مناطق آزاد و توسعه صادرات

اقتصاد۲۴- در برهه‌ کنونی کشور، ایجاد اشتغال پایدار و فراهم نمودن زیرساخت‌های فعالیت‌های کارآفرینانه از اهمیت بسزایی برخوردار است. قطعا زمینه سازی فعالیت کارآفرینان به معنی واقعی جز با نهادینه سازی تفکر کارآفرینی در جامعه میسر نخواهد شد. در این راستا، شناسایی فرصت‌ها و پتانسیل‌های موجود در مناطق آزاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چرا که شرایط خاص جغرافیایی، سیاسی و اقتصادی و البته از همه مهم‌تر، حضور سرمایه گذاران و ارائه محصولات و خدمات جدید در فضای رقابتی، توانسته با فراهم نمودن محیطی مناسب، شرایط کسب و کار و کارآفرینی را تسهیل نماید. البته این مطلب به عنوان یک هدف تبیین شده با آنچه که در عمل واقع می‌شود کمی متفاوت بنظر می‌رسد. اما سمت و سوی مناطق آزاد به سمت رونق فعالیت‌های کارآفرینانه مشهود است.

تسهیلات کارآفرینی در مناطق آزاد قابل توجه است و می‌تواند مشوق بسیاری از سرمایه گذاری‌ها باشد. مناطق آزاد با وجود بستر مناسب و ساختار قانونی خاصی که دارند، محلی مناسب برای کسب و کار‌های نوپا و استعداد‌های خلاق هستند تا به دور از بروکراسی‌های پیچیده اداری و قوانین دست و پا گیر و البته چابکی در اعطاء مجوز‌ها و مشوق‌های خاص مالی، محلی مناسب برای فعالیت‌های کارآفرینانه باشند.

کارآفرینانی که به فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد می‌پردازند، مازاد از ساختار‌های قانونی متفاوت، در دنیای تجارت بین المللی فعالیت می‌کنند. کارآفرینان جوان می‌آموزند که ابداع راهبرد فعالیت‌های اقتصادی در حوزه چند کشور در بستر مناطق آزاد، شرایط منحصر به فردی را برایشان ایجاد می‌نماید که می‌توانند با شرکت‌هایی از ملیت‌های متفاوت و با سطوح متفاوتی از پیشرفت اقتصادی، پول رایج متفاوت، مقررات دولتی متفاوت و سیستم بانکداری، بازاریابی و توزیع متفاوت، داد و ستد نمایند و این خود مقدمه‌ای برای پیشرفت در فعالیت‌های کارآفرینانه به حساب می‌آید. چرا که کشور‌های همجوار مناطق آزاد تجاری، پتانسیل‌های اقتصادی فراوانی دارند که کارآفرینان جوان و شرکت‌های نوپا می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.

اما در هر صورت مناطق آزاد؛ فرصت مغتنمی برای کارآفرینان جوان است. مزیت راه اندازی تولیدی در این مناطق عدم پرداخت عوارض گمرکی و حقوق ورودی برای پیشرقته‌ترین دستگاه‌های صنعتی می‌باشد. کارآفرینان جوان و استارت آپ‌های نوپا می‌توانند از این شرایط منحصر به فرد، برای احداث کارخانه‌ها و خط تولید خود نهایت بهره را ببرند. مازاد بر این مطلب، کارخانجاتی که در این مناطق احداث می‌شوند، هیچگونه مالیاتی به مدت بیست سال پرداخت نمی‌کنند. این امتیاز که اکنون در شرایط عادی یکی از بزرگ‌ترین معضلات پیش روی فعالیت‌های کارآفرینانه است، بسیارمهم و البته مشوق سرمایه گذاری است. البته این مطلب را هم باید اضافه کرد که صادرات محصولات تولید شده در کارخانه بازهم بدون پرداخت عوارض گمرکی، اگر هم محصولی شامل عوارض گمرکی شد، می‌توانید به مناطق آزاد کشور‌های دیگر به صورت کاپتاژ بفرستید تا باز هم ازعوارض گمرکی معاف باشید.

البته در این میان، موانعی نیز پیش روی سرمایه گذاران قرار دارد. بطور کلی قریب به اتفاق مناطق آزاد از مراکز جمعیتی فاصله دارند. علاوه بر این، مواردی، چون فراهم نبودن زیرساخت‌های فناورانه و زیست بوم‌های مورد نیاز، نوپا بودن فرآیند جذب استارتاپ‌ها در این مناطق و البته نبود سازوکار‌های صادراتی ویژه محصولات و خدمات دانش بنیان را می‌توان از جدی تری معضلات پیش روی کسب و کار‌های نوپا و فعالیت‌های کارآفرینانه دانست. یکی از مهم‌ترین اهداف احداث مناطق آزاد احداث کارخانجات در این مناطق و صادرات محصولات تولید داخل می‌باشد و با صادرات می‌توانیم، ارز آوری داشته باشیم، اما متاسفانه درحال حاضر، این مناطق به محل دپوی محصولات خارجی تبدیل شده اند.