همایون اسعدیان: بدنه سینمای ایران بسیار نحیف و آسیب‌پذیر است

اقتصاد ۲۴- این کارگردان که دو شب قبل در دیدار جمعی از سینماگران با محمدباقر قالیباف - رییس مجلس شورای اسلامی - حضور داشت، درباره مسائلی که در این جلسه مطرح کرده توضیحاتی داد و اظهار کرد که قرار شده تا یک ماه آینده، پیشنهاد‌هایی از سوی سینماگران برای پیگیری برخی مشکلات مطرح شده ارائه شود.

اسعدیان با تاکید بر اینکه قرار نبود در این جلسه ذکر مصیبت یا از وضعیت سینما کلی‌گویی شود، بیان کرد: چند محور اساسی در سینما وجود دارد که پیگیری آن‌ها به مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد قانونگذار ارتباط پیدا می‌کند، چون کاملا مشکل قانون‌گذاری دارند و رییس مجلس می‌تواند در این بخش به کمک سینما بیاید. یکی از این محور‌ها موضوع بیمه تامین اجتماعی سینما است که متاسفانه در سینما بیمه بسیار ضعیف و پر از مشکلی داریم، آن هم به این دلیل شغل و حرفه سینما در وزارت کار و سازمان تامین اجتماعی تعریف مشخصی ندارد. درواقع حدود ۳۰ سال قبل سینماگران با کدی به نام «صیادان فصلی دریای جنوب» بیمه شده‌اند و بعد از این همه سال به همان کد باقی مانده‌اند.

وی افزود: نتیجه این اتفاق این شده که الان یک فیلمبردار، بازیگر یا طراح صحنه معتبر وقتی امسال بعد از ۳۰ سال بازنشسته شود حقوق معادل دو میلیون تومان می‌گیرد که این نه در شأن حرفه اوست و نه در شأن سال‌ها سابقه‌ای که داشته تا حقوق بازنشستگی‌اش از پایه حقوق یک کارمند عادی هم کمتر باشد. این مشکل نیاز به تغییر کد دارد که با وجود سال‌ها پیگیری در وزارت کار هنوز میسر نشده چرا که با یک مشکل قانونی مواجه هستیم و برای ارتقای این کد دولت به تنهایی نمی‌تواند کمک کند بلکه نیاز به قانون است و باید در مجلس پیگیری شود.

از ضریب‌های غیرمنصفانه تا فرار مالیاتی با دلار و بیت‌کوین

کارگردان «بوسیدن روی ماه» ادامه داد: موضوع دیگری که در این جلسه به آن اشاره شد مالیات بود که در وضعیت فعلی خیلی ما را دچار مشکل کرده است. البته حرف من این نبوده که مالیات سینماگر‌ها حذف شود، ولی مشکل اینجاست که در سازمان امور مالیاتی برای شغل سینماگر‌ها تعریف مشخصی وجود ندارد. نوع و جنس کار ما به گونه‌ای است که ممکن است ۶ ماه مشغول به کار باشیم و بعد، دو سال بیکار بمانیم. کارگردان‌های سینمای ایران شاید هر چند سال یک بار پروژه‌ای را تولید کنند. فیلمبردار یا دستیار کارگردان هم به همین شکل هستند در حالی که وقتی رقم‌های دریافتی آن‌ها در سینما بحث می‌شود، به نظر می‌رسد که رقم بالایی است. ممکن است یک کارگردان برای ساخت یک فیلم ۲۰۰ میلیون تومان دستمزد بگیرد و این رقم ملاک بالا بودن درامدش می‌شود پس باید مالیات آن هم با ضریب مالیاتی بالا بدهد، اما محاسبه نمی‌کنند که این کارگردان ممکن است چهار سال کار نکرده باشد و این ۲۰۰ میلیون تومان دستمزد چهار سال اوست که اگر در طول این مدت سرشکن شود از حقوق پایه یک کارمند هم کمتر است.

او با اشاره به اینکه اهالی هنر و سینما بیمه بیکاری هم ندارند، گفت: پاره وقت بودن شغل سینماگران باید در سازمان امور مالیاتی لحاظ شود. متاسفانه سینما ظاهری پر زرق و برق دارد و ممکن است چند بازیگر یا کارگردان خاص دستمزد‌های خیلی بالا بگیرند در حالی که بدنه پنج، شش هزار نفری صنعت تصویر که دیگر فقط شامل سینما نیست و vod‌ها و حتی تلویزیون را نیز دربرمی‌گیرد از جهت معیشت در شرایط بسیار بدی زندگی را می‌گذرانند. مثلا انجمن بازیگران بیش از ۵۰۰ نفر عضو دارد و از بین این‌ها و نیز بازیگران زیادی که عضو انجمن نیستند، فقط چند نفر دستمزد‌های میلیاردی می‌گیرند که شاید به تعداد انگشتان دو دست ما باشند، بقیه افراد از آنجا که چهره‌های شناخته شده‌ای هم هستند بایستی آبروداری کنند و با سیلی صورت خود را سرخ نگه دارند. مشکل ما همین جاست که این بدنه عظیم با مشکلات فراوان اقتصادی دست به گریبان است و به شدت از جهت مالیات تحت فشار قرار می‌گیرد، اما آن تعداد محدودی که دستمزد بالا می‌گیرند به دلیل مشکلات و ایراد‌هایی که در سیستم مالیاتی وجود دارد به راحتی فرار مالیاتی هم انجام می‌دهند که مثلا ممکن است بگویند دستمزدشان به دلار باشد یا به حسابی در خارج از کشور واریز شود یا اینکه با بیت‌کوین دستمزد می‌گیرند، به هر حال راه آن را پیدا می‌کنند، اما این شامل کلیه بازیگران و عوامل سینما نمی‌شود.

