رشیدی‌کوچی: مضرات گشت ارشاد بیشتر از محاسن آن است

اقتصاد۲۴- کمتر کسی است که در جامعه فعلی زندگی کند و عملکرد این روز‌های گشت ارشاد در مواجهه با زنان و حجاب را مورد بحث قرار ندهد. روزی در پارک پردیسان مأمور گشت ارشاد به همسر زنی ورزشکار به بهانه حجاب شلیک می‌کند و روزی دیگر به ضجه‌های مادری که جلوی ون گشت ارشاد را گرفته و فریاد می‌زند که دختر بیمارش را با خود نبرند، توجهی نمی‌کند.

روزی دیگر با میله زنده‌گیر حیوانات دختران کم‌حجاب را شکار می‌کنند. حالا هم با بازداشت مهسا امینی (دختر ۲۲‌ساله سنندجی) و فوت او بعد از به کما رفتنش، اتفاقی که هنوز ابعاد و زوایای آن روشن نیست، این تراژدی را تکمیل می‌کند. موضوعی که واکنش‌های گسترده اجتماعی به همراه داشته و زمینه انتقادات جدی، حتی از سوی برخی مسئولان، سیاسیون، هنرمندان، فعالان شبکه‌های اجتماعی و... را ایجاد کرده است.

به‌همین‌دلیل رؤسای جمهور، مجلس و دستگاه قضا به صورت مجزا دستور پیگیری ماجرا را داده و وعده داده‌اند در صورت تأیید تخلف، با مقصر یا مقصران احتمالی برخورد شود. پزشکی قانونی هم سعی دارد از منظر علمی و پزشکی در کنار کمیته حقیقت‌یابی که مجلس تدارک دیده، زوایای پنهان ماجرا را روشن کند. به‌همین‌دلیل با جلال رشیدی‌کوچی، عضو کمیته حقیقت‌یاب که نمایندگی مردم مرودشت در مجلس یازدهم را برعهده دارد، در‌این‌باره به گفتگو نشستیم. او گفت که می‌کوشد گزارشی صادقانه از همه ابعاد ماجرا تهیه و به مردم گزارش دهد.

بیشتر بخوانید: آیا گشت ارشاد به پایان کار نزدیک شده است؟

‌با توجه به اینکه از اول ماجرای تکان‌دهنده‌ای که برای مهسا امینی در مقر پلیس اخلاقی رخ داد، پیگیر ماجرا بودید، برای مخاطبان ما در‌این‌باره توضیحاتی بدهید.

طبق شنیده‌ها خانم امینی بر اثر استرسی که به ایشان بعد از بازداشت پلیس اخلاقی یا گشت ارشاد وارد شده، دچار عارضه سکته قلبی شده است؛ موضوعی که از نظر سازمان پزشکی قانونی مورد تأیید است. مجلس به این موضوع ورود کرده و کمیته حقیقت‌یابی با پیگیری‌ها تشکیل داده و بنده هم در این کمیته حضور دارم.

همین که این دغدغه وجود داشت و با پیگیری‌هایی که انجام شد، کمیته حقیقت‌یاب به دستور رئیس مجلس با حضور تعدادی از نمایندگان شکل گرفت، احساس می‌کنم این مسئله مهمی است و آنچه حائز اهمیت است، این است که مجلس در مواردی که مربوط به امنیت جامعه و امنیت روانی مردم و حیثیت نظام می‌شود، تعارفی ندارد و حتما این موضوع در مجلس با قوت بررسی و در کمترین زمان به مردم گزارش داده می‌شود. ما همه ابعاد ماجرا را بررسی خواهیم کرد.

وقتی گفته می‌شود همه ابعاد ماجرا صرفا به این موضوع که خانم امینی از طرف گشت ارشاد یا پلیس اخلاقی بازداشت شده و در این کلاس توجیهی حضور یافته و در این مسیر به دلیل استرسی که داشته و بیماری پیش‌زمینه‌ای که اعلام شده است، به کما رفته را بررسی نخواهیم کرد؛ بلکه همه ابعاد ماجرا از زوایای مختلف را بررسی می‌کنیم.

البته خانواده مهسا امینی اعلام کرده‌اند که دخترشان بیماری زمینه‌ای نداشته و کاملا سالم بوده است.

به‌همین‌دلیل می‌گویم که همه احتمالات را بررسی می‌کنیم. این یک بعد ماجرا است و فعلا هیچ احتمالی را قطعی نمی‌دانیم. چیزی که فعلا مشخص است، این است که از زمانی که خانم امینی از ماشین گشت ارشاد پیاده شده و به سالن کلاس توجیهی پلیس رفته، در این مسیر مورد ضرب‌و‌شتم قرار نگرفته است؛ اما موارد حاشیه‌ای در فضای مجازی مطرح است.

از پزشکی قانونی خواسته‌ایم همه موارد را به‌صورت دقیق به ما اعلام کنند و چند گروه را موظف کرده‌ایم این بررسی‌ها و پیگیری‌های دقیق را انجام دهند. خود من هم بر همه موارد نظارت می‌کنم. خانم دکتر پاشایی از نمایندگان خوب مجلس هستند که سابقه فعالیت در پزشکی قانونی را دارند. ایشان هم در این کمیته حضور دارند؛ اما آنچه از اهمیت بالاتری برخوردار است و باید دقیق بررسی شود، آسیب‌های اجتماعی و آسیب‌های روانی است که از طریق نیرو‌های گشت ارشاد ایجاد شده است.

