قرعه‌کشی خودرو حذف می‌شود؟

اقتصاد۲۴- پژو ۲۰۷ در بورس کالا ظرف ۶۰ دقیقه به رکورد فروش ۱۰۰ درصد دست پیدا کرد. بیش از پنج‌هزار تقاضا از سوی سهامداران حقیقی برای خرید هزار دستگاه به‌ثبت رسید و در نهایت آن‌هایی برنده مزایده فروش ۲۰۷ در بورس کالا شدند که شانس خود را با ارائه پیشنهاد‌هایی بالاتر امتحان کردند. اطلاعات ارائه شده نشان می‌دهد، گروهی با پرداخت ۲۷ میلیون و گروهی دیگر با پرداخت ۵۵ میلیون کمتر از قیمت بازار آزاد، یک دستگاه پژو ۲۰۷ را با استفاده از سازوکار بورس صاحب شده‌اند و تقریبا سه‌ماه دیگر خودرو‌ها را تحویل می‌گیرند.

ایران خودرو به‌عنوان تولیدکننده ۲۰۷، بیش از آنچه انتظار داشت، سود به جیب زده و حالا که پیروزی زیر دندانش مزه کرده، احتمالا وسوسه شده عرضه خودرو‌های محبوب خود را در بورس ادامه دهد. برای من و شما که تجربه نشان داده، در قرعه‌کشی سامانه یکپارچه فروش خودرو، بخت و اقبال زیادی نداریم، این اتفاق معنای متفاوتی خواهد داشت؛ فروش ۲۰۷ در بورس ممکن است شروع یک دوران تازه در بازار خودرو کشور باشد که به حذف قرعه‌کشی یا دلالی منجر شود، اما به چه قیمتی؟

درس اول؛ خرید خودرو از بورس ارزان‌تر از بازار آزاد تمام می‌شود

به گزارش فرارو، پژو ۲۰۷ در بورس کالا با میانگین قیمت ۳۴۲ میلیون و ۸۴۲ هزار و ۴۰۰ تومان به‌فروش رسید. اگر هزینه‌های جانبی را به این مبلغ اضافه کنیم، قیمت تمام شده برای خریداران به ۳۹۱ میلیون تومان می‌رسد که در مقایسه با قیمت ۲۰۷ در بازار آزاد همان روز، تقریبا ۵۰ میلیون تومان ارزان‌تر است. البته در جریان معاملات پژو ۲۰۷ در بورس کالا، قیمت فروش تا ۳۶۶ میلیون تومان بالا رفت که به معنای افزایش حدود ۹۵ درصدی قیمت پایه است.

با احتساب ۱۳ درصد مالیات و عوارض قانونی و همچنین چهار میلیون و ۳۷۰ هزار تومان هزینه شماره‌گذاری و بیمه، قیمت نهایی پژو ۲۰۷ برای این گروه از خریداران، به ۴۱۹ میلیون تومان می‌رسد. با توجه به قیمت ۴۴۶ میلیونی بازار آزاد، خریداران پژو ۲۰۷ دستی فرمان برقی در سقف قیمت معاملات بورس کالا، موفق شده‌اند این خودرو را ۲۰ میلیون تومان پایین‌تر از قیمت بازار آزاد بخرند. همچنین کمترین قیمت معامله پژو ۲۰۷ در بورس ۳۴۴ میلیون تومان بود که به معنای افزایش ۸۲ درصدی نسبت به قیمت پایه است. با احتساب، عوارض قانونی و سایر هزینه‌ها، قیمت نهایی این خودرو برای خریداران در کف قیمت، حدود ۳۹۱ میلیون تومان بود که ۵۵ میلیون تومان پایین‌تر از بازار آزاد است. قیمت پژو ۲۰۷ دنده‌ای در بازار آزاد، ۴۳۰ تا ۴۴۰ میلیون است.

سه درس مهم عرضه پژو ۲۰۷ در بورس کالابرنده واقعی عرضه خودرو در بورس، تولیدکننده است؛ آن‌ها قیمت پایه پژو ۲۰۷ را ۱۸۷ میلیون تومان اعلام کرده بودند.

درس دوم؛ فروش کدام خودرو در بورس عملی است

فروش ۲۰۷ در بورس کالا و رقابت خریداران تنها ۶۰ دقیقه زمان برد. اهمیت زمان فروش وقتی مشخص می‌شود که بدانیم در دوره‌های گذشته عرضه خودرو در بورس کالا، تنها سه هزار و ۸۰ دستگاه خودرو به فروش رفته است. فروش خودرو در بورس تیرماه ۱۴۰۱، کلید خورد قرار بود بورس کالا میزبان خودرو‌های کم‌تیراژ باشد. وانت کارا دوکابین و تک‌کابین اولین مورد بود و نهایتا تا قبل از شروع معاملات پژو ۲۰۷، روی هم‌رفته سه‌هزار و ۸۰ دستگاه خودرو در بورس کالا به فروش رسید.

