تمرکز بر معادن بیشتر بر تولید بدون ارزش افزوده است/ درآمد‌های معدنی جایگزین درآمد نفتی نمی‌شود، چون هنوز خام فروش هستیم

اقتصاد۲۴- مریم آیتی: یکی از ظرفیت‌های ارزشمند و غیرقابل انکار کشور «معادن» است. پراکندگی معادن در بسیاری از نقاط ایران، فرصت توزیع متوازن پیشرفت و ثروت را مهیا کرده است که متاسفانه در دهه‌های گذشته از این موهبت الهی، بهره لازم برده نشده است.

در همین خصوص، محمدرضا پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس به اقتصاد۲۴ گفت: در حالی که قرار بود به مرور زمان، درآمد‌های معدنی جایگزین درآمد‌های نفتی شوند، اما همچنان بخش عمده‌ای از مواد معدنی کشور به صورت خام فروخته می‌شوند، یعنی به معنای کلمه، روی ایجاد ارزش افزوده این مواد، کار جدی صورت نگرفته است، در حالی که سود اصلی در این رابطه در تکمیل زنجیره تولید تا محصول نهایی است.

وی افزود: صنعت ما و ایجاد بسیاری از زیرساخت‌های کشور، نیازمند محصول نهایی است اگر ما شرکت‌های دانش‌بنیان و افراد خوش‌فکر و فعال در این حوزه را بها می‌دادیم، می‌توانستیم طی روند‌های چند ساله به مرور به دستاورد بزرگ، یعنی فرآوری حداکثری مواد معدنی برسیم.

نماینده کرمان تصریح کرد: در ایران تا حد زیادی، توان تکمیل زنجیره ارزش وجود دارد، اما از آن‌جایی که کارِ راحت، استخراج مواد معدنی و فروش آن به صورت خام است، این روند سال‌هاست در دستور کار قرار گرفته است. خوشبختانه در چند سال اخیر، الزاماتی از سوی وزارت صمت برای جلوگیری از خام‌فروشی و فرآوری مواد معدنی صورت گرفت، اما این الزامات کافی نیست، از این‌رو در مجلس یازدهم حدود یک سال و نیم است که کار بر روی اصلاح قانون معادن در حال انجام است که من تصور می‌کنم اگر این طرح به قانون تبدیل شود، بخش زیادی از مشکلات حوزه معدن حل و فصل خواهد شد.

پورابراهیمی اظهار داشت: از طرفی، وضعیت معادن کشور به واسطه نبود ماشین‌آلات کافی و به روز، مناسب نیست. یعنی اگر می‌خواهیم از این ظرفیت بالای معدنی در کشور به نحو احسن استفاده کنیم تا بتوانیم هم به صنعت کشور کمک کنیم و همه ارزآوری داشته باشیم، آن هم در دوران سخت تحریم، نیازمند واردات ماشین‌آلات به روز معدنی می‌باشیم، زیرا ما همچنان در این بخش وابسته هستیم.

بیشتر بخوانید: افشای فساد ۹۰ هزار میلیارد تومانی فولاد مبارکه با گزارش ۳۰۰‌صفحه‌ای مجل

رییس کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: در حال حاضر، ماشین‌های فرسوده زیادی در معادن کشور در حال کار هستند که به واسطه این موضوع، نمی‌توانیم بهره‌گیری لازم را از معادن کشور داشته باشیم. دانش فنی در این رابطه در کشور پایین است و از طرفی، میزان تولید شرکت‌های داخلی برای رفع نیاز معدن‌داران کم است. از این‌رو، ضمن تقویت کشور در این بخش، نباید روند پیشرفت اقتصاد مملکت را معطل بگذاریم. یعنی می‌باید هم دانش داخلی را تقویت کنیم و هم به موازات آن، واردات ماشین‌آلات معدنی را داشته باشیم.

وی در ادامه بیان کرد: از آن‌جایی که ارز مورد نظر، موجود نبوده است، در واردات ماشین‌آلات معدنی به مشکل برخوردیم. در سه سال گذشته، تراز تجاری کشور منفی بوده است و برای همین، منابع لازم برای تامین نیاز معدن‌داران جهت اکتشاف و استخراج مواد معدنی را نداشتیم. با بررسی‌هایی که بنده داشتم، متوجه شدم تراز تجاری کشور سه ماهی است که روند مثبت به خود گرفته است که اگر این روند تا پایان سال ادامه داشته باشد می‌توانیم به ضرورت کشور که واردات ماشین‌آلات معدنی است، امیدوار باشیم.

پورابراهیمی در پایان خاطرنشان کرد: اساس کار برای پیشبرد اهداف اقتصادی کشور، حضور بخش خصوصی اهلیت‌دار است. ما معتقد هستیم که دولت باید فعالیت‌های اقتصادی خود را به بخش خصوصی سالم واگذار کند و تنها نظارت دائمی داشته باشد تا به اهداف چشم‌انداز توسعه کشور دست پیدا کنیم. دولت تحت هیچ شرایطی نباید رقیب بخش خصوصی باشد و باید بخش خصوصی را بازوی خود در عرصه اجرایی اقتصاد بداند؛ کاری که بسیاری از کشور‌های پیشرفته صورت دادند و خروجی آن را هم دریافت کردند.