تاریخ انتشار: ۱۲:۵۸ - ۱۶ اسفند ۱۴۰۰
اگر روسیه در جنگ اوکراین موفق شود

پسرفت تاریخ و اروپای تحقیر شده در جنگی روسی

اما یک نکته روشن است: اگر روسیه بدون مجازات در برود و قدرت‌های غربی نتوانند آن را به نقطه اول باز گردانند، جهان عملا به دوران صلح مسلح میان سال‌های ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۴ بازگشته است.

پسرفت تاریخ و اروپای تحقیر شده در جنگی روسی

اقتصاد۲۴- فردای پس از فروپاشی دیوار برلین که همه سرمست از پیروزی لیبرال دموکراسی بر رژیم‌های تمامیت خواه حاکم بر شرق اروپا بودند، به مخیله کسی خطور نمی‌کرد که بار دیگر یک پایتخت اروپایی عرصه تاخت و تاز تانک‌ها شود. اتحادیه اروپا بزرگ‌تر شد، کشور‌های بیشتری دموکراتیک شدند و پرچین و گل و کافه‌های شاعرانه که چیدمان میزهایشان نیمی در یک کشور و نیمی در کشور همسایه قرار داشت، جای دیوار‌ها و سیم خاردار و دیگر علائم مرزی را گرفتند.
همه متفق القول بودند که دیگر جنگی در اروپا رخ نخواهد داد و جنگ داخلی خونبار بالکان در اوایل دهه نود، استثنایی متعلق به گذشته و بخشی از پیامد‌های سقوط کمونیسم تلقی می‌شد.
این خوش بینی تا جایی بود که غالب دولت‌های اروپایی به کاهش شدید بودجه‌های دفاعی روی آورده و ارتش هایشان را در حد نیروی پلیس و گارد مرزی تنزل دادند.
نظریه صلح دموکراتیک کانت پر و بال بیشتری یافت و اتحادیه اروپا و منطقه یورو که نمود اوج درهم تنیدگی اعضا بود، به عنوان مصداق بارز آن تصدیق شد.
انقلاب‌های ۱۹۸۹ که به سلطه کمونیسم بر نیمی از اروپا پایان دادند، طلیعه پایان زودهنگام قرن تلقی می‌شد. "قرن بیستم کوچک" مطابق یک دوره بندی تاریخی پرطرفدار، عصری بود که با انقلاب ۱۹۱۷ روسیه آغاز و با سقوط آن پایان یافت. مکمل این نظریه، قرن نوزده بزرگ بود که با انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ آغاز و با شروع جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ خاتمه یافت. بر اساس این نگاه رمانتیک اروپامحور، قرن نوزده طولانی، به نوعی دوره کودکی بشر مدرن و قرن بیست کوچک، زمان جوانی پر شر و شور آن بوده و اینک هنگامه تعقل و پختگی است! غربی‌ها البته این خوش بینی را به تمام جهان تسری نمی‌دادند، اما می‌گفتند اروپا ویترین جهان است و تقدیر تاریخ و پدیده جهانی شدن به عنوان پیشران آن، سرانجام دنیا را به این سمت می‌برد.


بیشتر بخوانید: واکنش بازار‌ها به آتش بس موقت در اوکراین/ طلا روی مرز کانال ۲ هزار دلار


حداقل یک دهه است که در ذیل تحولات تازه و رخداد‌های خلاف عادتی، چون خیزش چین و ظهور هند، قدرت گیری مجدد روسیه، افول ناتو و فرسایش روابط فراآتلانتیکی که آغاز عصری نو را نوید می‌دهند، صدا‌هایی شنیده می‌شود که درباره بازگشت قرن نوزده هشدار می‌دهند!

