آمریکا در پی ارائه گزینه‌های تازه برای احیای برجام

اقتصاد۲۴- مذاکرات احیای برجام در حالت سکون قرار گرفته است، اما برخلاف تصور بیشتر افراد، هنوز به ایستگاه پایانی نرسیده و به طور کامل، متوقف هم نشده است. مذاکراتی که دور آخر آن بیش از دوماه یعنی از ششم دی ماه تا بیستم اسفندماه سال گذشته به طول انجامید، اما در نهایت به جهت عدم تصمیم گیری مقامات ایرانی و آمریکایی در رابطه با موضوعات مهم و حائزاهمیت این مذاکرات وارد یک دوره تنفس شد. موضوعاتی که چالش اصلی احیای برجام هستند و هرگونه تصمیم گیری در رابطه با آن‌ها می‌تواند به پایان کار این مذاکرات بیانجامد.
اما توقف ایجاد شده در جریان مذاکرات وین از چه قرار است؟ جریان از این قرار است که با طولانی شدن روند دور هشتم مذاکرات و عدم جمع بندی در دستیابی به توافق نهایی، مذاکره کنندگان ایران و ۱+۴ و آمریکا برای مشورت‌های سیاسی به پایتخت‌های خود بازگشتند. اینطور عنوان می‌شود که واشنگتن از تهران خواسته است تا در قبال خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی، تضمین کتبی را ارائه دهد که مقامات فعلی و سابق آمریکا را چه در منطقه (خلیج فارس) و چه در دیگر مناطق جهان هدف حملات انتقام جویانه پس از ترور سردار سلیمانی قرار نمی‌دهد که ایران این پیشنهاد را نپذیرفته است.
مقامات کشورمان گفته اند که مختومه دانستن پروسه انتقام گیری از قاتلین فرمانده سابق سپاه قدس هزینه سیاسی بالایی دارد و ایران آن را نمی‌پذیرد. البته در مقابل نیز پیشنهاد‌های دیگری از سوی تهران مطرح شده است که واشنگتن آن‌ها را رد کرده است. (به جهت عدم اطلاع رسانی مقامات ایرانی و آمریکایی هنوز از ماهیت پیشنهاد‌های ارائه شده از سوی ایران خبری در دست نیست.)
با وجود گذشت بیش از یکماه از پایان دور آخر مذاکرات وین، خبر‌ها حاکی از آن است که واشنگتن درصدد طرح پیشنهاد جدیدی برای به چرخش درآوردن جریان مذاکرات وین است. پیشنهادی که شاید بتواند از آنچه حسین امیرعبدالهیان، وزیرخارجه کشورمان از آن به «زیاده خواهی طرف آمریکایی» یاد می‌کند، بکاهد.

بیشتر بخوانید: امتیاز بدهید، برجام مهم‌تر از یک لیست تروریستی نمادین است

آنتونی بلینکن وزیرخارجه آمریکا و وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان هم اخیرا طی بیانیه‌ای در بروکسل اعلام کردند که همچنان معتقدند: «راه حل دیپلماتیک بهترین نتیجه برای مذاکرات هسته‌ای ایران است». اگرچه وزیرخارجه آمریکا طی روز‌های گذشته در مصاحبه با NBC گفته بود که «به طور قاطع به تروریست بودن سپاه پاسداران باور دارد و چندان به نهایی شدن بازگشت برجام، خوشبین نیست.» صحبت‌هایی که به باور کارشناسان بیشتر براین اساس مطرح شده است که (حذف نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی آمریکا) یک مساله سیاسی و سمبولیک است و مساله فنی نیست که راه حل‌های میانه و تکنیکی داشته باشد برهمین اساس نیز نمی‌توان چندان امیدوار بود طرفین در این موضوع خاص، به یک راه حل مرز الطرفینی دست پیدا کنند و البته معنای اظهارات آقای بلینکن هم هیچگاه به معنای شکست روند مذاکرات نیست.
در هر صورت گفته می‌شود که پیشنهاد طرف آمریکایی طی هفته جاری از طریق اتحادیه اروپا به ایران ارسال می‌شود و باید منتظر پاسخ تهران بود؛ ممکن است این پیشنهاد منتج به تحرکاتی در روند مذاکرات احیای برجام شود. اما اگر این مذاکرات به ثمر نرسد و طرفین در نهایت نتوانند به توافقی دست پیدا کنند همان روند پیش از مذاکرات احیای برجام که در زمان ترامپ وجود داشت از سر گرفته می‌شود یعنی اروپا و آمریکا دست به تحریم ایران می‌زنند و تهران نیز بر سرعت برنامه‌های هسته ایش می‌افزاید و بازرسی‌ها را هم کاهش می‌دهد. در این زمان بازگشت ایران به ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل امری دور از ذهن نیست. شنیده‌ها حاکی از آن است که واشنگتن درصدد است تا در گام نخست با اعمال فشار بر تهران، از صادرات نفت ایران به چین از طریق ایستگاه‌هایی که در امارات و مالزی قرار دارند، جلوگیری کند. شاید این موضوع در وضعیت فعلی بازار نفت که به جهت جنگ روسیه و اکراین قیمت‌ها روز به روز در حال افزایش هستند چندان خوشایند نباشد هرچند که مانند دوره ریاست جمهوری ترامپ این رقم هیچکاه به صفر نمی‌رسد. در این میان ممکن است اسرائیل هم با سواستفاده از فضای ایجاد شده، برای ایجاد تعویق در برنامه هسته‌ای ایران دست به اقدامات خرابکارانه بزند. اما همه این موارد در زمانی محقق می‌شود که بی نتیجه بودن روند مذاکرات رسما اعلام شود.

منبع: فرازدیلی