تاریخ انتشار: ۰۹:۱۲ - ۱۳ بهمن ۱۴۰۱
تعداد نظرات: ۱ نظر
۱۵ درصد از منابع عمومی دولت در بودجه سال آینده صرف صندوق‌ها می‌شود

چاه ویل صندوق‌های بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۲

آمار‌ها حاکی از آن است که پایداری مالی صندوق‌های بازنشستگی در کشور با بحرانی جدی روبه‌رو است و اکثریت صندوق‌های بازنشستگی مثل صندوق بازنشستگی کشوری، نیرو‌های مسلح و صندوق‌های دستگاهی در حال حاضر قادر به پرداخت حقوق و مستمری بازنشستگان از طریق منابع داخلی خود نبوده و به بودجه عمومی دولت وابسته شده‌اند.

سهم صندوق‌ های بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۲

اقتصاد۲۴- در واقع این صندوق‌ها به دلیل زیان‌ده بودن وابسته به بودجه‌های دولتی شده‌اند و حالا یکی از دلایل ناپایداری وضعیت این صندوق‌ها همین وابستگی به منابع عمومی بودجه دولت است، زیرا در همین لایحه بودجه‌ای که دولت به تازگی ارایه کرده، تراز عملیاتی (فاصله میان منابع و مصارف) حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان منفی است.

ناپایداری در منابع بودجه‌ای دولت به شکل کسری بودجه درنهایت به عدم تخصیص منابع به صندوق‌ها می‌انجامد و بحران مالی آن‌ها را تشدید می‌کند.  

طبق جدیدترین بررسی‌های بازوی پژوهشی مجلس، عدم افزایش سن بازنشستگی همراستا با افزایش شاخص «امید به زندگی» در ایران به عنوان یکی از عوامل شکل‌دهنده به بحران صندوق‌های بازنشستگی مطرح شده.

هر چند مرکز پژوهش‌های مجلس توصیه‌ای در این باره نداشته است، اما پژوهشگران این مرکز نشان می‌دهند، در ۸ دهه اخیر درحالی که امید به زندگی و به تبع آن توان افراد جامعه برای اشتغال افزایش یافته، سن بازنشستگی رشد نکرده است، بلکه ۵ سال نیز کاهش یافته است، زیرا در بازه مورد بررسی شاهد بازنشستگی‌های پیش از موعدی بودیم که به واسطه قوانین مختلف تکلیفی رقم خورده است.


بیشتر بخوانید: رسوایی در وزارت کار و صندوق بازنشستگی کشوری


چالش بزرگ

مرور آمار‌ها و گزارش‌های مربوطه حاکی از آن است که پایداری مالی صندوق‌های بازنشستگی در کشور با بحرانی جدی روبه‌رو است و اکثریت صندوق‌های بازنشستگی کشور مثل صندوق بازنشستگی کشوری، نیرو‌های مسلح و صندوق‌های دستگاهی در حال حاضر قادر به پرداخت حقوق و مستمری بازنشستگان از طریق منابع داخلی خود نبوده و به بودجه عمومی دولت وابسته شده‌اند.

بنابراین، دولت هر ساله منابع این صندوق‌ها را باید افزایش دهد و برای سال آینده هم این اتفاق افتاده است. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ منابع اختصاص داده شده بابت صندوق بازنشستگی کشوری با ۵۶ درصد رشد به رقم ۲۳۰ هزار میلیارد تومان، سازمان تامین اجتماعی نیرو‌های مسلح با ۴۹ درصد رشد به رقم ۱۱۲ هزار میلیارد تومان و کمک به صندوق فولاد با ۶۰ درصد رشد به ۹.۷ هزار میلیارد تومان و صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات نیز با ۱۶ درصد رشد به ۱.۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.

افزایش فزاینده وابستگی صندوق‌ها به بودجه عمومی که با تغییرات جمعیتی در سال‌های آینده و حرکت کشور به سمت پیری جمعیت، تشدید نیز خواهد شد موضوع بسیار مهمی است که نشانه‌های آن در قوانین بودجه سنواتی آشکار شده است و در سال‌های آینده بخش زیادی از بودجه کشور صرف پرداخت حقوق بازنشستگان خواهد شد.

در این شرایط مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان کرده که باید در کنار اقدام برای افزایش پایداری مالی صندوق‌ها، از تصمیماتی غیرکارشناسی که باعث تحمیل هزینه‌های کلان و بدون توجیه به این صندوق‌ها می‌شود، اجتناب شود. با وجود این برآیند کلی تصمیمات این حوزه، در راستای افزایش هزینه‌ها و ناپایدارتر شدن این صندوق‌ها بوده است.

