نیروی کار در آستانه حذف، تعدیل و یا تغییر...؟!

اقتصاد ۲۴- اوائل قرن بیستم که مکانیزه کردن سیستم ها و فرآیندهای تولیدی و صنعتی در حال شتاب گیری بود، جامعه شناسان و خبرگان عرصه های علوم انسانی دغدغه هایی را در مورد حذف تدریجی انسان ـ بعنوان نیروی مولد ـ از فرآیندهای تولید مطرح کردند. جایگزینی انسان با ماشین و یا بدتر از آن، تبدیل انسان به ماشین یکی از کابوس های قرن بیستم میلادی بود. با گذشت بیش از یکصد سال از صنعتی شدن فرآیندهای تولیدی، نیروی انسانی کماکان نقش مهمی در تمامی عرصه های تولید و خدمات دارد.

همانطور که در سازمان ها و بنگاه ها مفاهیم ساده و قدیمی نظیر "کارگزینی" جای خود را به "منابع انسانی" داده اند، در فضای بیرون از سازمان (صنعت و بازار) نیز مشابه همین تغییرات رخ داده است. بعنوان مثال، اکنون تامین نیروی انسانی مورد نیاز به مثابه قبل نیازمند انجام فرآیندهای مختلف و هزینه بر استخدام و ایجاد ساختارهای عریض و طویل و پرهزینه برای آموزش و مدیریت و نگهداری منابع انسانی ، نیست و امکان دریافت خدمات "تامین نیروی انسانی" در حوزه های مختلف تخصصی و غیر تخصصی براحتی مقدور است.  

در ایران نیز، مشابه سایر کشورهای در حال پیشرفت، تامین نیروی انسانی بصورت مستقیم و یا برونسپاری خدمات نظیر نظافت، تشریفات، فضای سبز، حراست و حفاظت فیزیکی، ترابری و حمل و نقل و حتی خدمات تخصصی همانند تعمیرات و نگهداری قالب و ساختار مناسبی را یافته است. دستگاه های دولتی و نهادهای نظارتی وابسته نیز همگام با درک حساسیت های این حوزه اقدام به وضع قوانین و ایجاد ساختارهای مختلف ارزیابی نظیر رتبه بندی، دریافت مجوز و گواهینامه، .... کرده اند که البته هنوز به حد اکمل نرسیده اند ولی به نوعی نشان از عزم و ابرام در زمینه های مختلف بهینه سازی فرآیندهای بکارگیری نیروی انسانی در قالب طرح ها و پروژه های برونسپاری شده، دارند.

وزارت رفاه، کار و تامین اجتماعی بعنوان یکی از متولیان امنیت و کیفیت کار، حساسیت هایی را بر بکارگیری نیروی انسانی از قدیم الایام داشته است که عموماً از آن بعنوان مقررات تامین اجتماعی و قانون کار یاد می کنیم. به مرور که مقوله ایمنی و متعاقب آن بهداشت محیط نیز به این گروه عوامل نظارتی افزوده شد، رتبه بندی ها نیز برای ایجاد زمینه و انگیزه رشد و پیشرفت بنگاه های ارائه دهنده خدمات تامین نیروی انسانی تعریف و مورد توجه قرار گرفت.

لازم به ذکر است قراردادهای تامین نیروی انسانی و یا برونسپاری خدماتی که نیازمند بکارگیری منابع انسانی هستند، همانند سایر معاملات متوسط و بزرگ نیازمند برگزاری مناقصه هستند. البته این موضوع بیشتر برای شرکت ها و دستگاه های دولتی و اجرایی صادق است ولی با توجه به تنوع بالای خدمات و لزوم درنظر گرفتن بهترین گزینه ها، بخش خصوصی نیز در این حوزه اقدام به برگزاری مناقصات تامین نیروی انسانی می کند. مخاطب این سری مناقصات، شرکت های دارای رتبه بندی متناسب با موضوع خدمات هستند. بعنوان مثال، فعالیت هایی که نیازمند اخذ مجوز تایید صلاحیت از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند عبارتند از:

• امور ایاب و ذهاب
• تعمیر و نگهداری
• امور آشپزخانه و رستوران
• خدمات عمومی
• نگهداری و خدمات فضای سبز
• امور تایپ و تکثیر
• امور تاسیساتی

شرکت هایی که در این زمینه ثبت شده و فعالیت می کنند عموماً به دو صورت مسئولیت محدود و یا سهامی خاص هستند. این شرکت ها پس از ثبت می بایست جهت اخذ رتبه اقدام کنند. رتبه بندی شرکت های خدماتی دارای 7 سطح است که سطح یکی بالاترین رتبه قابل اخذ بر اساس این معیار خواهد بود.

همچنین شرکت های تامین نیروی انسانی و یا خدمات حراست و حفاظت فیزیکی نیز می بایست نسبت به اخذ مجوز از نیروی انتظامی کشور اقدام کنند. بعنوان مثال، حداقل دو نفر از اعضاء هیئت مدیره این شرکت ها می بایست بازنشستگان عالی رتبه نیروی انتظامی باشند.

