استفاده آمریکا از ذخایر استراتژیک به عنوان سلاح در جنگ قیمت نفت

اقتصاد۲۴-  جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، هفته گذشته اجازه برداشت آخرین سهم از ۱۸۰ میلیون بشکه نفتی که برداشت آن از ذخایر نفت استراتژیک آمریکا تصویب شده بود را صادر کرد و به مقامات دولتش اعلام کرد آماده آزادسازی نفت بیشتری از ذخایر اضطراری شوند، زیرا کاخ سفید درصدد کنترل قیمت‌ها در آستانه انتخابات میان دوره‌ای ماه آینده است.

فعالان بازار می‌گویند احتمال برداشت بیشتر از ذخایر اضطراری برای مقابله با افزایش قیمت‌ها که ناشی از تحریم‌ها علیه صادرات نفت روسیه خواهد بود، وجود دارد. دیوید گولدوین، یک مقام ارشد سابق انرژی در دولت باراک اوباما گفت: تصور می‌کنم ما در دوران جدید استفاده زیرکانه و ماهرانه‌تر از ذخایر نفت استراتژیک به عنوان ابزار دو گانه ژئوپلیتیکی و بازار خواهیم بود.

تمایل واشنگتن برای مداخله مستقیم‌تر در بازار‌های نفت، به معنای آن است که ریسک‌های قیمت که زمانی با دولت‌های تولیدکننده نفت یا اوپک پلاس مرتبط بود، اکنون از کاخ سفید هم سرچشمه خواهد گرفت.

از زمان ایجاد ذخایر نفت استراتژیک که پس از شوک نفتی سال ۱۹۷۳ به عنوان ابزاری برای مدیریت اختلالات بزرگ بازار شکل گرفت، بایدن بیش از روسای جمهور قبلی آمریکا به این ذخایر متکی بوده است.

استفاده از این ذخایر که در غار‌های نمکی عظیم در منطقه گلف کاست نگهداری می‌شوند، به رئیس جمهور آمریکا اجازه داد آشفتگی که بازار پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین و احتمال حذف سه میلیون بشکه صادرات نفت این کشور، پیدا کرده بود را تا حدودی آرام کند.

اما بایدن از سوی جمهوری‌خواهان هدف انتقاد شدید قرار گرفته و متهم به بی‌مبالاتی بواسطه کاهش حجم این ذخایر به پایین‌ترین رکورد از اوایل دهه ۱۹۸۰ و ناتوان کردن کشور برای واکنش به شوک‌های نفتی آتی شده است.

جری موران، سناتور کانزاس در نامه‌ای به رئیس جمهور آمریکا نوشت: خالی کردن ذخایر نفت استراتژیک، انتخاب کوته‌بینانه و خطرناکی است که امنیت انرژی ما را در زمان حساس ابهام جهانی، به خطر می‌اندازد.

نخستین اقدام بایدن برای برداشت از ذخایر در نوامبر گذشته، با انتقاد‌های گسترده‌ای روبرو شد که این اقدام را سیاسی و برای کاهش قیمت داخلی بنزین به منظور آرام کردن رای دهندگان در زمانی که اختلال عرضه قابل توجهی وجود ندارد، ارزیابی کردند. بسیاری از افراد، این اقدام را با استفاده بیل کلینتون از ذخایر نفت استراتژیک برای کاهش قیمت‌ها در جایگاه‌های سوخت پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۰ بین ال گور، معاون رئیس جمهور آمریکا و جورج دبلیو بوش، نامزد جمهوریخواه مقایسه کردند.

به گفته تحلیلگران، موضوع مهم دیگر، وعده کاخ سفید در چهارشنبه گذشته برای آغاز پر کردن ذخایر نفت در قیمت ۶۷ تا ۷۲ دلار هر بشکه نفت بود. این اقدام هم شکلی از مداخله است که برای تاثیرگذاری روی قیمت‌های نفت در ماه‌های آینده طراحی شده است. بایدن گفته است این اقدام به ایجاد یقین پیرامون تقاضا برای نفت خام در آینده کمک می‌کند.

رئیس جمهور آمریکا گفت: این اقدام شرکت‌ها را تشویق خواهد کرد هم اکنون در تولید سرمایه گذاری کرده و به بهبود امنیت انرژی کمک کنند و قیمت‌های انرژی که تحت تاثیر جنگ در اوکراین افزایش پیدا کرده است را پایین بیاورند.

دستور وی به مقامات برای آماده کردن برداشت بیشتر از ذخایر، پس از اقدام اخیر اوپک پلاس در تصویب کاهش تولید نفت، صورت گرفت که کاخ سفید را خشمگین کرد.

بیشتر بخوانید: رکود اقتصادی به نفع بازار نفت است؟

باب مک‌نالی، مدیر شرکت مشاوره راپیدان انرژی و مشاور سابق دولت جورج دبلیو بوش خاطرنشان کرد نکته مضحک این است که انگیزه کاخ سفید از قیمت بازخرید، با کاهش عرضه اوپک پلاس یکسان است. در واقع، دولت بایدن و اوپک پلاس هر دو می‌گویند سرمایه گذاران حفاری کنید، حفاری کنید، ما اجازه نمی‌دهیم قیمت‌ها سقوط کنند.

گلدوین می‌گوید دولت در تلاش برای تغییر محاسبه است تا شاید بتوانیم تولید آمریکا را حداکثر کنیم و ترس از بازگشت جنگ بر سر سهم بازار که چند سال پیش وجود داشت را به دل اوپک پلاس بیاندازیم.

کاخ سفید با نشان دادن تمایل خود به استفاده از ذخایر برای اثرگذاری روی قیمت‌های نفت، با اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه صادرات نفت روسیه در اواخر امسال و احتمال اقدام تلافی جویانه کرملین، احتمالا نفت بیشتری از ذخایر برداشت می‌کند. تحلیلگران می‌گویند محدود کردن صادرات فرآورده‌های نفتی مانند بنزین و دیزل، همچنان به عنوان یک گزینه مطرح مانده است.

در این بین، برداشت‌های اخیر از ذخایر نفت استراتژیک، مایه نگرانی بعضی از تحلیلگران شده است. راب یاوگر، مدیر شرکت میزوهو سکیوریتیز در این باره اظهار کرد: برداشت ۱۸۰ میلیون بشکه از ذخایر نفت استراتژیک در زمان واقعا بدی انجام شده است، زیرا تحریم اروپا که در دسامبر آغاز می‌شود، باعث کاهش عرضه خواهد شد.

به گفته تحلیلگران، اگر برنامه آمریکا برای حفظ صادرات نفت روسیه از طریق اعمال سقف قیمت، شکست بخورد، به کمبود عرضه شدید منجر خواهد شد.

بر اساس گزارش فایننشیال تایمز و حتی با این که دولت فدرال پر کردن ذخایر استراتژیک را در آینده آغاز خواهد کرد، تحت طرح‌های کنگره، نفت بیشتری از ذخایر نفت استراتژیک فروخته خواهد شد و میزان این ذخایر در دو سال آینده کاهش پیدا خواهد کرد. اما عوامل بازار، چاره چندانی برای دولت آمریکا نگذاشته اند.