اقتصاد۲۴- رقابت دو حریف دیرینه دنیای فوتبال از زمین چمن به تالار شیشهای رسیده است. سرانجام پس از سالها کشمکش و وعده و وعید حول محور خصوصیسازی سرخابیها، طلسم شکسته شد و امروز پذیرهنویسی سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در تابلوی نارنجی بازار پایه فرابورس آغاز میشود.
پرسپولیس ۳۲۱۰میلیارد تومان و استقلال ۲۷۸۰میلیارد تومان ارزشگذاری شدهاند و هر کد معاملاتی در این پذیرهنویسی، اجازه خرید ۳۰۰هزار تومان از سهام هر یک از سرخابیها را دارد. دو باشگاه قرار است از طریق پذیرهنویسی سهام ناشی از سلب حق تقدم افزایش سرمایه دهند. این رویداد مهم که قرار است برای حداکثر ۳۰روز ادامه یابد، با تمام موافقان و مخالفانی که دارد، نقطه آغازی برای خصوصیسازی کامل این دو باشگاه پرهوادار خواهد بود؛ بهویژه آنکه حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصیسازی با تاکید بر آغاز مذاکرات برای عرضه بلوکی و توجه به اهلیت متقاضیان، وعده داده است تا شهریور۱۴۰۱، سهم دولت در سرخابیها به کمتر از ۵۰درصد کاهش یابد.
سرانجام روز موعود فرا رسید. دو تیم پرطرفدار پایتخت پس از سالها کشمکش امروز روی دیگری از خود را به هواداران و سرمایهگذاران بورسی نشان میدهند. دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در حالی بر تابلوی نارنجی نقش میبندد که هر دو باشگاه از لحاظ مالی در وضعیت نامناسبی بهسر میبرند. این موضوع در کنار سختگیریهای AFC باعث شد تا روند خصوصیسازی سرخابیها در عمل سرعت بیشتری به خود بگیرد.
از اینرو با پایان یافتن مراحل پایانی ثبت دو باشگاه در سازمان بورس از امروز عرضه بخشی از سهام استقلال و پرسپولیس آغاز میشود که البته با توجه به مالکیت دولتی، هنوز تا خصوصی سازی فاصله دارد، ضمن اینکه با توجه به تفاوتهای پذیره نویسی و عرضه اولیه لازم است سرمایهگذاران بلوکه شدن سرمایه خود برای یکماه یا حتی چند سال را مدنظر قرار دهند.
در همین راستا روزگذشته در وزارت اقتصاد، جلسهای با حضور رئیس سازمان خصوصیسازی، مدیرعامل شرکت فرابورس و مدیرانعامل باشگاههای استقلال و پرسپولیس برگزار شد تا برخی از ابهامات روند واگذاری این دو باشگاه پرهوادار برطرف شود. از قرار معلوم ۱۰درصد از سهام سرخابیها به سهامداران خرد تعلق میگیرد و سهامداران هر باشگاه میتوانند حداکثر تا ۳۰۰هزارتومان سفارش بگذارند. در این جلسه با تاکید بر پرهیز از معاملات هیجانی سهامداران در عرضه اولیه و معاملات ثانویه عنوان شد که معاملات دو باشگاه همانند سایر سهام مورد معامله در بازار سهام، با نظارت دائمی انجام خواهد شد و در صورت بروز هرگونه دستکاری قیمتی، معاملات باطل خواهد شد.
در همین نشست خبری، حسین قربان زاده، رئیس سازمان خصوصی سازی با بیان اینکه ریالی از درآمد عرضه روز یکشنبه دو باشگاه به خزانه دولت نخواهد رفت، اظهار کرد: مدل و قالب این مشارکت بهصورت افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حقتقدم از دولت است و تا شهریورماه سهم دولت از دو باشگاه به زیر پنجاهدرصد خواهد رسید. در توضیح این موضوع باید گفت که عرضه سهام؛ ترکیبی از تدریجی و بلوکی است. این در حالی است که نحوه استقبال مردم نیز در این موضوع اثرگذار خواهد بود. وی افزود: بهمنظور آماده سازی شرایط واگذاری سهام دو باشگاه در فرابورس، اقداماتی نظیر اصلاح ساختار مالی، طرح کسبوکار و درآمدزایی دو باشگاه و تعیینتکلیف اموال و املاک غیرمنقول آنها انجام شده است، بهطوریکه با اصلاح اساسنامه و تجدیدارزیابی دارایی دو باشگاه وارد مرحله قابلقبول برای عرضه سهام به شکل عمومی شدند.
بیشتر بخوانید: چگونه سهام استقلال و پرسپولیس را بخریم؟
قربا ن زاده تصریح کرد: این دو باشگاه بعد از عرضه سهام در فرابورس براساس اصول مدیریت حاکمیت شرکتی اداره خواهند شد تا به یک نظم سازمانی و شرکتی قابلقبول برسند.
