بازار نفت تحت‌تاثیر مستقیم تنش‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی قرارگرفته و هرگونه تحول در عوامل کلیدی می‌تواند مسیر آینده این بازار را تغییر دهد. این واقعیت، به‌ویژه در شرایط حساس فعلی که جنگ روسیه و اوکراین وارد مرحله جدیدی‌شده، بیش از هر زمان دیگری قابل‌مشاهده است. در این نوشته به بررسی تاثیرات مختلف این بحران و دیگر عوامل اقتصادی بر بازار نفت میپردازیم. در روزهای اخیر، قیمت نفت‌خام برنت به حدود ۷۱دلار در هر بشکه رسیده و کاهش مداوم هفته‌های گذشته متوقف‌شده‌است.
به‌نظر می‌رسد قیمت نفت برنت در سال آینده در شرایط کاهش تنش در مناطق غرب آسیا و اوکراین حدود ۶۰ دلار و در شرایط افزایش تنش حدود ۸۲ دلار در هر بشکه باشد.
ترکمنستان هشت سال پیش و در سال ۲۰۱۵ نیز به خاطر تاخیر یک دهه‌ای ایران در پرداخت بدهی گاز، صادرات گاز به ایران را قطع کرد. همچنین چهار سال پیش و در سال ۲۰۲۰ در پی شکایت عشق‌آباد از تهران در دیوان دادرسی بین‌المللی، ایران دو میلیارد دلار جریمه شد و به اجبار دست‌کم اصل بدهی خود طی سه سال گذشته را به ترکمنستان پرداخت کرد و مذاکرات برای جریمه دیرکرد نیز همچنان ادامه دارد.
در لایحه بودجه سال آینده، ۱۳۴ هزار میلیارد تومان برای تقویت بنیه دفاعی به نیروهای مسلح اختصاص یافته که قرار است این رقم از طریق واگذاری نفت خام تأمین شود. به زبان ساده، این اقدام به معنی واگذاری بخشی از حاکمیت اقتصادی نفت، به نهاد‌های نظامی است. تحویل نفت به نهاد‌های نظامی به‌نوعی دولت را از انحصار در فروش نفت خارج می‌کند، اقدامی که احتمال بروز فساد و عدم شفافیت را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
کد خبر: ۲۶۵۷۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۲
بررسی آماری - تحلیلی از ابعاد اتلاف انرژی سالانه کشور
ایران در بخش انتقال فرآورده برق و گاز معادل ۱۹۵/۰۰۰/۰۰۰ بشکه نفت خام در سال یعنی حدود نیم میلیون بشکه در روز اتلاف انرژی دارد که در مجموع مقدار انرژی اتلافی در سال ۱۴۰۰ معادل ۰۰۰/۰۰۰/ ۵۹۷ بشکه نفت خام است که با فرض ۸۰ دلار برای هر بشکه نفت خام، ارزش انرژی اتلافی قبل از رسیدن به دست مصرف کننده نهایی عدد تقریبی ۴۸ میلیارد دلار است.
گروهی از ناظران با اشاره به انفعال چین بر این باورند که در صورتی که فرایند انتقال صادرات انرژی از خاورمیانه به خطر بیافتد، چین فارغ از تلاش‌هایش برای بی‌طرفی وارد میدان خواهد شد و زمانی که بتواند بر منابع انرژی مسلط شود، چراغ انرژی جهان را در راستای منافعش مدیریت می‌کند.
دولت سیزدهم در شرایطی نیروگاه‌ها را به دولت چهاردهم تحویل داد که مخازن سوخت نیروگاه‌ها ۴۴ درصد خالی است، ۷۵ درصد تلفات در سوخت نیروگاهی داریم و چهار درصد راندمان نیروگاه‌ها بدتر شده است. درحالی مخازن سوخت مایع نیروگاه‌ها خالی است که در سال جاری، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها افزایش داشته است و این یک معمای پنهان است.
