آسیبی که روس‌ها از جنگ با اوکراین دیدند

اقتصاد۲۴- شوک تحریم‌های فراگیر علیه روسیه باعث شده است که زندگی شهروندان روسی با اختلال جدی روبه‌رو شود و شرایط برای آن‌ها به یکباره تغییر کند. خدمات شرکت‌های معتبر دنیا در روسیه درحال محدود شدن است، بسیاری از عرضه‌کنندگان کالا‌ها و خدمات بین‌المللی در حال ترک روسیه هستند، معضل دارو، مواد غذایی، ذخیره مواد غذایی و افت ارزش پول ملی باعث شده است که رفاه خانوار روسیه در معرض سقوط قرار گیرد. از دست دادن درآمد، اجبار به ترک روش معمول زندگی و کاهش ارتباطات جهانی چالش‌هایی است که زندگی شهروندان روسیه را تهدید می‌کند.

سفره روس‌ها پس‌از تحریم

یکی از مهم‌ترین پیامد‌های تحریم‌های اقتصادی وضع شده علیه روسیه، تغییر قابل‌توجه سطح زندگی شهروندان این کشور است. در حالی که بیشتر تحلیل‌ها بر اثرات کلان تحریم‌های روسیه و عواقب بلندمدت آن تاکید دارند. به نظر می‌رسد تا این لحظه شهروندان روس بزرگ‌ترین بازندگان این محدودیت‌های اقتصادی اند. مواد غذایی و دارو‌های بیماری‌های مزمن با افزایش قیمت قابل‌توجهی مواجه شده‌اند و بسیاری از مشاغل خدماتی از کاهش محسوس مشتریانشان خبر می‌دهند. برخی از مراکز آموزشی از مشکلاتشان برای پرداخت هزینه آزمون‌های بین‌المللی خبر می‌دهند و آگهی‌های محصولات مک دونالد که گاه تا ۱۰ برابر قیمت به فروش می‌رسند، نشان از آخرین تلاش‌ها برای استفاده از محصولات این برند پیش از توقف فعالیت در روسیه دارد. برای شهروندان روس این یک شکل کاملا جدیدی از بحران است که باعث می‌شود همه آن‌ها احساس گمراهی و سردرگمی کنند.

این مساله به تجارت محدود نمی‌شود و گستره آن به زندگی شخصی افراد نیز کشیده می‌شود؛ از دست دادن درآمد، اجبار به کنار گذاشتن یک روش زندگی و کاهش ارتباطات، چه در رسانه‌های اجتماعی و چه عدم‌امکان سفر برای دیدن خانواده و دوستانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند. چیز‌های زیادی وجود دارد که شهروندان روس به مرور از دست رفتن آن‌ها را درک خواهند کرد.

تحریم در برابر جنگ

در پی تهاجم همه‌جانبه روسیه به خاک اوکراین، کشور‌های غربی تصمیم گرفتند به جای مقابله نظامی با ارتش روسیه از ابزار‌های مالی و تحریم‌های اقتصادی بهره ببرند. بر این اساس بسیاری از شرکت‌های غربی فعالیت خود را در اقتصاد روسیه متوقف کردند و دسترسی بانک‌های بزرگ این کشور به سوئیفت قطع شد، به طوری که مسوولان روس اذعان کردند که دسترسی‌شان به ۳۰۰‌میلیارد دلار از ذخایر این کشور قطع شده است. این اقدامات که با افزایش قابل‌توجه قیمت نفت خام و دیگر مواد اولیه در بازار‌های جهانی همراه بود موجب شده بسیاری از تحلیلگران به بررسی اثرات تحریم‌ها در فضای کلان اقتصاد جهان بپردازند و اثرات تحریم‌ها بر اقتصاد روسیه را پیش‌بینی کنند.

با این حال به نظر می‌رسد این تحریم‌ها بازندگان دیگری نیز دارد که برای لمس اثر تحریم‌ها تنها چند روز زمان نیاز داشتند و در همین دو هفته زندگی هایشان دچار تغییر شده است؛ تغییرات قابل‌توجهی که شاید برای همیشه زندگی این افراد را با تغییر مواجه کند. پیامد‌های تحریم بر زندگی شهروندان روس گسترده است؛ کالا‌های در دسترسشان را گران می‌کند و بسیاری از خدمات را از دسترسشان خارج می‌کند. گاهی نیز برای همیشه سبک زندگی تازه‌ای را به آن‌ها تحمیل می‌کند. در این گزارش برخی از این اثرات گسترده تحریم بر خانوار‌های روسی مورد بررسی قرار گرفته است.

بیشتر بخوانید: شوک تحریم به اقتصاد روسیه

ضربه به بیماران

هرچند دارو در میان اقلام تحریم شده نیست، اما این محصولات، که مصرفشان برای بسیاری از شهروندان روس مساله مرگ و زندگی است، در روز‌های اخیر شاهد افزایش قیمت بوده اند. این افزایش قیمت‌ها از چند محل مختلف آب می‌خورد. اول از همه افزایش قیمت دلار بر اثر ریزش ارزش روبل که موجب شده تا هزینه مواد اولیه دارو با افزایش چشمگیری مواجه شود. از سوی دیگر برخی تحریم‌ها و قطع همکاری برخی شرکت‌های ترابری موجب شده نگرانی‌ها از کمبود دارو و مواد اولیه تولید این محصولات در روسیه به وجود بیاید که بر افزایش قیمت‌ها دامن زده و هزینه زندگی بیماران را بالا برده است. همچنین برخی بیماران بیماری‌های مزمن به خرید داروهایشان با مقادیر بالا روی آورده اند، چراکه تهیه برخی دارو‌ها در حال حاضر دشوارتر است.

