چالش دولت در گسترش مناطق آزاد بدون بودجه‌

اقتصاد۲۴- ایجاد ۷ منطقه آزاد جدید به ایستگاه اجرا رسیده و در گلوگاه تأمین مالی برای فراهم شدن زیرساخت‌ها گرفتار شده است، وضعیتی قابل پیش‌بینی که از قضا به واسطه مغایرت با اصل ۷۵ قانون اساسی (ایجاد بار مالی برای دولت) چند مرتبه لایحه ایجاد مناطق جدید را به مجلس مرجوع کرده بود.

سابقه تصویب مناطق آزاد هفت‌گانه نشان می‌دهد، با وجود کش و قوس چند ساله بر سر لایحه یک فوریتی ایجاد مناطق آزاد و ویژه، سرانجام مجلس دهم در واپسین روز‌های عمرش (۳۰ اردیبهشت ۹۹) برای بار «پنجم» لایحه مذکور را به تصویب رساند و پس از آن‌که چهار مرتبه با مخالفت شورای نگهبان مواجه شده بود، با اصرار نمایندگان راهی مجمع تشخیص مصلحت نظام شد و پس از یک‌سال طی جلسه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ مجمع تشخیص، رای آورد.

بیشتر بخوانید: حرکت عدالت محور در مناطق آزاد با توسعه تعاونی‌ها

لایحه ایجاد ۸ منطقه آزاد و ۱۲ منطقه ویژه، نخستین بار شهریورماه ۱۳۹۷ در مجلس به تصویب رسید و از آن زمان تا اردیبهشت ۹۹، بین مجلس و شورای نگهبان رفت و برگشت داشت.

سرانجام نماینده‌ها با اصرار بر مصوبه خودشان، آن را به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال کردند و رفت‌وآمد‌های سیاسی و چانه‌زنی‌ها برای ایجاد دستکم مناطق آزاد فهرست بلند بالای مناطق آزاد و ویژه مد نظر، بالا گرفت.

ناگفته نماند در خلال این رفت و برگشت‌ها، تعداد مناطق ویژه مد نظر نمایندگان مجلس در قالب یک طرح، به مرز ۱۰۰ منطقه رسید و این شائبه که هر استان و پهنه جغرافیایی به سهمی دست یافته، پررنگ شد.

سعید محمد: ایجاد ۷ منطقه جدید اشتباه بزرگی بود

این در حالی است که سعید محمد دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی، روز ششم آذرماه ۱۴۰۰ در نشست جامعه اسلامی مهندسان اظهار داشت: مناطق آزاد ما گرفتار مشکلات زیادی هستند که اولین مسئله زیرساخت‌هاست، بعد از گذشت ۳۹ سال هنوز کیش برق ندارد و ۲۲ هزار واحد خالی در کیش داریم که اگر در آن سکونت کنند، با مشکل بزرگ در حوزه تأمین برق مواجه می‌شویم.

محمد ادامه داد: ایجاد ۷ منطقه آزاد جدید که امسال (سال ۱۴۰۰) ابلاغ شد، اشتباه بزرگی بود؛ چون ظرفیت مناطق آزاد فعلی هنوز بهره‌برداری نشده است و ولع ایجاد مناطق آزاد به کشور آسیب می‌زند.

البته این تنها اظهارنظر دبیر جدید شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه نبود، سعید محمد در گفت‌وگوی اخیرش با خبرگزاری فارس با اشاره به مشکل در تأمین اعتبار راه‌اندازی ۷ منطقه آزاد جدید، گفت: هیچ‌گونه بودجه‌ای برای توسعه ۷ منطقه آزاد جدید نداریم و به لحاظ قانونی هم از منبع مناطق آزاد موجود نمی‌توانیم استفاده کنیم.