وعده رئیس‌کل برای آزادی ذخایر ارزی؛ ۷ میلیارد دلار در راه است؟

اقتصاد۲۴- روز گذشته احسان خاندوزی و علی صالح‌آبادی آخرین اخبار از تیم اقتصادی دولت را اطلاع‌رسانی کردند. خبر مهم رئیس کل بانک مرکزی، تحقق وعده آزاد‌سازی ۷میلیارد دلار بلوکه‌شده ایران بود. در این خصوص کارشناسان معتقدند اگرچه آزاد‌سازی ۷میلیارد دلار می‌تواند تاثیر قابل توجهی در اقتصاد داشته باشد، اما انتشار چندباره خبر آزاد‌سازی منابع ارزی و تکذیب آن در گذشته باعث شده است اثرگذاری مثبت این خبر کمرنگ شود. روز گذشته خبری مبنی بر حل مشکل انتقال بانکی این منابع مخابره شد تا احتمال آزادسازی منابع ارزی افزایش یابد.

۷ میلیارد دلار در راه است؟

روز گذشته علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی گفت: به زودی خبر‌های خوبی در میدان عمل آزاد‌سازی ۷میلیارد دلار اعلام می‌شود.
البته او صرفا به دادن خبر خوش اکتفا کرد و درباره جزئیات و چگونگی این آزادی‌سازی اشاره‌ای نکرد. پیش از این نیز اخباری درباره آزاد‌سازی منابع اعلام شده بود که البته نتیجه عملی دربرنداشت. همچنین بر اساس گفته‌های او تامین ارز در سامانه نیما در ۶ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۸۰درصدی داشته است. علاوه بر این احسان خاندوزی نیز روز گذشته در جمع خبرنگاران حضور یافت و درباره انضباط حوزه مالی، پرداخت بدهی‌های دولت و مسائل مختلفی اظهارنظر کرد. او در این‌باره گفت: «حدود ۷۰هزار میلیارد تومان اصل اوراق بدهی دولت گذشته را در ۶ماه سال۱۴۰۱ بازپرداخت انجام دادیم.»

مسیر منابع ارزی مسدود شده

روز گذشته علی صالح‌آبادی در حاشیه رونمایی از درگاه یکپارچه اعلام نرخ ارز صرافی‌ها درباره آزادسازی منابع ارزی ایران به صحبت پرداخت. او در این‌باره گفت: «توافقات خوبی با وزارت خارجه حاصل شده و هماهنگی‌های لازم در زمینه معرفی حساب‌ها انجام شده است.» او ادامه داد: «پیشرفت‌ها نسبت به هر زمان دیگری بسیار خوب بوده است و امیدوارم در روز‌های آینده خبر‌های خوبی خدمت مردم عزیز اطلاع دهیم.» او افزود: «منابع ارزی، جزئی از دارایی‌های ملت ایران است و باید در راستای منافع کشور مورد استفاده قرار بگیرد. در همین راستا هم بانک مرکزی با همکاری دستگاه دیپلماسی از ابتدای استقرار دولت، پیگیری این موضوع را به‌طور جدی در دستور کار قرار داد که در یک مرحله، خوشبختانه منجر به آزادسازی بخشی از منابع مسدودی در انگلیس پس از بیش از ۴۰سال شد که رسما هم در این خصوص اطلاع‌رسانی شد.»

صالح آبادی ادامه داد: «درخصوص سایر منابع مسدودی هم مذاکرات فشرده و مستمری در راستای استیفای حقوق قانونی ملت ایران انجام و طی هفته‌های اخیر هم پیشرفت خوبی در این خصوص حاصل شده، البته برخی ملاحظات بانکی در این زمینه باقی است که به طرف‌های مقابل اعلام شده و نمایندگان طرفین در حال پیگیری این موضوع هستند.» یکی از مسائل مهم درباره منابع ارزی بلوکه‌شده، مالکیت این منابع است. در واقع معادل ریالی این منابع توسط دولت قبلی استفاده شده است. صالح‌آبادی به مساله نیز اشاره کرد و گفت: «منابع ارزی مسدودشده جزء منابع بانک مرکزی است و در اختیار این بانک قرار خواهد گرفت. البته بخشی از منابع صندوق توسعه نیز داخل همین مبلغ است که بانک مرکزی می‌تواند در بازار از این منابع استفاده کند.»