بیشتر بخوانید:محمدرضا گلزار : می خواهم ازدواج کنم ! + فیلم

اسعدیان در این مورد اشاره کرد: دو سال قبل پیگیر بودم تا برای یک کارگردان بسیار معتبر و محترم از طریق خانه سینما ۵۰ میلیون تومان وام جور کنیم تا او آپارتمان سرد و نموری را که اطراف شهریار اجاره کرده بود به حاشیه تهران منتقل کند. چه کسی این موضوع را درک می‌کند وقتی از بیرون تصور می‌کنند که او «کارگردان» سینما است و دستمزد خوبی می‌گیرد؟! بنابراین تاکید می‌کنم که حرف من معاف شدن از مالیات نیست بلکه می‌گویم سیستم مالیاتی با ضریب درست و مطابق با این حرفه در نظر گرفته شود چرا که بدنه سینمای ایران بسیار نحیف و آسیب‌پذیر است و این فشار‌های مالیاتی می‌تواند برای آن‌ها کمرشکن باشد.

فعالیت در پلتفرم‌ها تسهیل شود

کارگردان فیلم‌های «یک روز بخصوص» و «شوخی» مورد سومی را که در دیدار با قالیباف مطرح کرده اینطور شرح داد: در دو سال گذشته بخشی از اهالی حرفه‌ای سینما با تولیدات vod توانستند معیشت خود را بگذرانند. تقاضای ما از مجلس و دولت این است که شرایط را برای رشد پلتفرم‌ها و تولیدات تصویری در آنجا تسهیل و امکانی را فراهم کنند تا بخش بیشتری از اعضای سینما توانند در اینجا مشغول کار شوند، چون تولیدات سینمایی به شدت پایین آمده، سینما‌ها نیمه تعطیل هستند و اگر خدای ناکرده این فضا هم دچار خدشه شود اوضاع اقتصادی کمرشکن به گروه بیشتری سرایت خواهد کرد.

او درباره اینکه چقدر به پیگیری این امور در مجلس امیدوار است؟ گفت: در شرایط فعلی مملکت با وجود بحران‌ها و تحریم‌ها و فشار‌های اجتماعی و اقتصادی توقع ندارم تیتر اول مجلس باشیم، ولی بخشی از این کار به پیگیری ما برمی‌گردد و قرار شد تا یک ماه آینده پیشنهاد‌های خود را ارائه کنیم و امیدواریم از طریق خانه سینما، اهالی صنوف و کسانی که در این بخش دغدغه‌مند هستند موضوع دنبال شود تا شاید به مرور بخشی از این مشکلات حل شود.

آشفتگی در صدور مجوز‌های تولیدات vod به صلاح نیست

اسعدیان در پاسخ به اینکه آیا درباره ماجرای اختلاف بین صدا و سیما و ارشاد بر سر مدیریت و نظارت تولیدات شبکه نمایش خانگی و vod‌ها و اینکه مشخص نیست روند قانونی برای دخالت ساترا به چه شکل انجام شده است، بحثی مطرح شد یا خیر؟ بیان کرد: بله، نکته‌ای که در این مورد تاکید شد نوعی بلاتکلیفی است که با ان مواجهیم و به معضلی تبدیل شده است. در حال حاضر وزارت ارشاد همچنان مجوز ساخت سریال‌ها را برای شبکه نمایش خانگی و vod‌ها صادر می‌کند و از آن طرف تشکیلات ساترا می‌گوید او باید مجوز بدهد؛ یعنی وضعیت به گونه‌ای شده که مثلا من قبل از عید نوروز از ارشاد مجوز گرفته‌ام و بعد از چند ماه ساترا می‌گوید آن را قبول ندارد. برای من به شخصه خیلی مهم نیست که چه کسی قرار است این وظیفه را برعهده داشته باشد مهم این است که بدانیم طرف حساب ما کیست. الان معلوم نیست ما با چه سیستمی کار می‌کنیم و در چه مکانیسمی کار خود را پیش می‌بریم. این آشفتگی به وجود آمده به صلاح هیچ گروهی نیست.

وی اضافه کرد: یک نکته مهم در اینجاست که روند قانونی این واگذاری نظارت یا صدور مجوز هم مسئله دارد. وزارت ارشاد هنوز مجوز تولید سریال شبکه نمایش خانگی صادر می‌کند، چون معتقد است کار قانونی انجام می‌دهد و به همین دلیل اگر قرار است بر عهده ساترا باشد باید روند قانونی آن طی شود. الان سردرگمی زیادی وجود دارد ضمن اینکه نمی‌دانم آیا در دولت جدید ممکن است تغییرات دیگری به وجود آید و مثلاً ساترا به وزارت ارشاد سپرده شود یا خیر.