عمدتا از این لحاظ که نظام بین المللی لغزنده و ژلاتینی امروز، به تمامی گنجایش تحولات بیشتر و یک ساختار جدید موازنه قوا را ندارد و ممکن است ناخواسته و سهوی، مانند جنگ جهانی اول، آتش جنگی بزرگ روشن شود.
به جرات می‌توان گفت هیچ چیز به اندازه حمله امروز روسیه به اوکراین این فرضیه را تصدیق نکرد. روسیه معمایی است که از قرن نوزده گریبانگیر اروپا شده است. نه آن قدر کوچک است که با قلمداد شدن به عنوان قدرتی اروپایی، سامان گیرد و نه آن قدر بزرگ که قدرتی عالم گیر تلقی شود.
دوتوکویل اندیشمند فرانسوی دویست سال پیش به نحوی پیامبرانه پیش بینی کرده بود که در قرن بیستم، آمریکا و روسیه قدرت‌های عمده جهان خواهند شد.
این پیشگویی تحقق یافت، اما در پایان روسیه مقهور اقتصاد ضعیف و استبداد سیاسی اش شد و چند دهه به محاق رفت. این بختک با همان مختصات دوباره برگشته و دومین کشور بزرگ اروپا را به عنوان نخستین تجربه جدی کشورگشایی جدیدش انتخاب کرده است و شواهد و قرائن می‌گوید تا چند روز دیگر افسران روسی دولت دست نشانده خود را در کی یف مستقر می‌کنند. این هجوم نه با سرکوب قیام بوداپست در ۱۹۵۶ و بهار پراگ در ۱۹۶۸ قابل قیاس است و نه حتی با اشغال افغانستان در ۱۹۷۹؛ بلکه درست مانند حمله آلمان نازی به لهستان است و به همان اندازه مبین آغاز عصری تازه و دستورکار‌های نو و بازاندیشی در مفروضات قبلی است.

با این وصف عصری که از نوامبر ۱۹۸۹ آغاز شد، امروز خاتمه یافته است، سده جدید، هزاره جدید، پایان تاریخ و تمام واژگانی که بیانگر سرخوشی رمانتیک انسان غربی بود، عملا در قالب "قرن بیست و یک مصغر" تحقیر و منقضی شده اند. کشورگشایی وقیحانه روسیه، پایان قرن ۲۱ تحقیر شده و آغاز دورانی تازه است. بر خلاف نظریاتی که معتقدند جنگ سرد جدید، به کلی فاقد درونمایه‌های ایدئولوژیک است، معتقدم که نمی‌توان اهمیت رقابت دو مدل اقتدارگرایی و لیبرال دمکراسی و رویارویی اجماع پکن و اجماع واشنگتن را نادیده گرفت و به ملاحظه وجوه ژئوپلتیک و استراتژیک آن بسنده کرد.
دیپلماسی قایق‌های توپدار بازگشته و تاریخ هم نشان داده همیشه سیر آن خطی نیست و برخی اوقات اسیر دوربرگردان‌های خطرناک می‌شود. درست است که نمی‌توان با قطعیت تمام پیامد‌های گوناگون این حمله را از حالا پیش بینی کرد، اما یک نکته روشن است: اگر روسیه بدون مجازات در برود و قدرت‌های غربی نتوانند آن را به نقطه اول باز گردانند، جهان عملا به دوران صلح مسلح میان سال‌های ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۴ بازگشته است.

منبع: دیپلماسی ایرانی

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه ۵ تیر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت روز روغن خوراکی + جدول

قیمت انواع خودرو‌های مزدا ۳، بسترن و کاپرا گروه بهمن امروز

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع گوشی موبایل سامسونگ، شیائومی و نوکیا + جدول

قیمت انواع لپ تاپ لنوو + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسر امروز + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز سه‌شنبه ۵ تیر ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز سه‌شنبه ۵ تیر ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ قالیباف همه جا با سیسمونی شناخته شد

عکس/ خانواده شهید تندگویان حمایت از قالیباف را تکذیب کرد

عکس/ پاسخ تند مشاور وزیر روحانی به سخنان قاضی زاده هاشمی

عکس/ یادآوری به قاضی زاده هاشمی؛ شلیک گاز اشک آور به تجمع جانبازان

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۶ تیر ۱۴۰۳ + جدول

عکس / واکنش خبرنگاران به وعده‌های خیالی و توهمی زاکانی و قاضی زا‌ده هاشمی

عکس/ دروغ دوباره سعید جلیلی درباره صادرات نفت ایران

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ پوشیدن لباس محلی بختیاری بر تن پزشکیان در خرم‌آباد