وضعیت مالیاتی دو باشگاه یکی از موضوعات مهمی است که طی این مدت حواشی بسیاری را ایجاد کرده است. رئیس سازمان خصوصیسازی در این خصوص نیز گفت: درمورد مالیات به باشگاهها ظلم شده است، زیرا دو باشگاه معاف از مالیات بودند، اما چون اظهارنامه مالیاتی نداشتند مشمول مالیات شدهاند، اما با واگذاری سهام دو باشگاه دیگر شاهد این اتفاق نخواهیم بود. قربانزاده عنوان کرد: ۲۰۰میلیاردتومان بدهی مالیاتی هر دو باشگاه بخشیده خواهد شد. در مورد سایر بدهیهای مالیاتی نیز طبق توافقهای انجام شده با ادارات مالیاتی، بخشی از بدهیها در ماههای آتی پرداخت خواهد شد و این مبالغ از زیان انباشته دو باشگاه خارج خواهد شد. وی در ادامه با اشاره به ارائه سهام به میزان پنج تا ۱۰درصد به پیشکسوتان از ارائه یک بسته کلی به سران قوا نیز خبرداد.
قربانزاده درخصوص مدل قیمتگذاری دو باشگاه گفت: موضوع قیمتگذاری دو باشگاه را با کمک کارشناسان رسمی دادگستری و از روش خالص ارزش داراییها انجام دادیم تا ابهاماتی در این مورد بهوجود نیاید. به گفته وی، بخش عمده تفاوت قیمت دو باشگاه مربوط به مباحث درآمدی ناشی از برند سرخابیها است. در جلسهای که با کارشناسان رسمی دادگستری برگزار شد، دو باشگاه مبانی قیمتگذاری خود را مطرح کردند، که مشخص شد از مبانی یکسانی برای ارزیابی دارایی و برند آنها استفاده شده است. وی در پاسخ به اینکه چرا واگذاری به شکل تعاونی صورت نگرفت، نیز تصریح کرد: واگذاری به این شکل یا بهصورت پرداخت حقعضویت اعضا آسیبهایی داشت که تصمیم گرفتیم از مدل عرضه سهام استفاده کنیم، البته این به آن معنا نیست که تعاونیها نتوانند سهام این شرکتها را بخرند، اما در نهایت اهلیت و صلاحیت آنها سنجیده خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی با بیان اینکه هر سهامدار تا سقف ۳۰۰هزار تومان میتواند از سهام استقلال و پرسپولیس را خریداری کند، اظهارکرد: این آمار براساس تخمینی است که پیش بینی شده است و تا حدود یکمیلیون و ۲۰۰هزار نفر برای پذیره نویسی هر باشگاه میتوانند مشارکت کنند.
وی به پیشنهاد عرضه بلوکی به بازیکنان، پیشکسوتان و هواداران مشخص دو باشگاه اشاره کرد و افزود: این پیشنهاد در ابتدا باید مطرح و تصویب شود. وی درباره این موضوع که آیا فروش بلوکی مختص به دو شرکت مخابراتی خواهد بود، پاسخ داد: مذاکرات سازمان برای عرضه بلوکی آغاز شده است و ادامه دارد. همه شرکتهایی که توانایی، علاقه مندی و صلاحیت و اهلیت دارند میتوانند برای خرید سیت مدیریتی دو باشگاه مذاکره کنند، سپس مزایده برگزار شده و عرضه بلوکی صورت میگیرد. قربانزاده با تاکید بر اینکه این شرکتها تفاوت عمدهای با دیگر شرکتها دارند، خاطرنشان کرد: پنجدرصد سهام ترجیحی که بهکارکنان شرکتها تعلق میگیرد در مورد این باشگاهها قابلانتقال به پیشکسوت و هوادار نیست، از اینرو باید بهطور حتم از مرجع بالادستی این پیشنهاد را دریافت کنیم تا این اقدام برای سالآینده انجام شود.
رئیس سازمان خصوصیسازی با بیان اینکه ما به مردم نمیگوییم با خرید سهام این دو باشگاه حتما سود خواهید کرد، گفت: ادعایی بر سوددهی حتمی این دو باشگاه نداریم، اما این اطمینان را میدهیم که باشگاه استقلال و پرسپولیس امروز با باشگاههای سالگذشته متفاوت هستند. به گفته معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، حدود ۳۰ تا ۴۰درصد از سند این دو باشگاه در سایت کدال بارگذاری شده است. بر همین اساس صورتهای مالی حسابرسیشده و قراردادهای مهم در سایت کدال وجود دارد تا مردم بتوانند به این اسناد دسترسی داشته باشند. وی در پایان گفت: افرادی که دارای کد بورسی و علاقهمند به خرید سهام دو باشگاه هستند میتوانند سفارش خرید سهام را بهکارگزار ارائه دهند یا بهصورت مستقیم خرید و فروش کنند.
مدیرعامل فرابورس نیز در این نشست حضور داشت و ضمن اشاره به مراحل پر افت و خیز عرضه دو باشگاه در فرابورس بیان کرد: به نظر میرسید این پروژه نیز همانند پروژههای قبلی به نتیجه نرسد، اما با پیگیری سازمان خصوصیسازی این فرآیند به سرانجام رسید و پس از افشای اطلاعات مالی دو باشگاه در روزهای اخیر کلیه اطلاعات مالی استقلال و پرسپولیس را انجام دادند و برخی از اطلاعات دیگر آنها نیز در حال تکمیل است.
