جمعیت هلال احمر در مسیر فسادزدایی و بازسازی چهره؟

به گزارش جامعه ۲۴، روز دوشنبه رسانه‌ها از استعفای کریم همتی رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران خبر دادند، اما این خبر به فاصله یک روز بعد از سوی شورای عالی هلال احمر تکذیب شد.

در جلسه روز گذشته این شورا که به ریاست همتی برگزار شد به پیشنهاد نمایندگان رئیس جمهوری به منظور تعیین رئیس جدید یا تثبیت مدیریت مقرر شد ضمن دعوت از کاندیدا‌های ریاست جمعیت طی یک هفته آینده، مقدمات برگزاری انتخابات در شورای عالی انجام و دو نفر به ابراهیم رئیسی معرفی شوند. با توجه به اینکه استعفا فقط به رئیس جمهوری داده می‌شود خبر تصویب استعفا در شورای عالی وجاهت قانونی ندارد و تا تعیین و یا تثبیت مدیریت، کماکان کریم همتی سکاندار جمعیت هلال احمر خواهند بود.

سازمان بین‌المللی صلیب سرخ در سال ۱۸۶۴ با تلاش‌های هنری دونان و بر اساس توافق ژنو با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، تشکیل شد. در سال ۱۸۷۶ حکومت عثمانی از نماد هلال احمر به جای صلیب سرخ استفاده کرد. ایران نیز در سال ۱۳۰۱ جمعیت تأسیس کرده و نماد شیر و خورشید سرخ را خود برگزید که در کنفرانس ژنو به صورت رسمی و بین‌المللی مورد تأیید قرار گرفت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۹ دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قرارداد‌های چهارگانه ژنو، اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درآورده و به جای آن از نشان هلال‌احمر استفاده خواهد کرد. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت.

۱۰۰ سال از تشکیل جمعیت هلال احمر ایران می‌گذرد و در این سال‌ها بحران‌های مختلفی از جمله جنگ‌ها، حوادث طبیعی و .. در ایران و جهان به وجود آمده که این سازمان نیز بر اساس اهداف و مأموریت‌های تعریف شده به حضور بشر دوستانه در آن‌ها پرداخته است.

اهداف تشکیل جمعیت هلال احمر

تلاش برای تسکین آلام بشری، کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم مقابل و صلح پایدار میان ملت‌ها، حمایت از زندگی و سلامت انسان‌ها بدون در نظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها، تلاش برای تامین احترام انسان‌ها اهداف اصلی جمعیت هلال احمر را تشکیل می‌دهد. اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیم گیری‌ها و فعالیت‌های مربوط به آن‌ها و تربیت و آموزش جوانان به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادی و عام المنفعه اهداف خاص این جمعیت است. حمایت از آسیب دیدگان نظامی و غیر نظامی، آمادگی و پاسخ گویی به سوانح و کمک به بهبود بهداشت و سلامت جامعه، اصول هفتگانه نهضت بین‌المللی صلیب سرخ وهلال احمر است.

هلال احمر بزرگترین نهاد امدادی و بشر دوستانه کشور است که منابع مالی شامل بودجه دولتی، کمک‌های مردمی، وقف و ... را دارد. از سوی دیگر این جمعیت دارایی‌هایی مانند کارخانجات دارویی و تجهیزات پزشکی و ... نیز دارد. ضمن اینکه دارای چندین بیمارستان و مراکز توانبخشی در ایران و ۱۶ بیمارستان و مراکز درمانی در خارج کشور است.

بیشتر بخوانید: حاکمیت مطلق یک جناح بر ارکان نظام سلامت

زلزله کرمانشاه و زلزله در هلال احمر

علی‌رغم این موضوع سال‌ها است که دارایی‌ها و درآمد‌های این جمعیت از دید مردم ایران پنهان بوده و همین امر زمینه فساد را در سال‌های اخیر برای برخی از مدیران آن از جمله رئیس سابق آن به وجود آورد و موجب شد تا هلال احمر علی‌رغم وظایف ذاتی خود درگیر حواشی مختلفی شده و بعضا اعتماد مردم از آن سلب شود، چنانکه در جریان زلزله کرمانشاه مردم به جای کمک به این سازمان در جهت خدمت رسانی به زلزله‌زدگان کمک‌های خود را به طرق دیگری از جمله چهره‌های سرشناس نظیر علی دایی، صادق زیباکلام و ... به دست مردم زلزله زده کرمانشاه رساندند.