۷۴۲ دستگاه فیدلیتی از گروه بهمن موتور، ۷۳۱ دستگاه هایما S۷ ایران خودرو، ۵۹۴ دستگاه دیگنیتی بهمن موتور، ۳۱۶ دستگاه کارا دوکابین بهمن موتور، ۱۴۰ دستگاه وانت کارا تک‌کابین، ۲۰۰ دستگاه لاماری ایما از خوروسازی آرین پارس موتور، ۱۲۱ دستگاه کامیون کشنده امپاور بهمن دیزل، ۶۹ دستگاه KMC مدل T۸ از کرمان موتور، ۶۸ دستگاه جک S۵ از کرمان موتور، ۶۴ دستگاه شاهین از گروه خودروسازی سایپا و ۳۵ دستگاه کامیون کشنده FAW کارنامه فروش خودرو در بورس را تا قبل عرضه ۲۰۷ تشکیل می‌دهند.

بیشتر بخوانید: عرضه پژو ۲۰۷ در بورس کالا آغاز شد

بسیاری از این خودرو‌ها به کارخانه برگشتند و مهر فروش ناموفق برپیشانی آن‌ها خورد به‌همین خاطر به‌نظر می‌رسید ایرانخودرو با هزار دستگاه ۲۰۷، سنگی بزرگ برداشته است، اما ۲۰۷ نسبت به بقیه خودرو‌ها از محبوبیت بیشتری برخوردار است و هر بار در سامانه یکپارچه عرضه شده، رقابتی سخت و نفسگیر را رقم زده. از طرف دیگر پژو ۲۰۷ در بازار آزاد تقریبا ۲۲۰ میلیون تومان گران‌تر از نرخ کارخانه به‌فروش می‌رسد. به‌لطف همین اختلاف قیمت بیش از ۱۰۰ درصدی بازار آزاد و کارخانه، پژو ۲۰۷ گزینه‌ای باب‌میل بورس کالاست. هرچند سود فروش ۲۰۷ در بورس بیش از همه به جیب ایرانخودرو می‌رود.

درس سوم؛ فروش خودرو در بورس، بازار آزاد را نرم می‌کند

برنده واقعی عرضه خودرو در بورس، شرکت تولیدکننده است؛ ایرانخودرو قیمت پایه پژو ۲۰۷ را بدون در نظر گرفتن هزینه مالیات و سایر هزینه‌ها حدود ۱۸۷ میلیون تومان اعلام کرده بود، اما حالا هر دستگاه را به‌طور میانگین حدود ۳۴۳ میلیون تومان در بورس کالا عرضه کرده است. همین خودرو‌ها در برنامه فروش فوری و قرعه‌کشی نهایتا می‌توانستند ۲۱۷ میلیون تومان فروخته شوند.

پس عرضه هزار دستگاه از آن‌ها در بورس به‌معنای سودی معادل ۱۵۶ میلیارد تومان برای ایرانخودرو است. حدس بزنید به یمن این پیروزی شیرین قرار است در آینده شاهد چه اتفاقاتی باشیم؟ مدیر نظارت بر بورس چند روز پیش گفته بود بعد از پذیرش خودروی ۲۰۷ در بورس کالا، به سمت پذیرش خودرو‌های پرتیراژ مثل ۲۰۶ و پارس حرکت خواهیم کرد. البته این موضوع در گرو تصمیم ناشران است و دو خودروساز بزرگ کشور باید در این حوزه تصمیم بگیرند.

اگر نظر خودروسازان را جویا شوید، باید بگوییم قند توی دلشان آب شد است. چی بهتر است از این؟ آن‌ها که معمولا از کلمه قیمت دستوری استفاده می‌کنند، حاضر هستند برای کوتاه کردن دست دولت و کاهش میزان دخالت مدیران کت‌وشلواری، دست به‌هر کاری بزنند. تجربه موفق فروش ۲۰۷ در بورس، همان بهانه‌ای است که انتظارش را می‌کشیدند، اما سوت پایان این مسابقه، تنها وقتی به صدا درمی‌آید و دست برنده فقط به شرطی بالا می‌رود که فروش ۲۰۷ در بورس به کاهش قیمت آن در بازار آزاد منتهی شود.

هر اتفاقی غیر این یعنی احتمالا دلالان موفق شده‌اند خود را لابلای خریداران خودرو از بورس جا بزنند و در هنوز روی همان پاشنه می‌چرخد. پس برای حمایت از مصرف‌کننده واقعی لازم است فروش خودرو حتی در قالب طرح زشت و زمخت قرعه‌کشی سامانه یکپارچه فروش تداوم داشته باشد.