میثم فدایی با تاکید بر پرهیز سهامداران از ورود به فضای هیجانی در معاملات ثانویه و اولیه این دو سهام خاطرنشان کرد: ایجاد فضای هیجانی روی قیمت تابلو اثرات ناگواری برای آنها خواهد داشت و میتواند اتفاقات ناخوشایند سال۹۹ را تکرار کند. وی تاکید کرد: شرکت فرابورس توصیهای برای خرید و فروش و نگهداری این سهام یا هیچ سهام دیگری ندارد، بنابراین سهامداران به دور از هرگونه هیجان با آگاهی کامل نسبت به وضعیت تیمها وارد چرخه معاملات شوند. فدایی گفت: هر سهامدار خرد میتواند برای هر باشگاه حداکثر ۳۰۰هزار تومان سفارش لحاظ کند.
این مقام مسوول تصریح کرد: از طریق هماهنگیهای انجامشده با سازمان خصوصی سازی، ۱۰درصد از سهام دو باشگاه به سهامداران خرد تعلق میگیرد و سهامداران در هر باشگاه میتوانند حداکثر ۳۰۰هزار تومان سفارش بگذارند و بیشتر از آن امکانپذیر نیست. این مقام مسوول درباره قوانین نظارتی بر روند معاملات سهام سرخابیها و سایر مسائل مهم در روند پذیره نویسی سهام، گفت: قیمت پذیره نویسی سهام استقلال و پرسپولیس عددی است که توسط کارشناسان رسمی دادگستری و هیات واگذاری تایید شده است. به گفته فدایی، معاملات دو باشگاه همانند سایر سهام مورد معامله در بازار سهام، با نظارت دائمی انجام خواهد شد و در صورت بروز هرگونه دستکاری قیمتی، معاملات ابطال خواهند شد. وی همچنین تاکید کرد: در فضایمجازی نیز اگر کانالی اقدام به اغواگری کند همانند دیگر سهام به این مساله ورود و برخورد خواهیم کرد.
وی در مورد معاملات ثانویه سهام سرخابیها نیز اظهار کرد: معاملاتی که قرار است امروز انجام شود در قالب افزایش سرمایه به شرکتها تزریق خواهد شد، اما در معاملات ثانویه این روند حاکم نیست و تبادل در میان سهام و سهامداران انجام میشود. فدایی تاکید کرد: معاملات ثانویه توسط سهامداران ثبتشده انجام میشود و منابع به داخل باشگاه نمیرود. مدیرعامل فرابورس به وضعیت معاملات امروز سهامداران دو باشگاه اشاره کرد و افزود: اگر در عرضه امروز یکمیلیون و ۲۰۰هزار نفر مشارکت کرده و هر نفر ۳۰۰هزارتومان سفارش بگذارد عرضه تکمیل خواهد شد. اگر ۵۰۰هزار نفر شرکت کنند مابقی توسط متعهد پذیرهنویس خریداری میشود. وی گفت: قوانین فعلی در مورد دامنهنوسان به دلیل حضور هواداران و رونق احتمالی بازار تغییری نخواهد کرد و همه معاملات در این بازار بر اساس دامنه منفی ۲ و مثبت ۲ انجام خواهد شد.
در ادامه این نشست، مدیرعامل باشگاه استقلال ضمن گلایه نسبت به نحوه قیمتگذاری باشگاهها گفت: تصور بنده این است که در کلیت قیمتها اشتباه است. در بحث تفاوت قیمت دو باشگاه اعتراض خود را مطرح کردیم. واقعیت این است که برخی از املاک باشگاه استقلال ازجمله ملک دبی باشگاه، زمین تنیس، ساختمان استان تهران، ورزشگاه استقلال جنوب و بیش از پنجاه ملک دیگر باشگاه در قیمتگذاری لحاظ نشده است. مصطفی آجرلو با تاکید بر اینکه ارزشگذاری و قیمت باشگاه استقلال قابلقبول نیست گفت: اگر باشگاه استقلال ۳۵میلیون هوادار داشته باشد تنها از واگذاری این باشگاه به مردم ارزش واگذاری به ۵/ ۱۷هزار میلیارد تومان میرسد، البته بهکارشناسان ارزشگذاری حق میدهیم چراکه تا به امروز چنین شرکتی را ارزشگذاری نکرده بودند، اما تصور رایج از قیمتگذاری شرکتی مانند استقلال یا پرسپولیس غلط است.
رضا درویش، مدیرعامل باشگاه پرسپولیس نیز در این نشست با اشاره به مباحث مرتبط با بحث مالکیت ساختمان پرسپولیس اظهار کرد: سه دانگ از این ساختمان بهنام پرسپولیس و سه دانگ دیگر بهنام فدراسیون فوتبال است؛ این در حالی است که از طریق مجاری حقوقی امور مربوط به بازگرداندن سه دانگ فدراسیون به باشگاه در حال انجام است.