چرا سیر صعودی نفت معکوس شد؟

اقتصاد۲۴- نفت چهارشنبه گذشته همه رشد قیمتی که از ابتدای سال ۲۰۲۲ تاکنون پیدا کرده بود را از دست داد و هفته گذشته، به بزرگترین کاهش هفتگی در چند ماه اخیر تن داد. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا روز جمعه در ۷۱ دلار و دو سنت در هر بشکه بسته شد و بهای نفت برنت، در ۷۶ دلار و ۱۰ سنت در هر بشکه ایستاد.

بهای معاملات نفت برنت در مارس که روسیه به همسایه خود حمله کرد، به بالای ۱۳۹ دلار در هر بشکه صعود کرد و سپس با مواجه شدن خریداران با محدودیت‌های ناشی از تعطیلی پالایشگاه‌ها در دو سال گذشته، دوباره افزایش یافت. اما با نزدیک شدن به پایان سال، بهای نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت، همه رشد قیمتی که در سال میلادی جاری داشتند را از دست داده‌اند.

بیشتر بخوانید: صادرات ۱.۲ میلیون بشکه نفت؛ خیال پردازی یا ارزان فروشی ایران؟

بر اساس گزارش رویترز، معکوس شدن این سیر صعودی به این دلایل بوده است:

افت تقاضا برای سوخت‌ها

چین، بزرگترین واردکننده نفت در جهان و دومین کشور مصرف کننده بزرگ نفت پس از آمریکاست. اما در سال ۲۰۲۲، تدابیر قرنطینه سخت‌گیرانه که دولت چین برای مهار شیوع کووید ۱۹ اجرا کرد، تولید صنعتی و اقتصادی و همچنین تقاضا برای سفر در این کشور را کاهش داد.

طبق برآورد تحلیلگران، تدابیر قرنطینه در چین، باعث شد تقاضا برای نفت در این کشور حداکثر ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کند.

زمستان اروپا، شروع ملایمی داشت و تقاضا برای سوخت‌های مختلف از جمله نفت کوره که برای تولید برق و گرمایش خانه‌ها استفاده می‌شود را محدود کرد. فعالیت اقتصادی به صورت کلی، در سراسر جهان و به خصوص در چین و آمریکا رو به افول گذاشت.

نرخ‌های بالاتر و صعود ارزش دلار آمریکا

بانک‌های مرکزی بزرگ جهان برای مبارزه با رشد سرسام آور نرخ تورم، افزایش متوالی نرخ بهره را تصویب کردند. افزایش نرخ بهره، ارزش دلار آمریکا را بالا برد و قیمت نفت که به دلار قیمت گذاری می‌شود را با گران‌تر کردن آن برای خریداران غیرآمریکایی، تحت فشار قرار داد.

نگرانی‌های پیرامون کمبود عرضه ناپدید شدند

اوپک پلاس که شامل کشورهای عضو اوپک و متحدانشان شامل روسیه است، در اکتبر با تصویب کاهش هدف تولید به میزان دو میلیون بشکه در روز معادل دو درصد از عرضه جهانی که از نوامبر تا پایان سال ۲۰۲۳ اجرا می‌شود، آمریکا و متحدانش را عصبانی کرد. این گروه اعلام کرد تولید را به دلیل دورنمای اقتصادی ضعیف‌تر، کاهش داده است اما این اقدام، قیمت‌ها را تقویت نکرد. حدود نیمی از کاهش تولید تصویب شده توسط اوپک، تنها روی کاغذ بود زیرا این گروه مرتبا کمتر از اهدافش، نفت تولید کرده است.

در این بین، تولید آمریکا اوج گرفته است. تولید داخلی رشد آهسته‌ای داشت اما اخیرا به ۱۲.۲ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین میزان از زمان موج نخست پاندمی ویروس کرونا در مارس سال ۲۰۲۰ به شمار می‌رود.

بازارها همچنین تحت تاثیر نگرانی از متاثر شدن تولید نفت روسیه از تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا، با افزایش قیمت روبرو شده بودند. هر چند تولید نفت در روسیه کاهش یافت اما این کاهش به سرعتی که تصور می‌رفت، نبود.

کشورهای گروه هفت و استرالیا درست چند روز پیش از آغاز تحریمهای اتحادیه اروپا علیه واردات نفت روسیه در پنجم دسامبر، با سقف قیمت ۶۰ دلار در هر بشکه برای نفت روسیه که از طریق دریا حمل می‌شود، موافقت کردند. با این حال، نفت روسیه پیش از تعیین این نرخ هم با تخفیف عرضه می‌شد و احتمال اندکی وجود دارد که مکانیزم مذکور بازارها را دچار اختلال کند.

فرار سفته‌بازان

سرمایه‌گذارانی که پس از حمله نظامی روسیه، قراردادهای خرید بزرگی در بازار نفت انجام داده بودند، به سرعت از بازار خارج شدند و سیر صعودی نفت را از بخشی از حمایتی که امسال داشت، محروم کردند. قراردادهای خرید در بازار نفت برنت، نزدیک به پایین‌ترین رکورد ۱۰ سال گذشته است و تعداد قراردادهای فروش به پایین‌ترین میزان از نوامبر سال ۲۰۲۰ رسیده است.