ایران مبتنی بر فشار بر سعودی‌ها بوسیله حوثی‌ها و دور کردن آن از اختلاف ایران آمریکای و اسرائیل بوده است.

درید افزود: ایران حاضر است تا در مقابل واگذاری یمن به عربستان، سعودی‌ها از یک دولت دشمن، به دولت دوست ایران تبدیل شوند. به نظر می‌رسد این امر محقق شود، چرا که عربستان دیگر آمریکا را هم پیمانی نمی‌داند که برای مقابله با دشمنان به سعودی‌ها کمک کند.

افزون بر این، عربستان در حال حاضر مشکلات اقتصادی زیادی دارد و آماده است تا بحران یمن را حل کند، تا در مقابل برای ایران در عراق، لبنان یا سوریه مشکل تراشی نکند.

اما درید اطمینان دارد که عراق نمی‌تواند به ایران یا عربستان فشار وارد کند، چرا که از وزنه بین المللی یا منطقه‌ای برخوردار نیست و اهرم فشاری برای به کار گیری علیه بازیگران منطقه‌ای ندارد. تنها نقشی که عراق می‌تواند داشته باشد، ایفای نقشی است که دیگران از آن می‌خواهند.

بنابراین، بغداد احتمالا نقش کانال غیر مستقیم سعودی با ایران را عهده دار می‌شود و چه بسا نقش سپر ایران در برخی پرونده‌ها را داشته باشد، اما عملا هیچ قدرتی برای تاثیرگذاری در هیچ پرونده منطقه‌ای ندارد.