ذخیره خون تهران در وضعیت شکننده

اقتصاد ۲۴- دکتر محمدرضا مهدی‌زاده درباره وضعیت ذخایر خونی در تهران، گفت: در حال حاضر وضعیت ذخایر خونی استان تهران، وضعیت بدی نیست، اما بسیار شکننده است. استان تهران وضعیت خاصی دارد. کلانشهری که با سایر کلانشهر‌ها هم تفاوت دارد؛ به طوری که با ۱۶۷ بیمارستان و حدود ۲۸ هزار تخت بیمارستانی ارایه خدمات درمانی در استان تهران انجام می‌شود و بیماران بسیاری از سایر استان‌ها یا به اختیار خودشان یا به تشخیص پزشک برای انجام کار‌های درمانی‌شان به تهران ارجاع داده می‌شوند. معمولا افرادی که از استان‌های دیگر برای انجام کار‌های درمانی‌شان به تهران می‌آیند، به خون و فرآورده‌های خونی نیاز دارند. آمار بالای بیماران تالاسمی و هموفیلی ما و آمار بالای سوانح و حوادث و... باعث شده که مصرف خون و فرآورده‌های خونی در استان تهران بالا باشد.

وی با بیان اینکه خوشبختانه داریم موج پنجم کرونا را پشت سر می‌گذاریم، افزود: از طرفی واکسیناسیون بسیار خوبی که در کشور و از جمله در استان تهران طی یکی دو ماه اخیر انجام شده، باعث شده که اطمینان خاطری برای مردم ایجاد شود. در دو سالی که درگیر کرونا بودیم، مردم، بسیاری از اعمال جراحی غیراورژانس را به تاخیر انداختند، اما اکنون با توجه به فروکش موج پنجم و انجام واکسیناسیون در سطح بسیار وسیع، اطمینان خاطری برای مردم ایجاد شده که اعمال جراحی غیراورژانسی را که به تعویق انداخته بودند، انجام دهند.

بر همین اساس در یکی دو ماه اخیر شاهدیم که اعمال جراحی به شدت افزایش یافته است و بر این اساس درخواست مصرف خون و فرآورده‌های خونی هم افزایش یافته است. مهدی‌زاده ادامه داد: اکنون درخواست و مصرف خون و فرآورده‌های خونی حدود ۴۰ درصد در استان تهران نسبت به مدت مشابه در سال گذشته و ماه‌های قبل افزایش یافته است. مشکل عمده ما هم همین افزایش درخواست و مصرف فرآورده‌های خونی است که ما را با چالشی مواجه کرده است.

بیشتر بخوانید: نیاز فوری به خون در تهران

از مردم می‌خواهم که در این روز‌های حساس به مراکز ما مراجعه کنند. وضعیت ذخایر خون در استان تهران وضعیت بدی نیست و اکنون در حالت بحران نیستیم، اما شرایط شکننده است. در سایر استان‌ها ممکن است وضعیت خوب ذخایر، پنج الی شش روز طول بکشد تا بخواهد به بحران برسد، اما در استان تهران باتوجه به مصرف بالای فرآورده‌های خونی به ویژه در این روزها، امکان دارد که طی یکی دو روز وضعیت خوب به شرایط بحران بدل شود. بر این اساس از مردم می‌خواهیم که به مراکز مراجعه کرده و با اهدای خون سالم خودشان ما را یاری دهند.

وی گفت: از طرفی معمولا همیشه در ماه‌های سرد سال با کاهش مراجعه جهت اهدای خون مواجهیم. امسال مباحث افزایش مصرف خون و فرآورده‌های خونی هم مزید بر علت شده و از مردم می‌خواهیم که با اهدای خون‌شان ما را در ماه‌های سرد سال یاری دهند تا در تامین خون و فرآورده‌های خونی بیماران در استان تهران با مشکلی مواجه نشویم. همانطور که گفتم، اکنون وضعیت ذخایر خون خوب است، اما حالت شکنندگی دارد و امکان دارد هر لحظه وارد بحران شویم. اگر مردم به صورت مکرر و مستمر مراجعه نکنند، ممکن است به وضعیت بحرانی وارد شویم.

