اقتصاد ۲۴- دلار با شروع اخبار جدید مربوط به برجام دوباره وارد تکاپو شد. در یک سال اخیر بازار ارز به شدت در انتطار احیای برجام بوده و با هر خبر مثبت و منفی در این باره واکنش نشان داده و در برابر سایر اخبار و اتفاقات داخلی عملکردی خنثی داشته است؛ حتی در برابر دستورات رییس جمهور جدید. در نیمه باقی مانده سال آیا بازار ارز ریزشی خواهد بود؟
دولت ابراهیم رئیسی برای اولین بار رودربایستی با ملت و جهان را کنار گذاشته و پرده از بخشی از واقعیت ارزی برداشته است. محسن رضایی مشاور اقتصادی رئیس جمهور در آخرین اظهارنظر خود گفته نفت قاچاقی به فروش میرسد و ارز به صورت مخفیانه وارد کشور میشود.
در دوران تحریم تمامی مبادلات رسمی بانکی جهانی ایران مسدود بوده و امکان فروش نفت وجود نداشته است. حالا رضایی میگوید به صورت قاچاقی نفت فروخته میشود، اما حتی همین گفته رضایی به معنای این نیست که ایران با همه ظرفیت خود نفت میفروشد. گرچه آمار مربوط به فروش نفت در دوران تحریم محرمانه است، اما منابع آگاه به رویداد۲۴ خبر دادهاند که کل میزان فروش نفت روزانه ایران در حال حاضر به ۴۰۰ هزار بشکه هم نمیرسد؛ بنابراین مشخص است که ایران به دلیل تحریم حتی در فروش قاچاقی نفت هم موفق نبوده و در کمترین حد ظرفیت در حال فروش نفت است.
در این میان با کمبود درآمدهای ارزی بازار ارز همواره در نوسان و شوک جهشی بوده و این روند حتی برای خود بازار ارز هم فرسایشی شده است؛ به طوری که در یک سال اخیر این بازار به شدت در حالت انتظاری برای احیای برجام و تزریق ارزهای جدید به سر میبرد. در برابر هر اتفاق داخلی خنثی بوده و حتی تعویض دولت و رییس جمهور جدید با تمامی دستوراتش درخصوص ارز نتوانست اندکی ثبات به این بازار بیاورد. تنها عاملی که بازار ارز این روزها نسبت به آن حساس بوده و به آن واکنش نشان میدهد اخبار مربوط به برجام است.
بیشتر بخوانید: علامت افزایشی به سکه
مذاکرات مربوط به برجام که طی چند ماه گذشته به بهانه تشکیل دولت جدید در ایران متوقف شده بود، قرار است دوباره از آذرماه از سر گرفته شود. معاون وزیر خارجه در صفحه توئیتر خود نوشت: در تماس تلفنی با آقای انریکه مورا، آغاز مذاکرات با هدف لغو تحریمهای غیرقانونی و غیرانسانی، در روز ۸ آذرماه در وین مورد موافقت قرار گرفت.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در این رابطه اعلام کرد: واشنگتن در دور هفتم مذاکرات وین که از ۲۹ نوامبر از سر گرفته خواهد شد شرکت خواهد کرد و ریاست هیئت آمریکایی را رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران به عهده خواهد داشت. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین مدعی شد چنانچه ایران جدی باشد، رسیدن به توافق سریع امکانپذیر است؛ بنابراین سخنگوی وزارت حارجه آمریکا تلویحا از موضع نرم و مثبت آمریکا دربرابر احیای برجام سخن گفته، هرچند هنوز مشخص نیست روند مذاکرات به چه شکلی پیش خواهد رفت و آیا ایران و آمریکا میتوانند بر سر خواستههای طرفین توافق کنند یا نه.
در آخرین معاملات تا به این لحظه نرخ دلار در بازار آزاد در کانال ۲۷ هزارتومان بوده و امروز از آغاز اولین ساعتها در حد ۵۰ تومان کاهشی بوده است. سقف مقاومتی که کارشناسان برای دلار در شرایط فعلی در نظر گرفتهاند، ۲۷ هزارتومان است. به این معنا که اگر نرخ دلار در بازار آزاد کانال ۲۷ هزارتومان را از دست بدهد، مقاومت در برابر ریزش دیگر آسان نخواهد بود و نرخ دلار روند نزولی در پیش خواهد گرفت.
اما موضوع مهم و البته شاید بدشانسی ایران این است که همزمان با تکاپوی نرخ دلار به دلیل از سرگیری مذاکرات، نرخ دلار در جهان افزایشی شده و قیمت جهانی دلار رو به فزونی میرود. باید دید که واکنش دلار تهران نسبت به نرخ جهانی چگونه خواهد بود.
اما آنچه مشخص است اگر در آذرماه که نقطه شروع ادامه مذاکرات است و ماههای باقی مانده امسال اخبار مثبتی از جلسات ۵+۱ منتشر شود و روند مذاکرات به نفع احیای برجام پیش رود، قطعا زمستان طوفانی برای بازار ارز خواهد بود و به شکل چشم گیری در کوتاه مدت نرخ دلار ریزش بزرگ را تجربه خواهد کرد و تا ۱۸ هزارتومان هم ممکن است نرخ آن پایین بیاید. اما بعد از چند ماه همه چیز بستگی به سیاست داخلی دارد و برخی از کارشناسان پیش بینی میکنند اگر روند سیاست گذاری پولی به شکل فعلی ادامه پیدا کند در سال ۱۴۰۱ دوباره شوک جهشی بزرگی در بازار ارز اتفاق خواهد افتاد.
اما در بازه کوتاه مدت یعنی تا پایان سال، بیشتر معاملهگران حداقل نسبت به اخبار هستهای جدید و آغاز مذاکرات خوش بین هستند و تاکید میکنند دولت احیای برحام را باید در اولویت تمامی برنامههای خود قرار دهد چراکه اقتصاد ایران بیش از این ظرفیت تاب آوری دربرابر تحریم را ندارد.
به هرحال این روزها بازار درگیر نبردهای خبری است و بازار ارز مشخص است با اتکا به اخبار مربوط به مذاکرات بیشتر گرایش به افت قیمت دارد و بر همین اساس میتوان انتظار داشت که دلار این هفته در مسیر نزولی حرکت کند و این مسیر تا زمانی که خبر منفی مبنی بر سنگ اندازی در برابر احیای برجام منتشر نشود، ادامه خواهد داشت. حتی برخی معاملهگران اعتقاد دارند که افزایش عرضه ارز میتواند منجر به شکسته شدن حمایت ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان شود. یعنی اگر در این همین خلال بانک مرکزی هم دست به تزریق اندکی ارز در بازار بگیرد، قیمتها کاهش بیشتری را تجربه خواهد کرد.