ورود سلاح غلات به جنگ اوکراین

اقتصاد۲۴ - سازمان ملل متحد، ترکیه و اوکراین به رغم خروج روسیه از توافق صادرات غلات اوکراین به بازار‌های جهانی، برای اجرای این پیمان گامی به جلو برداشتند و درباره طرحی برای جابجایی غلات توسط ۱۶ کشتی در روز دوشنبه به توافق دست یافتند.
این اقدام آنکارا، کی‌یف و سازمان ملل در حالی صورت می‌گیرد که روسیه روز شنبه «به مدت نامعلوم» از توافق مذکور پا پس نهاد. این اقدام مسکو باعث کاهش صادرات غلات از اوکراین، از بزرگترین تولید کنندگان این محصولات در دنیا، می‌شود.
روسیه می‌گوید به دلیل حمله پهپادی به یگان دریایی این کشور در خلیج سواستوپول که از کرویدور امنِ اختصاص داده شده برای حمل و نقل غلات صورت گرفته است، قادر به تامین امنیت کشتی‌های غیرنظامی این پیمان نیست.
اگرچه بیرون رفتن مسکو از این قرارداد، خشم اوکراین، ناتو، اتحادیه اروپا و آمریکا را برانگیخت، اما سازمان ملل متحد و ترکیه که نقش میانجی را در این توافق در ماه ژوئیه ایفا کرده بودند، روز یکشنبه برای نجات آن تلاش کردند.
سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد اذعان کرد که وی عمیقا از این اقدام روسیه نگران است و با تعویق انداختن یک سفر خارجی خود برای احیای توافق مذکور و کاهش بحران جهانی غذا، تلاش خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: واکاوی سکوت مرموز کشور‌های عربی در قبال رخداد‌های اخیر ایران

به گفته یکی از تحلیلگران، با توجه به این که روسیه و اوکراین از بزرگترین صادر کنندگان غلات جهان هستند، این اقدام روسیه سبب افزایش ۵ درصدی معاملات آتی گندم شیکاگو در روز دوشنبه شده است.
بر اساس این توافق نامه، یک مرکز هماهنگی مشترک متشکل از مقام‌های سازمان ملل متحد، ترکیه، روسیه و اوکراین مسئولیت صدور مجوز جابجایی و بازرسی کشتی‌ها را بر عهده دارد. از ماه ژوئیه بیش از ۹.۵ میلیون تن ذرت، گندم، تخم آفتابگردان، جو، کلزا و سویا در سایه همین توافق‌نامه صادر شده است.

اگرچه در روز یک‌شنبه هیچ کشتی در کریدور بشردوستانه تردد نکرد، اما سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای اعلام کرد که با ترکیه و اوکراین بر سر طرحی برای جابجایی ۱۶ کشتی متشکل از خروج ۱۲ و ورود ۴ کشتی، به توافق رسیده است.

بر اساس این بیانیه، مقام‌های روس حاضر در مرکز هماهنگی مشترک از این طرح و قصد طرفین مبنی بر بازرسی ۴۰ کشتی خروجی در روز دوشنبه مطلع هستند. در این بیانیه آمده است: «همه طرفین برای تامین امنیت مسیر کشتی‌های تجاری با ارتش و سایر مقامات مربوطه خود هماهنگ می‌شوند.»
سازمان ملل متحد همچنین در بیانیه خود بر اساس اظهارات مقامات روس متذکر شد که مسکو به گفتگو با سازمان ملل متحد و ترکیه بر سر موضوعات مورد مجادله ادامه خواهد داد. اما روسیه هیچ واکنشی به طرح انتقال روز دوشنبه نشان نداده است.
وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد که خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه برای نجات توافق‌نامه ماه ژوئیه با همتایان روس و اوکراینی خود در تماس بوده و از آن‌ها درخواست کرده است که از هرگونه اقدامات تحریک‌آمیز جلوگیری کنند.

ناتو و اتحادیه اروپا خواهان تجدید نظر کرملین و بازگشت مسکو به این توافق هستند. جوبایدن، رئیس جمهوری آمریکا روز شنبه با «کاملا ظالمانه» خواندن اقدامات روسیه نتیجه آن را بدتر شدن بحران غذا خواند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده نیز مسکو را به استفاده از غذا به عنوان سلاح متهم کرد.