البته اتفاقات و چالش‌هایی پیش از این وجود داشته که در سطح پایین‌تری بوده‌اند؛ اما به‌هر‌حال منجر به آسیب‌های روانی جامعه شده است. متأسفانه مجموعه برخورد‌های سلیقه‌ای برخی مأموران گشت ارشاد باعث ایجاد هزینه برای نظام و بازی با آرامش روانی جامعه شده است. به دلیل همین برخورد‌های سلیقه‌ای برخی مأموران گشت ارشاد و عملکرد تک‌بعدی در حوزه حجاب، در‌حال رقم‌زدن فاجعه‌ای در جامعه هستند.

همچنین معتقدم با این دوقطبی که ایجاد شده و ناشی از فعالیت خارج‌نشین و داخل‌نشین است، بهانه دست آن‌ها داده‌ایم که نظام را تخریب کنند. البته نکته کلیدی اینجاست، گشت ارشاد به نحوی عمل کرده که اگر سرویس‌های جاسوسی آمریکا و اسرائیل می‌خواستند چنین هزینه‌ای برای نظام ایجاد کنند، باید میلیون‌ها دلار هزینه می‌کردند؛ اما با رفتار سلیقه‌ای برخی مأموران گشت ارشاد این هزینه به نظام و کشور وارد شده و آسیب جدی زده است؛ بنابراین از این بُعد هم ماجرا باید در این کمیته پیگیری شود تا تأثیرات اجتماعی و روانی که این اتفاقات بر جامعه داشته، ارزیابی شود.

البته من منکر زحماتی که نیروی انتظامی در جای‌جای کشور عزیزمان می‌کشند و امنیتی که ایجاد می‌کنند، نیستم؛ اما جایی که ایراد وجود دارد، باید آن ایراد برطرف شود. جایی که اشکالی وجود دارد و به سلامت روانی و اجتماعی مردم و آبروی نظام و کشور آسیب می‌زند، باید آنجا محکم و قاطعانه بایستیم و آن ایراد را برطرف کنیم. این نکته را هم بگویم که گشت ارشاد آسیب و معایبش خیلی خیلی بیشتر از مزایا و محاسنش است (شاید محاسنش انگشت‌شمار هم نباشد).

اگر در‌این‌باره صحبت می‌کنیم، به این دلیل است که باید بررسی شود آیا عملکرد مجموعه گشت ارشاد تا امروز درباره قانون حجاب مثبت بوده یا منفی؟ هر‌چند شخصا معتقدم عملکردشان در‌این‌باره مثبت نبوده و از این بُعد هم مسئله را بررسی می‌کنیم.

‌با توجه به این صحبت‌ها می‌توانیم این وعده را به مردم بدهیم که بعد از بررسی ابعاد ماجرا احتمال دارد بساط گشت ارشاد در جامعه جمع شود؟

باید همه ابعاد بررسی شود و نمی‌توانم با قاطعیت این وعده را بدهم؛ اما وقتی یک موضوعی تا این حد با آبروی نظام و آرامش جامعه بازی می‌کند و خروجی هم ندارد، باید به این موضوع ورود کنیم. الان شرایط روانی جامعه شرایط مناسبی نیست و راه‌رفتن روی لبه تیغ است. باید آرامش جامعه را اولویت اصلی خود قرار دهیم و امیدواریم این اتفاق بیفتد. البته تأکید می‌کنم قدردان زحمات عزیزان‌مان در نیروی انتظامی هستیم؛ اما تا جایی که بتوانیم اجازه نخواهیم داد خارج از قانون و چارچوب و با رفتار‌های سلیقه‌ای آسیبی متوجه مردم و نظام شود.

‌یک نکته اینکه برخی سعی دارند به‌واسطه پیگیری‌های شما درباره حقوق شهروندی و انتقاداتی که به گشت ارشاد دارید، برچسب‌هایی به شما بزنند. نظر شما در‌این‌باره چیست؟

البته اگر انتقادی به گشت ارشاد می‌کنیم، عده‌ای تفسیر نکنند و برچسب نزنند که فلانی با بدحجابی یا بی‌حجابی موافق است و خارج‌نشینان من را در کمپین نه به حجاب اجباری قرار ندهند. واقعا این‌طور نیست؛ اما بنده با عملکرد گشت ارشاد مخالفم و معتقدم مقوله حجاب باید با کار فرهنگی گسترده پیش برود، نه با فشار و زور. این نگاه من است و اگر در جامعه عزیزانی را که حجاب‌شان از منظر برخی شاید مناسب نباشد، در نظر بگیریم ۹۰ درصد این عزیزان نه با اسلام مشکل دارند، نه با دین مشکل دارند و نه با نظام.

این زندگی روزمره آن‌ها است. باید به‌جای همه با آن ۱۰ درصدی که به‌عنوان هنجارشکن شناخته می‌شوند، برخورد شود؛ اما متأسفانه به دلایل مختلف گشت ارشاد همه را با یک چوب می‌راند و با این نوع برخورد از ۹۰ درصد کم می‌کند و به آن ۱۰ درصد اضافه می‌کند. رسما عملکرد گشت ارشاد این شده و به‌عنوان یک آسیب جدی به این موضوع نگاه می‌کنم.