وقتی اختلافات آماری به بازار مسکن می‌رسد

اقتصاد۲۴- بیشترین قیمت هر متر مربع مسکن مناطق ۲۲ گانه شهر تهران از نظر بانک مرکزی ۸۸ میلیون ۳۳۰ هزار تومان در مهر ماه امسال بوده که طبیعتا متعلق به منطقه یک پایتخت و کمترین قیمت نیز به منطقه ۱۸ و معادل ۲۱ میلیون و ۳۰۳ هزار تومان بوده است.

اختلافات آماری این بار در بازار مسکن

اختلافات آماری که اخیرا محل بحث کارشناسان اقتصادی شده است، این بار به بازار مسکن و قیمت هر مترمربع آپارتمان رسید، آن هم نه حد و اندازه اعداد نزدیک به هم، بلکه کاملا متفاوت و نافی هم. در این آمار متوسط قیمت هر متر مربع آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران تفاوت فاحشی با یکدیگر دارند، آنقدر که تحلیل‌گر یا مخاطب عادی نمی‌داند کدام را باور کند و اساسا باید تصمیمش را بر چه اساسی بگیرد.

بانک مرکزی چه می‌گوید؟

در آماری که از سوی بانک مرکزی اعلام شد، متوسط قیمت هر متر مربع در مهر ماه امسال واحد‌های مسکونی ۴۳ میلیون ۷۲۴ هزار تومان است که در قیاس با شهریور ماه با افزایش ۱.۲ درصدی مواجه شده و نسبت به ماه مشابه سال گذشته رشد ۳۸.۲ درصدی داشته است. بیشترین قیمت هر متر مربع مسکن مناطق ۲۲ گانه شهر تهران از نظر بانک مرکزی ۸۸ میلیون ۳۳۰ هزار تومان در مهر ماه امسال بوده که طبیعتا متعلق به منطقه یک پایتخت و کمترین قیمت نیز به منطقه ۱۸ و معادل ۲۱ میلیون و ۳۰۳ هزار تومان بوده است.

حساب و کتاب مرکز آمار چیست؟

مرکز آمار در گزارش خود که اتفاقا همزمان با بانک مرکزی منتشر شد، اعداد و ارقامی کاملا متفاوت با بانک مرکزی اعلام کرد و بر همین اساس به نتایج دیگری رسید، بر اساس این گزارش، تورم ماهانه قیمت آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در مهر ماه امسال منفی یک دهم درصد بوده است و در واقع درصد رشد قیمت در این ماه نسبت به شهریور ماه سال جاری روند کاهشی داشته است. از سوی دیگر متوسط (وزنی) قیمت هر متر مربع آپارتمان ۴۶ میلیون و ۴۷۹ هزار تومان محاسبه و تعیین شده که فاصله حدود سه میلیون تومانی با بانک مرکزی دارد.

سردرگمی مردم و کارشناسان در بازار مسکن

حالا با این اوصاف شاید در نگاه نخست فاصله چند میلیون تومانی یا اختلاف چند درصدی آنقدر ملموس و محسوس نباشد، اما اگر این آمار‌ها را کنار هم قرار دهیم متوجه می‌شویم فاصله تا چه اندازه نجومی شده و مردم به همین دلیل قدرت تصمیم‌گیری خود را از دست می‌دهند. از سوی دیگر کارشناسان با دیدن چنین آمار‌هایی نمی‌دانند باید از کدام اعداد و ارقام حرف بزنند و کدام را و به کدام جهت تحلیل کنند! شاید به گفته برخی از تحلیل‌گران بازار مسکن یکی از دلایل رکود در این بازار همین سردرگمی و تناقض‌های آماری باشد.

مسکن بالاخره متری چند؟

برای رسیدن به نتیجه‌ای بهتر و شفاف‌تر تفاوت محاسبات این دو دستگاه دولتی در یک آپارتمان مسکونی محاسبه می‌کنیم تا شدت و حدت این سردرگمی روشن‌تر شود. البته مرکز آمار ایران عدد دیگری را در گزارش قیمت مسکن خود اضافه کرده است که متوسط حسابی نام دارد و این اعداد و ارقام فاصله کمتری با محاسبات بانک مرکزی دارد و در بسیاری از مناطق به حدود یک میلیون تومان می‌رسد.

توضیح سازمان برنامه و بودجه درباره این اختلاف

البته مرداد ماه امسال نیز سازمان برنامه و بودجه دلیل این تفاوت و اختلاف فاحش (سه میلیون تومانی) آماری در گزارش قیمت مسکن تیر ماه امسال بین بانک مرکزی و مرکز آمار را اینگونه توجیه کرد که با انتشار میانگین قیمت مسکن هر متر خانه در شهر تهران توسط مرکزآمار و بانک مرکزی برخی رسانه‌ها تفاوت عددی اعلام شده را اختلاف در آمار‌ها عنوان کردند در حالی که دلیل تفاوت اعداد ارائه شده، تفاوت در شیوه میانگین گیری است. 
این توجیحات در حالی است که بار‌ها کارشناسان اقتصادی و اساتید دانشگاه بر این مسئله تاکید کرده‌اند که این اختلافات آماری نتن‌ها مردم و کارشناسان را برای تصمیم‌گیری و تحلیل وضعیت بازار مسکن سردرگم می‌کند بلکه شائبه‌هایی مانند تاثیر فشار‌های سیاسی بر انتشار چنین گزارش‌هایی تحت عنوان آمارسازی و استفاده از این اعداد و ارقام برای تبلیغات سیاسی را تقویت می‌کند.