اوراق گام و معاملات ارزی

اوراق گام نیز یکی از موضوعات سخنان رئیس کل بانک مرکزی در جلسه بود. رئیس کل بانک مرکزی در این‌باره گفت: «بانک مرکزی استفاده از ابزار‌های اعتباری را در سال جاری در دستورکار دارد و تاکنون نیز اقداماتی در این زمینه انجام شده است و خوشبختانه موفق شده‌ایم اوراق گام به خوبی توسعه پیدا کند.» او افزود: «حجم معاملات این ابزار در بازار در ۳ماه اخیر به ۲۶همت رسیده است. این در حالی است که از زمان راه‌اندازی یعنی بهمن ماه۱۳۹۹ تا تیرماه سال جاری مجموعا ۸/ ۸ همت بوده است. در واقع این نشان‌دهنده افزایش ۱۶همت در انتشار اوراق گام بوده و به سرعت در حال توسعه زنجیره‌های مختلف است و امیدواریم امسال بتوانیم بیش از ۱۰۰همت از این ابزار در بازار برای بخش صنعت داشته باشیم و ۱۰۰همت نیز برای سایر صنایع مدنظر است.»

او به استفاده از این ابزار در بورس کالا نیز اشاره کرد و گفت: «در بورس کالا این ابزار نیز پذیرفته شده که فروشنده به جای پول نقد قادر است اوراق گام دریافت کند. این موضوع در سامانه‌های بورس کالا عملیاتی شده است و به زودی مورد استفاده قرار می‌گیرد.» او در این مورد تصریح کرد: «اوراق گام از ابزار‌های بسیار مهم تامین مالی سرمایه در گردش تولید به شکل غیرتورمی است؛ ضمن آنکه یکی دیگر از ابزار‌ها ابزار فکتورین است که همکاران در بانک مرکزی در حال بررسی این ابزار نیز هستند؛ البته اولویت با توسعه اوراق گام است.»

بیشتر بخوانید: شاخص ارزی به محدوده سقف تاریخی رسید

او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود درباره تامین نیاز‌های ارزی از طریق بازار متشکل ارزی گفت: «این بخش به صورت اسکناس است و عمدتا نیاز‌های خدماتی کشور را تامین می‌کند و لذا هر چه بتوانیم امکان تامین ارز را از طریق بازار توافقی و متشکل بیشتر فراهم کنیم، آن‌گاه نیازی به سایر بازار‌ها برای تامین ارز مورد نظر افراد نخواهد بود و این امر از طریق تعمیق این بازار و شفافیت معاملات امکان‌پذیر است.» او درباره عرضه ارز تصریح کرد: «ما مشکل عرضه ارز در بازار نداریم. در جلساتی که با وزیر نفت داشتیم خوشبختانه سازوکار لازم به‌گونه‌ای تعبیه شده است که فارغ از شرایط، می‌توانیم نیاز‌های ارزی کشور را تامین کنیم. خوشبختانه همکاران ما در شبکه بانکی و نیز نفت کشور به‌رغم تحریم‌ها می‌توانند تحت هر شرایطی به فعالیت خود ادامه دهند.»

افزایش ۸۰ درصدی معاملات ارزی

علی صالح‌آبادی به معاملات نرخ ارز نیز اشاره کرد و گفت: «در ۶ماه ابتدایی سال جاری معادل ۲۲میلیارد و ۴۳۰میلیون دلار در سامانه نیما معامله ارز انجام شده است؛ درحالی‌که این میزان در مدت مشابه سال گذشته معادل ۱۲میلیارد و ۳۶۲میلیون دلار بود که این آمار بیانگر رشد ۸۰درصدی معاملات در نیما در سال جاری است.» او ادامه داد: «همچنین طی ۶ماه سال جاری حجم معاملات در بازار متشکل ارزی به‌صورت اسکناس و برای تامین نیاز‌های خدماتی، ۶۰۰میلیون دلار بوده است.» او یادآور شد: «خوشبختانه ما عرضه‌های خوبی در بازار داریم و حضور پررنگی به‌ویژه در بازار حواله و با همکاری صادرکنندگان داریم.»