آیا با تزریق واکسن کرونا، اهدای خون ممنوع است؟

مدیرکل انتقال خون استان تهران گفت: باید توجه کرد که کلیه شیوه‌نامه‌های بهداشتی مانند گذشته در تمام مراکز ما انجام می‌شود و مشکلی برای مردم نیست و می‌توانند با خیال راحت به مراکز ما مراجعه کنند و در محیطی امن با آرامش کامل خون خودشان را اهدا کنند. در عین حال درباره بحث واکسیناسیون علیه کرونا و اهدای خون سوالاتی وجود دارد. باید توجه کرد که اگر مردم فقط دو واکسن اسپوتنیک و آسترازنکا را تزریق کرده باشند، تا دو هفته معاف از اهدای خون هستند.

اهدای خون در سایر واکسن‌ها هیچگونه معافیتی ندارد و فرد اگر همان روز هم واکسن‌ها را تزریق کرده باشد، می‌تواند خون اهدا کنند؛ بنابراین فقط دو واکسن اسپوتنیک و آسترازنکا است که اگر فردی آن‌ها را تزریق کرده باشد، تا دو هفته از اهدای خون معاف هستند. همچنین اگر خدایی نکرده فردی به کرونا مبتلا شده باشد، یک ماه بعد از بهبودی می‌توانند برای اهدای خون مراجعه کنند.

زنان و مردان سالانه چندبار می‌توانند خون اهدا کنند؟

مهدی‌زاده همچنین گفت: بانوان سالانه سه بار و هر چهار ماه یکبار و آقایان سالانه چهار بار و هر سه ماه یکبار می‌توانند اهداکننده خون باشند. در عین حال ما برای تمام زنان تست کم‌خونی انجام می‌دهیم و اگر فرد کم‌خون بوده و شرایط اهدای خون را نداشته باشد، از اهدای خون معافش می‌کنیم و توصیه‌هایی به او می‌کنیم که بعد از انجام این توصیه‌ها مجددا برای اهدای خون مراجعه کند.

باید توجه کرد که ۵۰ درصد جمعیت ما بانوان هستند، اما متاسفانه اکنون اهدای خون بانوان در استان تهران و در کشور زیر پنج درصد است. بانوان عزیز در تمام زمینه‌ها مشارکت خوب اجتماعی دارند و امیدوارم باور‌های غلط را کنار گذاشته و وارد عرصه اهدای خون شوند.

بانوان بدانند که اهدای خون، کم‌خونشان نمی‌کند، بدن‌شان را ضعیف نکرده و منجر به ناباروری و ... نمی‌شود. در عین حال ما خودمان به صورت سخت‌گیرانه غربالگری و تست کم‌خونی را انجام می‌دهیم تا اگر خانمی شرایط اهدای خون نداشت، خودمان او را معاف می‌کنیم.

وی درباره وضعیت اهدای پلاکت و پلاسما نیز گفت: پلاکت فرزیس در افرادی که به سرطان مبتلا هستند، استفاده می‌شود و اثر درمانی بسیار بهتری نسبت به پلاکت معمولی دارد. بر همین اساس از اهداکنندگان می‌خواهم که اگر شرایط اهدای پلاکت را دارند، مراجعه کنند. در عین حال باید توجه کرد که پلاکت فرآورده‌ای است که نیمه عمر کوتاه سه روزه دارد و یکی از دلایلی که می‌خواهیم مردم مرتبا برای اهدای خون مراجعه کنند، همین نیمه عمر کوتاه پلاکت است.

در زمینه اهدای پلاسمای بهبودیافتگان کووید هم با توجه به واکسیناسیون خوبی که انجام شد، مصرف فرآورده‌های پلاسمایی در بیمارانی که دچار کووید شدند، کاهش یافته است. با این حال اگر فردی که به کرونامبتلا شدند و یک ماه از بهبودی‌اش گذشته باشد، اگر تمایل به اهدای پلاسما داشته باشد، ما پلاسما را گرفته و برای مصارف تحقیقاتی استفاده می‌کنیم.