روابط ایران و امارات در سایه مذاکرات احیای برجام

اقتصاد ۲۴- شیخ طحنون بن زائد آل نهیان مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی روز دوشنبه به تهران سفر کرد. آسوشیتدپرس این سفر را یک سفر نادر خوانده و گفته ابوظبی در حالی برنامه دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران را چیده که هم امارات و هم عربستان سعودی در حال مذاکره با ایران هستند و تهران در وین مشغول از سرگیری مذاکرات احیای برجام است.

یکی از مهمترین دلایل عجیب بودن این سفر اقدامی است که امارات متحده عربی سال گذشته انجام داد. این کشور عربی سال ۲۰۲۰ رسما روابطش را با اسرائیل از سر گرفت و همین اقدام سطح تنش‌های امارات با ایران را تشدید کرد. امارات سال‌های زیادی نقش کشور ثالث برای مراودات تجاری ایران با جهان در دوران تحریم‌ها را بازی کرده بود.

بیشتر بخوانید: آیا امارات آتش اختلافات میان ایران و عربستان را خاموش می‌کند؟

شیخ طحنون در حالی که دشداشه آبی و کت مشکی به تن و عینک آفتابی به چشم داشت در مقابل دوربین‌ها با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دست داد. دو مقام منطقه‌ای رو به دوربین لبخند زدند در حالی که نقشه بزرگی از ایران و خلیج فارس که امارات به صورت نقطه کوچکی در آن پیدا بود پشت آن‌ها نصب شده بود.

علی شمخانی رابطه ایران و امارات را دوستانه و گرم خواند و تاکید کرد رابطه دو کشور نباید تحت تاثیر کشور‌های ثالث نظیر آمریکا و اسرائیل قرار بگیرد.

بعد از این دیدار، شیخ طحنون با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران دیدار داشت. در بیانیه‌ای که نهاد ریاست جمهوری درباره این نشست منتشر کرده به استقبال گرم رئیسی از بهبود روابط با امارات به ویژه در حوزه‌های اقتصادی اشاره شده است.

رئیسی در این دیدار گفته نباید هیچ مانعی بر سر روابط بین کشور‌های مسلمان ایران و امارات وجود داشته باشد. این رابطه نباید تحت تاثیر دیکته خارجی‌ها قرار بگیرد.

رئیس جمهور ایران از قول طحنون اعلام کرده که از او برای حضور در امارات دعوت به عمل آمده. این در حالی است که در گزارش رسانه دولتی امارات اشاره‌ای به دعوت رسمی از ابراهیم رئیسی نشده است، اما وام سایت خبری دولت امارات گفته دو طرف درباره چشم انداز بهبود روابط و مساله منافع مشترک با هم گفتگو کرده‌اند.

روابط ایران و امارات تحت تاثیر مذاکرات هسته‌ای

آسوشیتدپرس در گزارشی درباره این دیدار نوشته: روز دوشنبه منطقه خاورمیانه میزبان دیدار‌های سیاسی مهمی در پس زمینه مذاکرات وین بود. فیصل مقداد وزیر خارجه سوریه هم به تهران سفر کرد. محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در یک سفر منطقه‌ای به عمان رفته. در عین حال رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه قرار بود به قطر سفر کند. شیخ محمد رئیس دولت امارات هم قرار است به زودی به قطر برود.

شیخ طحنون در واقع برادر شیخ محمد بن زائد آل نهیان، ولیعهد قدرتمند ابوظبی و رئیس دولت امارات متشکل از هفت شیخ نشین است. در زمان شیخ محمد، امارات برای مقابله با آنچه از نظر این کشور تهدید ایران به شمار می‌رود، تعداد نیرو‌های نظامی خود را گسترش داد. در سال‌های اخیر این کشور میزبان نیرو‌های آمریکایی و فرانسوی در خاک امارات بوده و بندر جبل علی امارات یکی از بنادر مسافرتی پر تردد نیروی دریایی آمریکا به شمار می‌رود.

شیخ طحنون حداقل یک بار با رئیس سرویس اطلاعاتی اسرائیل موسوم به موساد دیدار داشته. بر اساس اسناد دیپلماتیک ایالات متحده آمریکا که توسط ویکی لیکس منتشر شده، شیخ محمد مدت‌هاست از اینکه ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند نگران است.

مشهور است که امارات متحده عربی در زمان رزمایش‌های نظامی ایران در خلیج فارس گارد نظامی خود را به خط ساحلی‌اش منتقل می‌کند. با تمام این احوال امارات از جنگ یمن که به رهبری عربستان سعودی علیه حوثی‌های این کشور آغاز شده بود عقب نشینی کرده. علی باقری کنی معاون سیاسی وزارت خارجه ایران هم اخیرا سفری به امارات متحده عربی داشته.

بیشتر بخوانید: پهپاد آر-کیو ۱۷۰ آمریکا در نطنز/ ماجرای لاشه پهپاد پیدا شده در کوهرنگ چیست؟

همزمان با این سفر، اما سخنگوی وزارت خارجه ایران سعید خطیب زاده از امارات بابت خرید ۱۶ میلیارد یورویی جنگنده‌های پیشرفته رافائل از فرانسه انتقاد کرده است. امارات قصد دارد پس از به رسمیت شناختن اسرائیل ۲۳ میلیارد دلار جنگنده رادار گریز پیشرفته اف-۳۵ هم از این کشور خریداری کند.

خطیب زاده از فرانسه خواسته مسئولانه‌تر رفتار کند و از نظامی سازی منطقه خودداری کند. او در نشست خبری گفته: ما شاهد صرف هزینه‌های میلیارد دلاری برای خرید تسلیحات توسط کشور‌های منطقه هستیم و این درحالی است که آن‌ها چندین جلسه برای موشک‌های ما گذاشته‌اند. خطیب زاده گفته با این اقدامات ما مصمم‌تر می‌شویم که سپر دفاعی خود را تقویت و فعال‌تر کنیم.

لازم به ذکر است که مذاکرات وقت در دور هفتم عملا با شکست رو به رو شد و با درخواست کشور‌های غربی، طرفین به پایتخت‌هایشان برگشتند. دلیل نارضایتی غربی‌ها، دو پیشنهادی بود که ایران در نشست وین مطرح کرد. خطیب زاده در نشست خبری روز دوشنبه اصرار داشت که ایران به دنبال «توافق موقت» نیست. ایران تاریخ نشست بعدی را آخر هفته آتی اعلام کرده، اما مقامات کشور‌های اروپایی هنوز این تاریخ را تایید نکرده‌اند.