اقتصاد۲۴-بازداشت یک خبرنگار محلی در لرستان، بازتاب گستردهای داشت. چند روز پیش بود که انتشار تصاویری از کولی گرفتن مدیرکل اداره محافظت از محیط زیست استان لرستان از فردی دیگر خبر ساز شد. در این ویدئو مهرداد فتحی بیرانوند برای عبور از یک مسیر آبی تقریبا دو متری بر کول شخص دیگر سوار میشود.
مدت کوتاهی بعد از خبر اول یعنی روز شنبه ۱۵ آبان ماه خبر دیگری مبنی بر بازداشت یک خبرنگار در لرستان با شکایت فتحی منتشر و علت هم انتشار ویدئوی مذکور توسط خبرنگار عنوان شد. احسان پارسا خبرنگاری است که روز شنبه بازداشت و صبح امروز به دلیل آنچه که پیگیری رسانهها و کمک دوستداران محیط زیست مینامد، آزاد شد. رویداد۲۴ با این خبرنگار که نایب دبیری شورای هماهنگی تشکلهای زیست محیطی استان لرستان و عضویت در مجمع مطالبهگران محیط زیست کشور را نیز در کارنامه کاری خود دارد گفتگویی داشته که مشروح آن را میخوانید.
* آقای پارسا ماجرای بازداشت شما و شکایت مدیرکل محیط زیست استان چه بود؟
این فیلم مربوط به ۳ یا ۴ سال پیش است. به واسطه اینکه خبرنگار و فعال حوزه محیط زیست هستم اخبار مربوطه را رصد میکنم. فیلم کولسواری مدیرکل محیط زیست استان را هم در اینستاگرام مشاهده کردم و در نقد آن کامنتی گذاشتم با این مضمون که «آقای مدیرکل به چه دلیل به خود اجازه میدهد که بر کول یک انسان سوار شود. آیا ما از آرمانهای انقلاب ۵۷ فاصله نگرفتهایم» و بعد هم فیلم را در یکی، دوتا از گروههای زیست محیطی بازنشر دادم. در واقع بخشی از زنجیره انتشار بودم، اما نفر اول نبودم. فردای آن روز یعنی حدود ۲ هفته پیش به دادگاه احضار و متوجه شدم ایشان از من شکایت کردهاند. با همکاری دوستان وکیل لایحهای تنظیم کردیم و به دادگاه ارائه دادیم. براساس این لایحه صد در صد حق را به من دادند که به این دلیل که بخشی از چرخه انتشار بودم، اما اولین نفر نبودم مشکلی نیست.
عناوین اتهامی شما چه بود؟
مدیر کل محیط زیست استان لرستان جرائم «افترا»، «توهین» و «انتشار فیلم خصوصی» را به من نسبت داده بودند درحالیکه مصداق فیلم خصوصی چیز دیگری است. افترا و توهین هم چیز دیگری است در واقع کامنتی که برای این ویدئو گذاشتم توهین و افترا نبود بلکه یک نقد بود که به عنوان یک خبرنگار بیان کرده بود.
بیشتر بخوانید: خسرو صادقی به مرخصی ۵ روزه آمد
از من خواسته شد فیلمی با مضمون عذرخواهی از مدیرکل تهیه و اعلام کنم که اشتباهی صورت گرفته و ایشان هم به دلیل پا درد سوار کول فرد دیگری شده است. من هم پاسخ منفی داده و گفتم محیط زیست روابط عمومی دارد و میتواند از طریق روابط عمومی اقدام کند و این حرفها را بزند، اما من چنین کاری نمیکنم و اگر ایشان احساس میکند که بیگناه است از خودش دفاع کند. من را تهدید کردند که این موضوع برایت گران تمام میشود یا فیلم را پر کن یا اینکه ممکن است برایت مشکل ایجاد شود. با این حال نپذیرفتم و گفتم اگر فکر میکنید براساس قانون حق من زندان است میروم، اما چنین فیلمی را ضبط نمیکنم. در نهایت به این دلیل که چنین فیلمی را ضبط و منتشر نکردم روز شنبه ساعت ۱۲ و نیم ظهر بازداشت و به زندان منتقل شدم.
