سخنان ضداخلاقی جنجال‌برانگیز در تلویزیون

اقتصاد۲۴- جو پرالتهاب و تب و تاب همیشگی فضای سینما، گویا آنچنان بر برخی سازندگان فیلم‌ها و حاضران جشنواره فیلم فجر تاثیر گذاشته است که آن را به فضای ویژه‌برنامه سینمایی تلویزیون هم تسری می‌دهند. نمود بیرونی این فضا را در برنامه اخیر «هفت» می‌توان مشاهده کرد.

در برنامه شامگاه گذشته، فارغ از فضای موجود این برنامه، حرف‌هایی آن هم بدون هیچگونه اعمال کنترلی از سوی مجری رد و بدل شد، که در وهله نخست این پرسش را به ذهن متبادر می‌کرد: آیا اساسا از منظر علوم ارتباطات، چنین محتوایی در چهارچوب استاندارد‌های یک رسانه تصویریِ فراگیر و سراسری قرار می‌گیرد؟

برنامه «هفت» در جدیدترین قسمت خود با حضور ابوالقاسم طالبی ـ کارگردان ـ روی آنتن شبکه نمایش رفت و بخشی از گفت‌وگوی بهروز افخمی (مجری) و مهمان برنامه، به موضوع زنان و حرکت‌های اعتراضی سلبریتی‌ها اختصاص داشت که در آن به کنایه این رفتار‌ها به شرایط یائسگی خانم‌ها نسبت داده شد! گفتاری غیرمتعارف روی آنتن زنده یک شبکه سراسری که از منظر یک مدرس ارتباطات، می‌تواند اقدام تکنیکی برندینگ تلقی شود؛ اینکه فرد به هر قیمتی می‌خواهد دیده شود، روشی که البته دیگر منسوخ شده است.

آنچه در برنامه «هفت» با حضور کارگردان فیلم‌های «قلاده‌های طلا» و «یتیم‌خانه ایران» اتفاق افتاد را شاید بتوان اینگونه هم تعبیر کرد که گاه افراد تلاش می‌کنند از یک دیدگاه دفاع کنند، اما رفتارشان به گونه‌ای است که عملا دفاع از آن دیدگاه محسوب نمی‌شود.

مینو بدیعی ـ روزنامه‌نگار پیشکسوت ـ و همچنین حمید ضیایی‌پرور ـ مدرس ارتباطات ـ از منظر علوم ارتباطات و استاندارد‌های ساخت یک برنامه تلویزیونی، این موضوع و پرسش را به بحث گذاشته‌اند.

مینو بدیعی ـ روزنامه‌نگار پیشکسوت ـ با توهین‌آمیز خواندن این حرف‌ها آن هم روی آنتن تلویزیون، چنین اظهار کرد: این صحبت‌ها از نظر استاندارد کارِ حرفه‌ای و اصولی که برای دادن آگاهی به مردم جامعه است، حرکت سخیف و زشتی است. این حرف‌ها توهین آشکار به نیمی از جمعیت کشور است. یائسگی بحثی فیزیولوژیک است که در بدن هر زنی اتفاق می‌افتد و در مورد مردان هم به شکل دیگری اتفاق می‌افتد و ارتباطی به مسئله ساختار‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ندارد؛ و البته خانمی که یائسه می‌شود، درک و شعور اجتماعی و سیاسی‌اش هم بالا می‌رود.

وی ادامه داد: زننده‌ی این حرف، نشان داده است که اطلاعات بسیار ابتدایی از مسئله حیات انسانی و وضعیت فیزیولوژیک زنان جامعه ندارد. طبق معیار‌ها و اصول اخلاق حرفه‌ای ـ چه در جهان و چه در ایران ـ این رفتار به منزله توهین آشکاری است که علیه نیمی از جمعیت کشور انجام شده است. پخش چنین حرف‌هایی در تلویزیون در حقیقت اشاعه تفکرات مسموم است.

این روزنامه‌نگار قدیمی در پایان اظهار کرد: متاسفانه اصول اخلاق حرفه‌ای این روز‌ها مخدوش شده و در رسانه‌ای مانند تلویزیون این اصول تماما مخدوش شده و چیزی به نام اخلاق حرفه‌ای وجود ندارد. در حالی که باید از کلام، بیان و تصویری استفاده شود که آن استاندار‌های اصلی که مربوط به رعایت اخلاق حرفه‌ای است، مخدوش نشود.

بیشتر بخوانید: آغاز برنامه هفت از ۱۲ بهمن

این حرف‌های قبیح نه با ملاک‌های تلویزیون در دنیا سازگار است و نه جمهوری اسلامی

همچنین حمید ضیایی‌پرور ـ مدرس ارتباطات ـ در پاسخ به این پرسش که آیا از منظر علوم ارتباطات، این حرف‌ها در چهارچوب استاندارد‌های تولید و پخش یک برنامه تلویزیونی قرار می‌گیرد؟ اظهار کرد: قطعا این حرف‌ها در چهارچوب استاندارد‌های تلویزیونی قرار نمی‌گیرد. این نوع حرف‌های قبیح و توهین‌آمیز که به قشر وسیعی از جامعه توهین می‌کند با ملاک‌های تلویزیون در دنیا سازگار نیست؛ چه برسد به تلویزیون جمهوری اسلامی که باید دانشگاه باشد؛ به ویژه اینکه فضای حال حاضر جامعه، بحث توجه به زنان است و اینگونه توهینی نه تنها در شأن یک کارگردان و سایر هنرمندان نیست، بلکه در شأن تلویزیون جمهوری اسلامی هم نیست.

تکنیکی که دیگر منسوخ شده است

این فعال و کنشگر فضای مجازی در ادامه با بیان اینکه این لحن در یک برنامه تلویزیونی، اقدام تکنیکی برندینگ است که می‌گوید، شما به هر قیمتی که می‌خواهی دیده شو، در این زمینه توضیح داد: اظهارنظر‌های تحریک‌آمیز که جامعه نسبت به آن موضع‌گیری کند، روش منسوخی است که بعضی از سلبریتی‌ها و هنرمندان دنبال می‌کنند؛ مثل رفتار‌های تتلو در حین اجرای کنسرت‌هایش یا کارگردانی که اظهارت تندی می‌کند فقط برای اینکه مطرح شود و در صدر اخبار قرار بگیرد. این اقدام تکنیکی برندینگ است که می‌گوید، شما به هر قیمتی که می‌خواهی دیده شو حتی اگر شده فحش بدهی یا به قشر وسیعی از جامعه توهین کنی، ولی، چون دیده می‌شوی و روی خط خبر قرار می‌گیری، مجاز هستی.

ضیایی‌پرور در پایان درباره رفتار اخیر مهمان و مجری برنامه تلویزیونی «هفت» متذکر شد: این حرکت در تکنیک‌های تبلیغات به کار می‌رود و روشی است که مشاوران ارتباطی و تبلیغات برندینگ به سلبریتی‌ها، هنرمندان و سیاستمداران و برخی از افراد چنین توصیه‌هایی می‌کنند که اظهارنظر قبیح کنند و روی خط خبری بیایند و تیتر یک شوند. حتی اگر آن اظهارنظر‌ها تند و توهین آمیز باشد.