نباید از یاد برد یک تولید کننده بزرگ نفت در آمریکای جنوبی، در یک برهه خاص و زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین به راحتی دست به توافق با آمریکا برای افزایش تولید نفت زد و برخلاف ایران نیز از فرصت تحریم‌های روسیه بهره برد. اکنون نیز بازی ونزوئلا و سکوت ادامه‌دار این کشور دارای اهمیت ویژه‌ای است که نباید چندان آن را نادیده گرفت.
با توجه به شرایط نامساعد حامل‌های انرژی در کشور، بسیاری از اقتصاددانان انجام اصلاحات در حوزه یارانه‌های پنهان را امری ضروری می‌دانند. در این بین، برخی از اقتصاددانان معتقدند سیاست‌های رفتاری می‌تواند در کوتاه مدت کارگشا بوده و نیاز به اصلاحات قیمتی را کمرنگ‌تر کند.
کد خبر: ۲۶۰۲۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۵
پیش‌بینی زمستان سرد و راهکار‌های جلوگیری از ناترازی گاز
در آستانه فرا رسیدن روزهای سرد سال، هراس از قطعی گاز گریبان‌گیر صنایع شده است. به نظر می‌رسد مسئولان طی یک سال اخیر در زمینه جبران کمبود گاز اقدامی انجام نداده‌اند.
کد خبر: ۲۶۰۱۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۴
سه سال تا مشکل شدید تأمین حداقلی گاز، بنزین، برق و گازوئیل
مرتضی بهروزی‌فر، عضو هیئت‌علمی مؤسسهٔ مطالعات بین‌المللی انرژی گفت: حاکمیت اگر بخواهد واقع‌بینانه نگاه کند، چاره‌ای جز این ندارد که مسئلهٔ تحریم و FATF را حل کند.
پیچ تند ناترازی کشور را در همه بخش‌ها درگیر کرده است. از همه مهم‌تر، اما ناترازی در حوزه عمومی انرژی است. در جایی که شهروندان و بخش‌های مختلف تولیدی و صنعتی به انرژی نیاز دارند، اما با کسری و قطع آن مواجه‌اند.
طبق آمار ترازنامه انرژی، شدت انرژی در ایران حتی بر مبنای برابری قدرت خرید، حدودا ۲ برابر میانگین جهانی است و نسبت به میانگین خاورمیانه نیز ۵۸ درصد بالاتر است.
این گزارش که تهیه داده‌های آن بیش از یک سال زمان برده، داستان کارکنان نفتی است که حقوق و مزایای عجیب و غریبی ندارند؛ اما قبول کرده‌اند در فرآیند استارت توربین، نقش یک قطعه را بازی کنند و حالا قطعه شدن، بخشی از فرآیند کاری آنان به حساب می‌آید.
در همین حال، روزنامه انگلیسی‌زبان تریبیون نیز روز چهارشنبه ۲۷ اوت (۷ شهریور ۱۴۰۳) گزارش داد که مقامات پاکستان خاطرنشان کردند که ایران در این ابلاغیه به مطالبات مالی خاصی اشاره نکرده است و هشدار دادند که گزارش‌های رسانه‌ای ممکن است علیه پاکستان بهره‌برداری شود. به گفته این مقامات، تلاش‌های دیپلماتیک برای حل این موضوع ادامه دارد.
براساس پیش‌بینی شرکت نفت بریتانیایی بریتیش پترولیوم، اگر جهان به انتشار خالص کربن صفر برسد، تقاضای نفت در سال ۲۰۵۰ نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۷۰ درصد کاهش مییابد، درحالیکه تقاضای گاز طبیعی تنها ۵۰ درصد کاهش مییابد. اگر مقررات زیستمحیطی فعلی و سایر روند‌ها ادامه یابد، تقاضای نفت ۲۰ درصد کاهش مییابد درحالیکه تقاضای گاز طبیعی ۲۰ درصد افزایش می‌یاید.
حمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی معتقد است این‌طور نیست که دولت نفت را با انبه تهاتر کرده باشد بلکه افرادی که بنزین قاچاق می‌کنند، به جای پول بنزین، انبه می‌آورند