سال ۹۷ یعنی همان سال وقوع زلزله ۷.۳ ریشتری در کرمانشاه، سال زلزله در هلال احمر بود چرا که دو نفر از مدیران ارشد این سازمان به نام‌های روح‌اله فروزش، معاون حقوقی و امور مجلس و علی‌اکبر پرواز، مدیرکل دفتر برنامه و بودجه هلال احمر بازداشت شدند پس از آن‌ها سومین مدیر ارشد این سازمان یعنی علی فرجی مدیرعامل سازمان تدارکات پزشکی این جمعیت نیز دستگیر شد.

پرونده فساد در هلال احمر تنها به این سه تن ختم نشد؛ پس از بازداشت مدیران جمعیت هلال احمر خراسان رضوی، سرانجام سرنخ فساد در این جمعیت به علی اصغر پیوندی رسید که در سال ۹۸ بازداشت شد و در نهایت در دادگاه به ۱۲ سال حبس محکوم شد.

تلاش برای بازسازی چهره هلال احمر

پیوندی سرانجام استعفا داد و شورای عالی هلال احمر، کریم همتی معاون وزیر بهداشت را به سمت ریاست این جمعیت برگزید تا همتی بتواند چهره این جمعیت که خدمات بشر دوستانه و تسکین آلام مردم اهداف اصلی آن است را ترمیم کند.
ریاست همتی بر جمعیت هلال احمر نیز خالی از حواشی نبود چرا که موضوع استخدام‌های قومیتی و فامیلی در برخی از استان‌ها در دوره ریاست او مطرح شد؛ از سوی دیگر حواشی بیمارستان دبی و بدهی هزار و ۴۰۰ میلیاردی‌اش دامن او را گرفت و حتی در مقطعی گفته شد که این بیمارستان وقفی قرار است به امارات واگذار شود که این امر به شدت از سوی این جمعیت تکذیب شد. با این حال وی نیز باجناق خود را به سمت بازرس ویژه خود در امور بیمارستان دبی منصوب کرد.

در عین حال عملکرد مناسب همتی و تیم مدیریتی او در دوره پاندمی کرونا از جمله واردات واکسن و حضور مداوم داوطلبان آن‌ها در بیماریابی بیماران کرونایی موجب شد تا وضعیت هلال احمر در افکار عمومی کمی بهبود پیدا کند.

ریاست آینده جمعیت هلال احمر

با تغییر دولت بسیاری از مدیران سازمان‌ها حتی نهاد‌های غیر دولتی در حال تغییر هستند. با رفتن همتی این پرسش به وجود می‌آید که چه کسی به جای او قرار است بر کرسی جمعیت هلال احمر بنشیند؟

اینکه چه کسی ریاست جمعیت هلال احمر را بر عهده خواهد گرفت اگرچه مهم است اما نخست باید چرخ‌های جمعیت را همچون همتی در مسیر اهداف جمعیت نگه دارد و از دعوا‌های سیاسی بپرهیزد و از سوی دیگر شفافیت مالی را با توجه به درآمد‌ها و دارایی‌های سازمان در برابر افکار عمومی سرلوحه کار خود قرار دهد. از سوی دیگر یکبار برای همیشه میزان دارایی‌ها و درآمدها، کمک‌های مردمی و بودجه‌های اختصاص داده شده به این جمعیت را در سامانه شفافیت قرار دهد تا مردم به راحتی بتوانند بر عملکرد آن نظارت کنند.

از سوی دیگر با توجه به شعار‌های ابراهیم رئیسی در زمان انتخابات مبنی بر دولت پاکدست و فسادستیز، نمایندگان رئیس جمهور باید فردی را برای ریاست هلال احمر معرفی کنند که علاوه بر تخصص در امور درمانی و امدادی به پاکدستی شهره باشد.

گفتنی است جمعیت هلال احمر، نیرو‌های قدیمی بسیاری دارد که هر یک سابقه‌ای درخشان در مدیریت این جمعیت دارند و در زمان فاش شدن پرونده‌های فساد مدیران، کمترین سوءظنی به این افراد نشد؛ از سوی دیگر و به نوعی پاکدستی آن‌ها به اثبات رسیده بود که شورای عالی می‌تواند این افراد را برای ریاست جمعیت هلال احمر کاندید کند.