در سطوح تخصصی نیز برونسپاری خدمات مالی و حسابداری، خدمات انفورماتیک، امور حقوقی، فروش و بازاریابی، آموزش و پزشکی صورت می پذیرند که هر یک به فراخور نیازمند دارا بودن مجوز از مراجع ذیربط و همچنین سوابق کار و نیروی انسانی ماهر و متخصص هستند.

با مراجعه به پایگاه اطلاع رسانی مناقصات و مزایدات هزاره، مشخص می شود فقط طی یک سال گذشته (از بهمن 1400 تا کنون) بیش از 28 هزار عنوان مناقصه برای تامین نیروی انسانی موردنیاز توسط شرکت های دولتی و خصوصی منتشر و برگزار شده است. با توجه به اینکه حداقل نیروی موردنیاز برای شرکت در این مناقصه ها کمتر از 10 نفر و برای دوره های کمتر از 6 ماه نیست، می توان انتظار داشت این حوزه از معاملات در مورد بکارگیری حداقل 200 هزار نفر نیروی کار بصورت مستقیم فعالیت داشته است. اهمیت و ارزش این سری مناقصه ها وقتی مشخص می شود که درنظر بگیریم سایر حوزه ها نظیر حمل و نقل و آموزش و تشریفات و .... خارج از این آمار هستند و به راحتی می توان این تعداد را به میزان دو برابر ـ 400 هزار نفر نیروی کار مولد در حوزه های مختلف ـ تعمیم داد.

همراه با مقوله نیروی انسانی، موضوعاتی نیز به فراخور مطرح می شود؛ بیمه و انواع خدمات مرتبط با کاهش ریسک یکی از مواردی ست که گستردگی و اهمیت خاص خود را داراست.

مشخصاً صنعت بیمه در ایران رشد متناسب و لازم را نداشته است و شاید مهمترین دلیل آن، نظارت شدید و محافظه کاران دولت روی ارکان این صنعت است. با توجه به شرایط اقتصادی سال های اخیر، شاید بتوان به جرات گفت عدم رشد صنعت بیمه ناشی از عدم درک نیاز شرکت های بیمه به مشتریان و خریدارانی ست که برای حفظ سرمایه های خود حاضر به پرداخت هزینه های متعارف و معقول هستند ولی ساختار بیمه در کشور، شاید چندان قادر به پوشش کامل و ایجاد آرامش ذهنی در جامعه نباشد... ذیلاً معروف ترین خدمات بیمه ای موجود در کشور را ارائه می کنیم:

• بیمه شخص ثالث (انواع خودرو)
• بیمه بدنه (انواع خودرو)
• بیمه عمر (اشخاص)
• بیمه حادثه (اشخاص)
• بیمه درمان (بیمه تکمیلی ـ اشخاص)
• بیمه از کار افتادگی (اشخاص)
• بیمه مراقبت طولانی مدت (اشخاص)
• بیمه‌ مسافرتی (اشخاص)
• بیمه آتش‌سوزی (شامل خسارت‌های اموال ناشی از زلزله و سرقت هم می‌شود)
• بیمه مهندسی (اموال)
• بیمه حمل‌ونقل کالا (صادرات، واردات، ترانزیت، داخلی)
• بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان
• بیمه مسئولیت حرفه‌ای و مدنی (بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان، پیراپزشکان، مهندسان و…، بیمه مسئولیت حرفه‌ای مهدکودک، بیمه مسئولیت حرفه‌ای اماکن تفریحی و…)
• بیمه مسئولیت ناشی از تولید
• بیمه مسئولیت عمومی (بیمه مسئولیت جامع شهرداری، تابلوهای تبلیغاتی، مدیران مراکز آموزشی و ..)
• بیمه وام‌های بانکی
• بیمه‌ پول در صندوق
• بیمه‌های بدنه و مسئولیت انواع شناورها
• بیمه ‌نامه بدنه و مسئولیت هواپیما‌ها و هلی‌کوپتر
• بیمه فساد کالا در سردخانه (DOS)
• بیمه‌ هزینه‌های حقوقی

پیشنهاد می کنیم اگر در این صنعت فعال هستید، توانمندی و دانش خود را با شرکت در مناقصات بیمه بروزرسانی کنید. شرکت در این مناقصه ها، علاوه بر دارا بودن دانش از صنعت بیمه نیازمند دانش و تجربه در بازار و همچنین توانایی ارضاء خواسته های کلان مشتریان بزرگی ست که هم اکنون در صنعت و اقتصاد این کشور بسیار تاثیرگذار هستند. یکی از بهترین و دقیق ترین راه های اطلاع و شرکت در مناقصه های خدمات بیمه، دریافت اطلاعات بروز و طبقه بندی شده از سرویس های اطلاع رسانی پایگاه مناقصات و مزایدات کشور است که توسط شرکت ارتباط گستران هزاره مدیریت و راهبری می شود.