به بهانه انتشار صحبت‌های حسن روحانی؛ اسرار مگوی پاییز ۹۸

اقتصاد۲۴- هنگامه‌ای که در آن ۱ سال پس از خروج ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌های دامنه‌دار اقتصادی از یک طرف تلاش برای دیدار «روحانی با ترامپ» در مجمع عمومی سازمان ملل با هماهنگی رهبران جهانی (آلمان، فرانسه، انگلیس و...) برنامه‌ریزی شد و از سوی دیگر، یک تصمیم دولت برای جبران کسری بودجه در آبان ماه ۹۸، منجر به بروز یکی از شدیدترین اعتراضات عمومی کشور شد. ضمن اینکه مدتی بعد و پس از ردصلاحیت گسترده چهره‌های میانه‌رو و اصلاح‌طلب، مجلس ایران در یکی از کم‌مشارکت‌ترین دوره‌های خود، در اختیار طیف اصولگرا قرار گرفت.

حدود ۳ سال پس از آن روز‌ها در یکی از همان جمعه‌های خبرساز (۱۱ شهریور) و در کشاکش اخباری که در خصوص توافق یا عدم توافق منتشر می‌شود، روایت‌های تازه‌ای از حسن روحانی منتشر شد بلافاصله بازخورد‌های وسیعی در رسانه‌ها و فضای مجازی پیدا کرد. روایتی برآمده از کتاب «جنگ بدون آتش و دود» به قلم سه نویسنده (بهراد مهرجو، ولی خلیلی و آرش پورابراهیمی) که یکی از آن‌ها در جلسه مذکور حضور داشت.

روایتی برآمده از خاطرات شفاهی حسن روحانی که در یکی از نشست‌های اختصاصی‌اش بیان شده است. روحانی در اظهاراتش، روایتی از ماجرای اعتراضات آبان ۹۸ و همچنین تلاش قدرت‌های جهانی برای شکل دهی به دیدار ترامپ-روحانی ارایه می‌کند که از طریق کنار هم قرار دادن آن‌ها می‌توان تصویری از چرایی وقوع حوادث به دست آورد.

اما در بطن تحلیل‌های مرتبط با این حوادث نقطه پنهانی وجود دارد که رمزگشایی از آن‌ها کمک شایان‌توجهی به درک کلی موضوع می‌کند. مقطع زمانی برنامه‌ریزی برای دیدار روحانی با ترامپ «مهرماه ۹۸» است؛ موعدی که روحانی برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل، راهی نیویورک می‌شود. در داخل، اما شنیدن زمزمه‌هایی در خصوص احتمال دیدار روحانی و رییس‌جمهوری امریکا، سر و صدای زیادی به پا کرده است.

گروه‌های مخالف دولت با اشاره به اینکه دولت به دنبال احیای روابط با امریکاست از هر فرصتی برای نواختن دولت و شخص رییس‌جمهوری استفاده می‌کنند. انتقاداتی که ردپای آن بعد از پایان سفر روحانی به نیویورک، نیز ادامه دارد.

بیشتر بخوانید: گرانی بنزین تصمیم سران سه قوه بود

۱ ماه پس از پایان سفر روحانی به امریکاست که مشخص می‌شود ایران برای مواجهه با تحریم‌های داخلی، ناچار است بر ظرفیت‌های داخلی‌اش تکیه کند. یکی از مهم‌ترین مسیر‌ها برای جبران کسری بودجه ۹۸، افزایش قیمت بنزین از ۱۵۰۰ به ۳ هزار تومان است. هرچند این تصمیم ضروری است، اما نه مجلس دهم و نه هیچکدام از ارگان‌های دیگر موافق این تصمیم نیستند.

اینجاست که ظرفیت شورای هماهنگی سران قوا به کار گرفته می‌شود تا این برنامه عملیاتی شود. گرانی بنزین، اما فرصت ویژه‌ای را در اختیار منتقدان دولت قرار می‌دهد تا فشار را بر دولت افزایش دهند. روحانی اثرگذاری این افراد و جریانات را در روز نخست افزایش قیمت بنزین آن‌گونه شرح می‌دهد: «غروب جمعه عده‌ای تصمیم گرفتند، دولت را زمین بزنند. بعد‌ها افراد اصلی دستگیر شدند. بازجویی‌های آن‌ها موجود است که می‌گویند از چه کسانی دستور گرفته بودند.» عبارتی که هرچند کاملا روشن بیان نشده است، اما مرزگشایی از آن‌ها مشخص می‌کند کدام جریانات به دنبال زمین زدن دولت به بهانه قیمت بنزین بوده‌اند.

باید دید، قسمت‌های بعدی روایت‌های رییس دولت‌های یازدهم و دوازدهم از مقاطع خاص کشور چه اسرار مگوی دیگری را فاش می‌کند. اسراری که آگاهی از آن‌ها به افکار عمومی کمک می‌کند تا دوستان ملت را از دشمنان ملت تشخیص دهند.

به بهانه این خاطرات گفت‌وگویی را با حشمت‌الله فلاحیت‌پیشه نماینده دوره‌های هشتم، نهم و دهم مجلس انجام شده تا در خصوص ابعاد گوناگون رخداد‌های پاییز ۹۸ گفت‌وگویی ترتیب دهد. فلاحت‌پیشه در پاییز سال ۹۸ در شمایل یکی از اعضای هیات رییسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی انجام وظیفه می‌کرد؛ شرحی از آنچه در آن ایام بر کشور رفته است، ارایه می‌کند. او با تاکید بر اینکه تصمیم گرانی بنزین در قالب سران قوا با حضور روحانی، رییسی و لاریجانی اتخاد شده می‌گوید: «پس از مشخص شدن واکنش منفی مردم روسای قوای قضایی و تقنینی نقش خود را در این تصمیم انکار کردند.» رفتاری که روحانی آن را با عباراتی، چون «در کاسه دولت گذاشتن» توصیف می‌کند.

منبع: اعتماد