شب یلدای امسال تحریم می‌شود؟

اقتصاد۲۴-برگزاری مراسم شب یلدا مثل دیگر رسوم کلی در سال‌های پس از انقلاب با چالش‌های بسیاری مواجه بوده. در حالی که در دهه پنجاه برگزاری این جشن‌ها با جدیت دنبال می‌شد و حتی تلاش می‌شد تا رسم دیرینه‌ای مثل «جشن مهرگان» احیا شود، در دهه‌های پس از انقلاب این رسوم و اعیاد با بی‌محلی و بعضا مخالفت مواجه بود. شاید جدا از عید نوروز که فقط یکی دو سال اول انقلاب بحث‌هایی بر سر اهمیت و تعطیلات آن درگرفت، مهمترین مناقشه‌ها بر سر برگزاری سیزده‌بدر، مراسم شب چهارشنبه‌سوری و شب یلدا بوده است.

شب یلدا به عنوان یکی از قدیمی‌ترین رسوم ایرانی‌ها البته با چهارشنبه‌سوری متفاوت بود. جشنی خانگی و کم سروصدا که دردسری برای کسی نداشت. اما همین شب هم به خصوص در رسانه‌های رسمی مثل صداوسیما تا سال‌ها نادیده گرفته می‌شد. از اواخر دهه هفتاد با تغییرات اجتماعی و سیاسی و رویکرد رسانه‌ها بود که دوباره یلدا یا همان شب چله جدی گرفته شد و تبدیل به جشنی نیمه‌رسمی شد. بزرگداشتی برای به در کردن طولانی‌ترین شب سال؛ جشن پیروزی روز بر شب و نور بر تاریکی. پایان سیاهی و آغاز روشنایی. پس از مدتی این تابو در صدا و سیما هم شکست و شبکه‌های مختلف این سازمان هم فرصتی پیدا کردند تا با ترتیب دادن برنامه‌های رنگین و دعوت از چهره‌ها و کمی آب و لعاب با مردم در برگزاری این جشن همراهی کنند. جشنی که باید پررنگ می‌شد تا مثلا در مقابل هالووین و ولنتاین و مراسمی از این قبیل بدیلی داخلی باشد.

امسال با تحرکات و التهاباتی که نزدیک به سه ماه است کشور را دربرگرفته، برگزاری شب یلدا هم دستخوش اختلاف‌نظرهایی شده. همانطور که جام‌جهانی برای بسیاری از ایرانی‌ها محملی شد برای بیان اعتراضات و رنگ‌ و بوی همیشگی را نداشت و آنچنان که باید تحویل گرفته نشد، همانطور که سالن‌های سینما و تئاتر در ماه‌های اخیر از سکه افتاده، عده‌ای هستند که می‌گویند باید در همراهی با اعتراضات و همدلی با خانواده‌های عزیز از دست داده امسال از شب یلدا صرفنظر شود و حتی دعوت‌هایی برای کنش‌های اجتماعی در آخرین روزهای آذر ماه انجام شده.

اما آنچه در سطح جامعه دیده می‌شود این است که مردم ترجیح می‌دهند فارغ از سوگیری‌های سیاسی این شب را مثل سال‌های گذشته با هندوانه و انار و حافظ‌خوانی رنگی بدهند. بدون شک تلویزیون حتی بزک‌کرده‌تر از همیشه تلاش خواهد کرد تا برنامه‌هایی فراهم ببیند و برای دقایقی هم که شده حواس‌ها را از مشکلات به سوی دیگری جلب کند. کاسبان که ماه‌های کسادی را پشت سر گذاشته‌اند بعید است به راحتی فرصت به دست آمده را برای دشتی حتی اندک از دست بدهند و مردمی که مشکلات اقتصادی آه از نهادشان بلند کرده و هر روز امیدهایشان برای بهبود اوضاع کمتر می‌شود، لابد می‌خواهند برای یک شب هم که شده فراغتی داشته باشند. دهنی شیرین کنند و خاطره‌ای بسازند.