تلاش برای ذخیره غذا

طی اولین هفته تهاجم روسیه به خاک اوکراین، شاخص بهای مصرف‌کننده روس شاهد افزایش ۲/ ۲‌درصدی بود و در این میان مواد غذایی یکی از پیشتازان این افزایش قیمت به شمار می‌رود. این مساله موجب شد بسیاری از خانوار‌های روس برای انبار کردن مواد غذایی به فروشگاه‌ها مراجعه کنند و در حجم‌های بالا موادغذایی اساسی تهیه کنند. برخی از فروشگاه‌ها در پی انتشار اخباری درباره احتکار مواد غذایی برای خرید‌های هر فرد سقف تعیین کرده اند. شهروندان همه به این نکته مهم تاکید دارند که تا به حال قفسه خالی فروشگاهی را ندیده اند، اما مواد غذایی به طور مرتب گران‌تر می‌شود. قیمت شیر در روسیه طی دو هفته گذشته بیش از دو برابر شده است و غلات، که روسیه یکی از تولیدکنندگان عمده آن به شمار می‌رود در این مدت ۲۰‌درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده است و وضعیت شکر نیز به همین ترتیب است. در این میان خبرگزاری‌های دولتی روسیه از توافق خرده فروشان برای محدود کردن افزایش سطح قیمت محصولات اساسی خبر می‌دهند و برخی دیگر نیز در خرید برخی محصولات مانند آرد، شکر و روغن محدودیت مقدار خرید تعیین کرده اند.

تب خرید آی‌فون

در این میان بسیاری از شهروندان روس فرصت را غنیمت شمرده و در این روز‌ها در تلاش بودند که آی‌فون تهیه کنند. در پی تحریم‌های وضع شده، اپل نیز مانند دیگر شرکت‌های بزرگ فعالیتش را در روسیه متوقف کرد و همین موضوع باعث شد که طرفداران تلفن‌های همراه این شرکت به تکاپوی تهیه آی‌فون بیفتند. در این مدت قیمت این تلفن همراه محبوب حدود ۱۰درصد افزایش یافته است. این افزایش قیمت به آی‌فون محدود نماند و بازار کامپیوتر‌های شخصی نیز با افزایش قیمت مواجه شده است. در برخی از موارد حتی افزایش قیمت ۱۰ درصدی برخی مدل‌های لپ تاپ نیز گزارش شده است.

صف برای سرویس خودرو

موج افزایش قیمت‌ها، بازار خودرو در روسیه را نیز تحت‌تاثیر قرار داده و قیمت این محصولات نیز شاهد افزایش بوده است. با این حال افزایش قیمت تنها تاثیر جنگ و تحریم‌ها بر بازار خودرو نبوده است و بازار تعمیر و نگهداری این محصولات را هم متاثر کرده است. شهروندان معتقدند پیش از آنکه قیمت قطعات مصرفی خودروهایشان پیش چشمانشان دو برابر شود، بهتر است با قیمت‌های فعلی آن‌ها را تهیه یا تعویض کنند.

نوستالژی مک دونالد

یکی از عجیب‌ترین صحنه‌ها در روز‌های اخیر، آگهی‌های فروش محصولات مک‌دونالد به چند برابر قیمت در روسیه است. بسته شدن ۸۴۷ رستوران مک‌دونالد در روسیه موجب شده که روس‌ها به دنبال آن باشند که آخرین محصولات فروخته شده از سوی این شرکت در بازار روسیه را به هر قیمتی تهیه کنند و آخرین فرصت برای چشیدن محصولات این شرکت خارجی را از دست ندهند. این برند یکی از اولین شرکت‌های غربی بود که ۳۰ سال پیش در اتحاد جماهیر شوروی افتتاح شد.

خدمات؛ مهم‌ترین معضل تحریم

شاید مهم‌ترین آسیب اقتصادی به شهروندان روسیه از ناحیه خدمات وارد شود. در پی حذف بانک‌های روسی از سیستم پرداخت بین‌المللی سوئیفت، سرویس‌های ویزا، مسترکارت، امریکن اکسپرس، اپل و گوگل پی خدمات را در روسیه محدود می‌کنند. بسیاری از مراکز آموزشی اعلام کرده اند که در دریافت شهریه از دانشجویانشان به مشکل خورده اند و کسب و کارشان با مشکلات جدیدی مواجه شده است. بسیاری از مشاغل خدماتی نیز با افزایش هزینه‌ها و کاهش مشتری مواجه شده اند که به نظر می‌رسد در روز‌های آتی شاهد بسته شدن بسیاری از آن‌ها باشیم. بسیاری از شرکت‌های روسی که از شرکت‌های اوکراینی خدمات دریافت می‌کردند نیز در روز‌های اخیر با مشکلات جدی مواجه شده اند.

به نظر می‌رسد این بحران یادآور بحران اقتصادی روسیه در پایان جنگ سرد باشد. این نوع جدیدی از بحران است که باعث می‌شود شهروندان روس احساس سردرگمی کنند. این سردرگمی به تجارت محدود نمی‌شود و زندگی روزمره آن‌ها را نیز شامل می‌شود. از دست دادن درآمد، اجبار به ترک یک روش زندگی، کاهش ارتباطات، چه در رسانه‌های اجتماعی و چه در عدم‌امکان سفر برای دیدن خانواده و دوستانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند از جمله اثرات مهم این بحران هستند.