چه مدت زندان بودید و چگونه از زندان آزاد شدید؟
با توجه به طرح مساله در رسانهها و پیگیری دوستان خبرنگار و فعالان محیط زیست شنبه شب از زندان آزاد شدم. زمانی که بازداشت شدم، حتی با اینکه درخواست کردم تلفن در اختیارم بگذارند تا با خانواده تماس بگیرم چنین کاری انجام نشد و تا لحظهای که وارد زندان شدم به هیچ عنوان به من نگفتند که میتوانستم وثیقه ۱۰۰ میلیون تومان بگذارم. وقتی وارد زندان شدم متوجه شدم که براساس حکم میتوانستم چنین کاری انجام دهم. همان زمان احساس کردم قصد این بوده است که وارد زندان بشوم و ظاهرا از این به بعد دارای سوءسابقه خواهم بود. با این حال به لطف دوستان و پیگیریهای رسانهای شب را در زندان نماندم و ماجرا به تادیه وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی نکشید.
جالب است که وقتی ساعت ۲۱ شب گذشته از زندان به دادسرا رفتم روش و ادبیات تغییر کرده بود و من از این موضوع متعجب شدم که چرا انقدر مهربان شدهاند. تا اینکه بالاخره متوجه شدم که مسئله رسانه و فشارهای فعالان محیط زیست در میان است.
نهادها یا مقامات استانی از شما حمایت نکردند؟
تنها افرادی که از من حمایت کردند، بچههای انقلابی بودند که شاید با آنها ارتباط چندانی نداشته باشم، اما برای من سنگتمام گذاشتند. آنها میگفتند شاید انقلابی تند و تیزی نباشی، اما این که برای همه ما فعالیت میکنی باارزش است. همچنین آقای سلاجقه ریاست جدید سازمان محیط زیست کشور و نماینده خرمآباد آقای محمودوند که در کمیسیون امنیت ملی هستند، کمک کردند. اما سایر ارگانها و سازمانهایی که توقع میرفت همکاری کنند خیلی به ماجرا ورود نکردند.
* انجمن صنفی روزنامه نگاران با شما تماسی نگرفت یا حمایتی انجام داد؟
ما در لرستان انجمن صنفی خبرنگاران را داریم. من از سال ۱۳۷۹ تا به حال مشغول خبرنگاری در حوزه محیط زیست و حوزه اجتماعی هستم، اما به دلیل مشغلههای کاری اقدامات مربوط به عضویت در این انجمن را انجام ندادم. جالب است که انجمن لرستان اعلام کرده که هیچ خبرنگاری از انجمن صنفی بازداشت نشده است. مستندات من از سال ۷۹ نشان میدهد که در این سالها حداقل در ۳ رسانه فعالیت کردهام و اسناد مربوطه را هم دارم، اما جالب است که این عزیزان شرط خبرنگار بودن را تنها عضویت در مجموعه خودشان میدانند و هر کس غیر از این باشد مانند خبرنگار آزاد و ... به راحتی بیانیه صادر میکنند که فرد خبرنگار نبوده است.
* درباره آخرین وضعیت این پرونده توضیح میدهید؟
آنطور که به من اعلام شده دو مورد اتهامی را مختومه اعلام کرده و گفتند آقای فتحی مدیر کل محیط زیست استان لرستان رضایت داده، اما حکم یکی از عناوین اتهامی یعنی انتشار فیلم خصوصی تعلیق شده که علت آن را نمیدانم. همچنین گفتند که جریمهای به شما تعلق میگیرد که باید توسط دادگاه تعیین شود و هنوز از آن اطلاع ندارم.
البته ظاهرا شب گذشته پیگیریهایی شده بود و پس از آن مدیرکل اعلام رضایت کردند، اما جالب است که با همه این موضوعاتی که برای بنده و جامعه خبرنگاران و محیط زیست پیش آورده است باز هم عقبنشینی نکرده و با ایراد اتهام به بنده و به دروغ در خبرگزاری تسنیم مصاحبهای کرده و گفته بنده چند سال پیش به دنبال گرفتن امتیاز مالی و کاری از او بودهام. من قصد پیگیری این مساله را داشتم که شکایت کنم تا ببینیم که من چه زمانی از ایشان چنین تقاضاهایی داشتهام. اگر ایشان میتواند چنین مسالهای را اثبات کند بیاید و من را رسوا کند و موضوع را علنی بگوید، اما واقعا دوست نداشتم بیش از این حاشیهسازی شود.
شهریور ماه نیز سینا قلندری خبرنگار محلی کوهدشت و رومشکان از توابع استان لرستان در جریان اطلاعرسانی در خصوص قتل مبینا سوری دختر نوجوانی که توسط همسرش به قتل رسید، به مدت ۱۱ روز بازداشت شد. به بیان دیگر طی ۲ ماه گذشته ۲ خبرنگار در این استان به دلیل انجام کار حرفهای خود بازداشت شدهاند.