باتوجه به نبود تفکیک مشخص بین لایه‌های مختلف نظام تامین اجتماعی یعنی حمایت، بیمه و بیمه تکمیلی، تخصیص منابع جدید در نظام رفاهی فعلی به صورت کارآمد و عادلانه اتفاق نمی‌افتاد و با وجود صرف هزینه‌های کلان در این حوزه، درصد معتنابهی از نیازمندان از حمایت‌های صورت گرفته برخوردار نمی‌شوند؛ در حالی که برخی از افراد غیرمستحق از اعتبارات حمایتی برخوردار شده‌اند.

بنابراین به عنوان زیرساخت اساسی و مقدمه اصلاحات در حوزه رفاه اجتماعی لازم است با تفکیک بین حوزه‌های بیمه‌ای و حمایتی شناسایی نسبتا دقیقی از وضعیت رفاهی خانوار صورت پذیرد و بر این اساس حمایت‌های لازم در هر لایه صورت پذیرد.

چرا بحران ایجاد شد؟

مرکز پژوهش‌های مجلس برای نشان دادن زمینه‌های بروز «بحران» در صندوق‌های بازنشستگی از شاخصی به نام «نسبت پشتیبانی» استفاده کرده است. این شاخص نسبت «جریان مالی ورودی به جریان خروجی صندوق‌هاست.» به بیان ساده‌تر، به نسبت تعداد بیمه‌شدگان به تعداد پرونده‌های مستمری‌بگیران اطلاق می‌شود.

بررسی آمار‌های منتشر شده توسط سازمان تامین اجتماعی نشان می‌دهد که روند تغییرات این شاخص در ۱۰ سال اخیر برای این سازمان نزولی بوده و مقدار آن تا سال ۱۳۹۹ به زیر ۴/۴ رسیده است. به عبارت بهتر، در ۱۰ سال اخیر به صورت مستمر نسبت درآمد حاصل از دریافت حق بیمه به هزینه پرداخت مستمری کاهش یافته است.

وضعیت سایر صندوق‌ها هم تعریفی ندارد. درآمد‌های حاصل از دریافت حق بیمه در اکثر صندوق‌های بازنشستگی کفاف پرداخت مستمری‌ها را نمی‌دهد. برای مثال طبق آخرین آمار‌های سال ۱۳۹۸ نسبت پشتیبانی صندوق بازنشستگی کشوری حدود ۷/۰، صندوق بازنشستگی نیرو‌های مسلح حدود ۸۵/۰ و صندوق بازنشستگی روستاییان و عشایر حدود ۷/۱۲ است.

 چارچوب نظام بودجه‌ریزی در کشور به گونه‌ای است که منابع و مصارف صندوق‌های بازنشستگی به عنوان نهاد‌های عمومی غیردولتی در بودجه کل کشور منعکس نمی‌شود. با این حال صندوق‌های بازنشستگی از طریق محور‌هایی مانند کمک به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان و کسورات بازنشستگی شاغلین دولتی به بودجه عمومی مرتبط می‌شوند. البته مشارکت دولت در حق بیمه شاغلین کارمند و غیرکارمند، تکالیف قانونی و پرداخت مطالبات صندوق‌های بازنشستگی نیز منجر به وصل شدن صندوق‌های بازنشستگی به بودجه عمومی می‌شود.

میزان وابستگی صندوق بازنشستگی کشوری

ردیف اعتباری صندوق بازنشستگی کشوری در سال آینده به ۲۰۷ هزار میلیارد تومان رسیده است که نسبت به مجموع اعتبارات سال جاری با افزایش ۵۴ درصدی همراه بوده است. یکی از نکات قابل توجه درخصوص اعتبارات اختصاص یافته، این است که همچون سال ۱۴۰۱، کسورات شاغلین بیمه شده در دو دستگاه وزارت بهداشت و آموزش و پرورش به صورت جداگانه ارایه نشده و با بودجه صندوق ادغام شده است.

میزان وابستگی صندوق‌های نیرو‌های مسلح

طبق لایحه بودجه سال آینده، میزان اعتبار سازمان تامین اجتماعی نیرو‌های مسلح با احتساب هزینه صرف شده برای اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان به بیش از ۱۱۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. به‌رغم تخصیص اعتبارات کلان از بودجه عمومی کشور به این سازمان در سال‌های اخیر، پاسخگویی و شفافیت درخصوص نحوه هزینه کرد این اعتبارات کم بوده و آمار و اطلاعات مالی برای بررسی عملکرد این حوزه ارایه نشده است.

سهم سازمان تامین اجتماعی

درحال حاضر پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی از محل منابع داخلی انجام می‌شود و این صندوق اعتباری کمکی از بودجه عمومی دریافت نمی‌کند. با این حال به موجب قوانین مختلف تکالیف متعددی برای سازمان تامین اجتماعی معین شده است که باید بار مالی آن‌ها در قوانین بودجه سنواتی تامین شود.