واگذاری اوراق دولتی

احسان خاندوزی نیز روز گذشته در یک نشست خبری درباره پرداخت بدهی‌های دولتی گفت: «با دقتی که در حوزه انضباط مالی صورت گرفته، از این جهت شرایط کاملا تحت مدیریت دولت است و حدود ۷۰هزار میلیارد تومان اصل اوراق بدهی دولت گذشته را در ۶ماه سال۱۴۰۱ بازپرداخت انجام دادیم که با سود آن عدد بیشتری می‌شود؛ اما اصل آن به این ترتیب است.»
او افزود: «انتشار اوراق هم نسبت به سال گذشته بسیار کاهش پیدا کرده و ما درحالی‌که ۶ ماه اول سال گذشته ۱۳۸هزار میلیارد تومان واگذاری اوراق مالی دولت را داشتیم، در ۶ماه اول امسال مجموعا ۶۳هزار میلیارد تومان واگذاری اوراق مالی دولت را داشتیم.» خاندوزی ادامه داد: «در نیمه نخست امسال میزان برداشت از تنخواه به کمتر از ۱۰هزار میلیارد تومان کاهش یافت؛ درحالی‌که در مدت مشابه پارسال این میزان به بیش از ۵۰هزار میلیارد تومان رسیده بود.»

بهبود تورم تولید

وزیر اقتصاد روز گذشته درباره بهبود تورم ماهانه نیز اشاره کرد و گفت: «در بهار امسال تورم تولید به ۴۹درصد رسید؛ درحالی‌که این شاخص در بهار سال گذشته ۷۳درصد بود؛ البته این شاخص همچنان رضایت بخش نیست و دولت برنامه جدی دارد تا این شاخص را کاهش دهد.» او درباره بودجه سال جاری و مساله کسری بودجه گفت: «دولتی که دارایی گران بهایی دارد نباید کسری بودجه داشته باشد و مقاومت برخی دستگاه‌ها در ادامه روند کسری بودجه موثر بوده و دولت دیگر در این‌باره مماشات نمی‌کند.» همچنین درباره درآمد‌های محقق‌شده گفت: «۷۵درصد میزان تعهد درآمد مدنظر قانون بودجه محقق شد و هم اینکه دولت به دنبال کاهش کسری بودجه است که برای جبران آن و عدم استقراض به دنبال مدیریت بودجه است؛ به‌طوری‌که کمتر از ۱۰هزار میلیارد تومان از تنخواه استفاده کرد.»

چقدر وام بدون ضامن اعطا شده است؟

وزیر اقتصاد به اعطای وام‌های خرد نیز اشاره کرد. او در این باره گفت: «تا نیمه شهریور ماه در مجموع ۷۹۳هزار فقره وام خرد تا سقف ۱۰۰میلیون تومان به افراد واجد شرایط پرداخت شده است و متقاضیان بسیاری هم هنوز نتوانسته‌اند وام دریافت کنند که به بانک‌های دولتی تاکید کردیم پرداخت را سرعت ببخشند.» او با اشاره به بانک‌های سپه، رفاه کارگران و مهر ایران به‌عنوان سه بانک نخست ارائه‌دهنده تسهیلات خرد بدون ضامن گفت: «با توجه به سرریز تقاضا‌ها به بانک‌ها و اضافه‌برداشت آن‌ها از بانک مرکزی، تلاش شد این مساله را با افزایش سرمایه به بانک‌های دولتی کاهش دهیم؛ بنابراین مقرر شد ۳۵هزار میلیارد تومان برای این منظور اختصاص یابد.» خاندوزی درباره زیان انباشته بانک ملی نیز گفت: «بانک ملی در سال۱۳۹۹ حدود ۷/ ۶هزار میلیارد تومان زیان داشت که در ۱۴۰۰ به ۲۴۰۰میلیارد تومان کاهش یافت.» او در این مرود افزود: «با وجود زیان منفی بانک ملی، فعالیت این بانک مثبت شد و در تلاشیم مشکل بانک‌های دولتی را که در شرایط بدی آن‌ها را تحویل گرفتیم، سریع‌تر بهبود ببخشیم.»