نامزد اصلاح طلبان در صدر

فیلم/ پخش موسیقی محلی در میتینگ انتخاباتی دکتر پزشکیان در خرم‌آباد

فیلم/ تصاویر هوایی از خسارت سیل جاده سوادکوه

عکسی از خوش و بش ابطحی با پزشکیان در فرودگاه مشهد + عکس

مقصد احتمالی رامین رضاییان مشخص شد

پیش‌بینی قیمت دلار فردا یک‌شنبه ۷ تیر ۱۴۰۳

وام فوری با سیم کارت: راهنمایی جامع برای دریافت وام‌های کوچک و سریع

هر آنچه باید از موزه رضا عباسی بدانید

قالیباف و جلیلی؛ رقبای ۹۲ در ۱۴۰۳ دوباره به هم رسیدند/ قرعه «انصراف» از انتخابات به نام چه کسی می‌افتد؟

فیلم/ پیام انتخاباتی مهم محمدجواد ظریف

فیلم/ ظریف در آغوش اردبیل

درباره موزه حشره شناسی هایک میرزایانس بخوانید

FATF و لیست سیاهی که زندگی مردم را هم سیاه کرد!/ بن‌بست برجام و FATF در دعوا‌های شخصی سعید جلیلی و شرکا

فیلم/ حمله به جلیلی در اجتماع حامیان قالیباف

تشدید قطعی برق شهرک‌های صنعتی

فیلم/ شعار یاحسین میرحسین در آستانه ورود پزشکیان در مشهد

عکس/سعید جلیلی کنار کشید؟

پوششی‌ترین کاندیداها، نجومی‌ترین وعده‌ها را دادند/ سعید جلیلی در حالی از یک جهان فرصت حرف می‌زند که خودش مدام فرصت سوزی کرد

فیلم/تبلیغ متفاوت حسن آقامیری برای مسعود پزشکیان

فیلم/هوادار پزشکیان در خیابان های مشهد

اطلاعیه کمیته نهاد‌های مالی ستاد دکتر پزشکیان در خصوص صنعت بانکداری

معرفی جنگنده Su-۳۵ و ویژگی‌های خارق‌العاده آن

زمان تعویض تسمه تایم خودرو

کاهش قیمت نفت معکوس شد

مهمونی ۱۰ کیلومتری غدیر در تهران

عکس/دیدار مسعود پزشکیان با حسن روحانی

جزییات جدید فساد در فوتبال؛ مدیرعامل یک تیم لیگ برتری چند میلیارد گرفت تا تیمش بازنده شود!

گزارش بورس امروز چهارشنبه ۶ تیرماه ۱۴۰۳

ریزش ۱۰۰ هزار تومانی قیمت طلا

فیلم/فقر خشن سهم مردم از ۶۷ میلیارد بشکه نفت

ورود بازارساز به بازار ارز

چه کسانی واردات واکسن را متوقف کردند؟

دریافت مدارک فیزیکی در ارادات از این تاریخ متوقف می‌شود

صرافی ارزپلاس، تجربه‌ای مطمئن و راحت از دنیای ارزهای دیجیتال

فیلم / درخواست عجیب یک شهروند کرمانی از سعید جلیلی

فیلم / پخش دفاعیه عباس اخوندی از صداوسیما

قیمت جدید گوشت اعلام شد

فیلم/ حضور نسل زد در ستادهای پزشکیان

فیلم/ سرنوشت میکروفون دکتر فاضلی چه شد؟

پزشکیان همچنان پیشتاز است

۳ روش برای صرفه‌جویی در هزینه سفر به مشهد در تعطیلات

فیلم/فریاد یاحسین میرحسین حامیان پزشکیان این بار در مشهد

پیش شماره ۰۹۱۶ مال کجاست؟

فیلم/پاسخ جالب یه مادر شهید به رئیس ستاد قالیباف: به پزشکیان رای می دهم

شرایط سرمایه گذاری در آمریکا چیست؟

فوری / پیام ویدئویی حسن روحانی در حمایت از پزشکیان

پژمان بازغی تولد نفس را اینگونه تبریک گفت +عکس

انس جهانی طلا کم رمق شد

سنگ تمام فیفا برای علیرضا بیرانوند + عکس