آیا اتحادیه اروپا می‌تواند برجام را نجات دهد؟

اقتصاد۲۴- درخواست نامنتظره مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تلاش تازه برای احیای توافق هسته‌ای ایران، نشان می‌دهد که گفتگو‌ها برای بازگشت ایران به این توافق با بن بست خطرناکی روبه رو شده است.
با گذشت ۱۵ ماه از آغاز گفتگو‌ها برای احیای توافق هسته ای، احتمال موفقیت در این زمینه، روزبه روز کمتر می‌شود. در مراحل اولیه گفت وگوها، امید می‌رفت که توافق بین ایران و آمریکا برای بازگشت به توافق هسته‌ای دست یافتنی است به گونه‌ای که جوزپ بورل، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در سخنرانی خود در نشست دوحه در ماه مارس سال جاری گفت قدرت‌های بین المللی به امضای توافق برای احیای برجام بسیار نزدیک شده اند.

بی تردید در آن زمان چشم انداز توافق برای احیای برجام روشن بود، اما از آن زمان تا کنون به علت مسائلی که ارتباط خاصی با هدف توافق هسته‌ای ایران که مهار فعالیت هسته‌ای این کشور است ندارند، مذاکرات در واقع با بن بست روبه رو شده است. بسیاری از سازمان‌های اطلاعاتی غرب بر این باورند که دستیابی به جنگ افزار هسته ای، از جمله اهداف دیرینه ایران است.

درخواست ایران برای گنجاندن مسائل غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای این کشور در گفتگو‌های وین، از جمله خارج ساختن نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی وزارت امور خارجه آمریکا، چشم انداز احیای این توافق را تیره ساخته است.

شاید واقع گرایانه‌ترین اظهار نظر درباره احیای توافق هسته‌ای از سوی رابرت مالی، نماینده دولت آمریکا در امور مربوط به ایران بیان شده باشد که گفته است، "مرده را نمی‌توان زنده کرد. "

با وجود بدبینی فزاینده در میان مذاکره کنندگان غربی، جوزپ بورل همچنان بر امکان دستیابی به توافق هسته‌ای پافشاری می‌کند، مشروط بر اینکه همه طرف‌ها به این نتیجه برسند که امید اندکی برای مصالحه در این زمینه همچنان وجود دارد.
در نامه‌ای که چند روز پیش با امضای بورل و امیرعبداللهیان در روزنامه تایمز مالی منتشر شد، بورل اعلام کرد برای شکستن بن بست پدید آمده در گفتگو‌های هسته‌ای ابتکار تازه‌ای را آغاز کرده که در صورت موفقیت می‌تواند مشکلات برآمده از تحریم‌های علیه ایران را که یکی از خواسته‌های مهم این کشور است، کاهش خواهد داد.

بورل ماه گذشته به ایران سفر کرد و با وزیر امور خارجه و دیگر مقامات این کشور گفتگو‌های طولانی و مثبتی انجام داد. وی بسیار مشتاق است گفتگو‌های غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن از سرگرفته شود و به همین منظور متنی را آماده کرده که ممکن است زمینه را برای ازسرگیری گفتگو‌ها همواره کند.

بیشتر بخوانید: آماده‌باش دوباره برای احیای برجام

وی طرح ابتکاری خود را بهترین طرح ممکن برای رسیدن به توافق توصیف و گفته است در صورت مردود شدن این طرح، هیچ جایگزینی دیگری نمی‌توان برای آن پیدا کرد. علی باقری کنی در پاسخ به پیشنهاد بورل در صفحه توئیتر خود نوشت دولت متبوع وی نیز برای خود ایده‌های خاصی دارد، اما نه بورل و نه باقری جزئیات طرح‌های خود را منتشر نساخته اند.

برخی، اظهارات مذاکره کننده اصلی هسته‌ای ایران را ترفند تازه‌ای برای طولانی‌تر ساختن روند گفتگو‌ها و استفاده از این فرصت برای پیشبرد فناوری‌های مربوط به برنامه هسته‌ای کشور، تفسیر می‌کنند.
ایران با خاموش کردن ۲۷ دوربین نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای خود، خشم رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی را بر انگیخته است.

پیشرفت‌های ایران در زمینه غنی سازی اورانیوم با عیار‌های بالا، بی تردید توجه تشکیلات امنیتی اسرائیل را برانگیخته است. تل آویو با صراحت اعلام می‌کند که اجازه نخواهد داد ایران به جنگ افزار هسته‌ای مجهز شود، چون می‌تواند از ان برای تهدید موجودیت اسرائیل استفاده کند. بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل چند روز پیش در کنفرانسی در بیت المقدس ادعا کرد از آمادگی لازم برای وارد آوردن آسیب جدی به برنامه هسته‌ای ایران برخورداریم.

با توجه به فاجعه آمیز بودن هرنوع درگیری نظامی بین اسرائیل و ایران برای خاورمیانه، همه طرف‌های ذینفع باید هر گونه پیشنهاد از جمله پیشنهاد اخیر جوزپ مورل برای پایان دادن به بن بست پدید آمده در گفتگو‌های هسته را با جدیت تمام مورد توجه قرار دهند.

منبع: نشنال / دیپلماسی ایرانی