برخی از این موارد که بار مالی آن‌ها زیاد است به معافیت حق بیمه سهم کارفرمایان با حداکثر پنج نفر کارگر و حق بیمه سهم کارفرمای رانندگان درون‌شهری و برون‌شهری بر می‌گردد. برخی دیگر به حق بیمه سهم کارفرمای شاغلان صنایع دستی، سربازان و قالیبافان و مستمری ارفاقی بازنشستگی جانبازان دستگاه‌های غیردولتی اختصاص دارد. موضوع دیگر تخفیف در حق بیمه کارفرمایان در ازای اشتغال جدید است.

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ اعتباری برای رد دیون دولت به سازمان تامین اجتماعی درنظر گرفته نشده است. درحالی که طبق برنامه ششم توسعه دولت باید در طول اجرای این برنامه در قالب بودجه‌های سنواتی نسبت به تادیه بدهی حسابرسی شده خود به سازمان تامین اجتماعی اقدام کند. در سالیان گذشته تادیه دیون دولت به سازمان تامین اجتماعی انجام شده؛ اما با تکلیف تعهداتی مثل همسان‌سازی حقوق بازنشستگان همراه بوده و درواقع سهام واگذار شده مجددا هزینه شده است.

یکی از مهم‌ترین دلایل این بدهی‌ها، ایجاد تکلیف و عدم ایفای تعهدات متناظر با آن توسط دولت در یک دوره بلندمدت است که منجر به از دست رفتن فرصت سرمایه‌گذاری برای این سازمان شده و نتیجه آن کاهش درآمد‌های این سازمان بوده است.

منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی

براساس داده‌های موجود مهم‌ترین منابع دریافتی سازمان وصولی حاصل از حق بیمه به مبلغ ۲۵۴ هزار میلیارد تومان و سهم تعهدات دولت به مبلغ ۱۴۹ هزار میلیارد تومان بوده است. در سمت مصارف نیز ۴۶۹ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده است که بیشترین رقم مربوط به مستمری بازنشستگی، مستمری ازکارافتادگان و بازماندگان و همچنین درمان است.

سایر صندوق‌های بازنشستگی

صندق بازنشستگی کارکنان فولاد: براساس اطلاعات ارایه شده در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، اعتبار اختصاص یافته به این صندوق نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده است.

این صندوق که یکی از صندوق‌های تحت نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است برای پرداخت مستمری بازنشستگان به بودجه دولتی متکی بوده و بیمه شده جدیدی نمی‌پذیرد. صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات: اعتبار تخصیص داده شده به صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ برابر ۱۶۳۰ میلیارد تومان است که صرف پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان و مستمری‌بگیران این صندوق خواهد شد.

صندوق بازنشستگی کشاورزان، روستاییان و عشایر: اعتبار اختصاص یافته به صندوق بازنشستگی کشاورزان، روستاییان و عشایر مجموعا نزدیک به ۴۰۱۵ میلیارد تومان است که منابع آن در ردیف مربوط به صندوق‌های بازنشستگی بودجه دیده شده است. این مبلغ برای پرداخت ۱۰ درصد سهم دولت به عنوان کارفرما درنظر گرفته شده است.

سن بازنشستگی

از نگاه پژوهشگران مرکز پژوهش‌های مجلس، یکی از موارد مهم تاثیرگذار بر پایداری صندوق‌های بازنشستگی سن بازنشستگی و مدت زمان بهره‌مندی از حقوق و مستمری بازنشستگی است، به طوری که داده‌های امید به زندگی و سن بازنشستگی نشان می‌دهد، با وجود افزایش پیوسته امید به زندگی متناسب با آن، سن بازنشستگی افزایش نیافته است؛ حتی این روند نزولی بوده و متوسط سن بازنشستگی نزدیک به پنج سال کاهش یافته است.

یکی از اصلی‌ترین پیامد‌هایی که این سیاست را رقم زده، بازنشستگی‌های پیش از موعد است که به واسطه قوانین مختلف تکلیف شد‌ه‌اند. در این خصوص می‌توان به بازنشستگی‌های پیش از موعد مشاغل سخت و زیان‌آور اشاره کرد که مهم‌ترین دسته از بازنشستگی‌های پیش از موعد در سازمان تامین اجتماعی هستند.

علاوه بر این ورود زودهنگام به صندوق‌های بازنشستگی و امکان بازنشستگی صرفا براساس سنوات حق بیمه‌پردازی (بدون درنظر گرفتن حداقل سن) را می‌توان یکی از عوامل بازنشستگی در سن پایین عنوان کرد. ورود زودهنگام برخی از گروه‌های شغلی به صندوق‌های بازنشستگی و درنتیجه خروج زودهنگام آنان از چرخه فعالیت باعث می‌شود تا سنوات دریافت مستمری افزایش یابد و بار مالی قابل‌توجهی به صندوق‌های بازنشستگی تحمیل کند.

افرادی که دوره تحصیلی آنان جزو سوابق خدمت‌شان محسوب می‌شود، بخش مهمی از گروه‌های با سن بازنشستگی پایین را تشکیل می‌دهند. کاهش سن بازنشستگی موضوعی است که به‌رغم آثار مخرب آن بر پایداری صندوق‌های بازنشستگی، یکی از موضوعات مورد علاقه گروه‌های مختلف شغلی است و درخواست برای قرارگیری در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور و دریافت سنوات ارفاقی، همواره ازسوی مشاغل مختلف ارایه می‌شود.

منبع: روزنامه اعتماد
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
م
0
0
پنجشنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۱
اینا که فرمودید درسته .اما همیشه طبق قولتان عمل کنید .امسال به نظر می‌رسد متناسب سازی را انجام ندادید و فقط سر مردم را پیچاندن. به ما که یک پایه بالاتر از حداقل بگیر بودیم همان ۳۸ درصد بدون اضافه ۵۰۰ هزار تومان داده شد .در حالیکه به سایرین از بالا تا پایین ۵۸ درصد با مقداری هم اضافه داده شد .
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

نحوه محاسبه حق بیمه کارگران در سال جدید

عکس/تغییر لوگوی گوگل به افتخار یک عکاس ایرانی

عکس/ نوزادی در آغوش ترلان پروانه؛ ذوق خانم بازیگر!

عکس/ نیمار مهمان ویژه دیوید و ویکتوریا بکام شد

واکنش اولین شهردار تهران به ساخت مسجد در پارک قیطریه + عکس

اینفوگرافی/ کشورهای پیشرو در حوزه انرژی پاک و تجدیدپذیر

فیلم/ رقیب مهم هادی چوپان در مسترالمپیا ۲۰۲۴ کیست؟

اثر خیره‌ کننده برندگان مسابقات عکاسی طبیعت در سال ۲۰۲۴

عکس/ ست الهام حمیدی و همسرش در کنسرت

تصویری عاشقانه از بازیکن سابق پرسپولیس و همسر جذابش

معرفی مرسدس بنز G کلاس با پیشرانه شش سیلندر هیبرید

تولید پژو پارس در سال جدید از سر گرفته می‌شود؟

قیمت روغن مایع به این رقم رسید + جدول

بازدهی صندوق‌های سرمایه گذاری بورس بررسی شد

عکس/ استوری احساسی سردار آزمون با دخترش

مدت زمان تحویل کارت‌های سوخت کاهش می‌یابد

روایت حسن روحانی از «صبح جمعه» گرانی بنزین

دلار در یک هفته چقدر بازدهی داشت؟

بازدهی بازار طلا در یک هفته گذشته

شرکت چینی BOE احتمالاً نمایشگر آیفون SE ۴ را تولید می‌کند

عکس/حمله تسنیم به سفیر ایران در باکو به دلیل عکس با خانم مجری!

«سلطان رمزارز» جهان به ۲۵ سال حبس محکوم شد!

یک مسئول سابق: صدیقی از من خواسته بود ملک بهزیستی همجوار باغ ازگل را هم به او بدهیم!

عکس/ امضای جهانبخش بر پای شکسته دختر هوادار

بازداشت فرزند حمید نوری در سوئد + عکس

عکس/ اولین نماینده عربستان در مسابقه دختر شایسته جهان

ثبت رکورد جدی در قیمت حواله خودرو‌های جانبازان!

حذف شرکت‌های ایرانی از بازار عراق

داعش برای عملیات «گرگ تنها» در خاک اروپا فرمان داد!

یک قانون جدید برای صدور پایان کار ساختمان

بهترین ارز‌های دیجیتال برای سال ۲۰۲۴

قیمت طلا به ریل تعادلی خود بازمی‌گردد؟

فیلم/ ادعای جدید امیرحسین ثابتی علیه لاریجانی در شبکه افق

آندرتیکر، ستاره کشتی کج جهان وارد ایران می‌شود؟

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

حذف کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق + عکس

سایه سنگین حادثه تروریستی مسکو بر روابط روسیه و بوسنی/ تشدید کش مکش های قومیتی؟

علی قنبری، اقتصاددان: فعالیت اقتصادی در گرو داشت ارتباطات خاص/ اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ نه شفاف بود و نه آزاد

سکوت اژد‌های زرد در دریای سرخ؛ نگاهی به موضع چین در قبال انصارالله/ دلیل صبوری پکن چیست؟

واگویه‌های جامعه در نوروز ؛ مردم را سر کار گذاشتند/همه‌چیز بهم ریخته است و همه بریده‌ایم/ فریادها به گوش دولت می‌رسد؟

دعای روز هجدهم ماه رمضان + معنی و تفسیر

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول