فروش دلار در تهران با مدل روسی

اقتصاد۲۴- اوایل بهمن‌ماه بود که خبر تاسیس مرکز مبادله ارز و طلا از سوی رئیس بانک مرکزی، محمدرضا فرزین مطرح شد و امروز شروع به فعالیت می‌کند. این مدل ابتدا از سوی دولت روسیه پس از ریزش اولیه روبل در جنگ با اوکراین به کار گرفته شده بود.

مداخله مستقیم بانک مرکزی در بازار ارز

مرکز مبادله ارز و طلا طبق وعده بانک مرکزی قرار است پاسخگوی تمام نیاز‌های ارزی کشور باشد و هدف آن مداخله فعال این نهاد در بازار ارز است؛ بنابراین پس از این قیمت رسمی دلار همان قیمتی است که معاملات به صورت حواله و اسکناس در مرکز مبادله بر مبنای آن انجام می‌شود و هر نرخ و بازار دیگری به غیر از نرخ سامانه نیما و نرخ مرکز مبادله به طور رسمی قاچاق و غیرقانونی محسوب می‌شود.

در این مرکز قرار است ۶۸ نوع خدمات تأمین ارز انجام شود و همچنین مردم برای دریافت این ارز باید به کارگزاری‌هایی که بانک مرکزی معرفی می‌کند مراجعه کنند؛ در آینده صرافی‌های بانکی و تضامنی نیز به این شبکه اضافه خواهند شد.

در این شیوه همچنین بانک مرکزی تصمیمات جدیدی برای ارز‌های مسافرتی گرفته است. از این به بعد برای مسافرت‌های زمینی ۳۰۰ یورو و مسافرت‌های هوایی ۵۰۰ یورو در نظر گرفته شده و مسافران می‌توانند آن را پشت گیت فرودگاه تحویل بگیرند.

پیش از این میزان ارز مسافرتی بر اساس ویزا به مسافران تعلق می‌گرفت و می‌توانستند آن را از صرافی‌ها خریداری کنند.

بیشتر بخوانید: قیمت دلار در مرکز مبادله ارز و طلا مشخص شد

نکته مهم در خصوص راه‌اندازی مرکز مبادلات ارز و طلا این است که دیگر ارزی با کارت ملی در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد و صرافی‌ها می‌توانند از منابع داخلی خود در همان فصل از مردم ارز بخرند و بفروشند.

بانک مرکزی مدعی شده است در صورت اجرای موفق این مدل، امکان ریزش‌های سنگین در بازار ارز و بازیابی ارزش پول ملی مشابه آنچه در روسیه اتفاق افتاد محقق خواهد شد.

ارزش روبل روسیه در روز‌های پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰) و به‌دنبال اعمال تحریم‌های غرب، سقوط کرد. در آن بازه ارزش روبل به ازای یک دلار آمریکا به سرعت از حدود ۷۸ به ۱۳۸ کاهش پیدا کرد.

از آن زمان، تحریم‌ها تشدید شد و هنوز هیچ نشانه‌ای از پایان جنگ نیز دیده نمی‌شود، اما اتفاق غیرمنتظره‌ای برای روبل رخ داد. اکنون پول روسیه قوی‌تر از زمان آغاز جنگ است.

اما آیا ریال ایران هم می‌تواند مسیر روبل را طی کند؟ این موضوع را هم باید در نظر گرفت که روبل روسیه پیش از جنگ هم پول قدرتمندی محسوب و تحت نظام تک‌نرخی مبادله می‌شد که از رانت و دلالی در این حوزه تا حد زیادی مصون بود.

همچنین روسیه پس از جنگ به مبادلات تجاری خود ادامه داده و حتی توانسته است بازار‌های ایران را هم از آن خود کند، این در حالی است که تراز تجاری ایران طی دو سال گذشته به سوی منفی شدن حرکت کرده است.

کارکرد مرکز مبادله ارز و طلا

آن طور که بانک مرکزی اعلام کرده، ایجاد مرجعیت قیمت، افزایش حجم معاملات رسمی و سهولت دسترسی متقاضیان بازار ارز و طلا از مهمترین اهداف کلان مرکز مبادله ارز و طلای ایران است.

این مرکز، همچنین در راستای فعالیت خود، ابزارسازی و نهادسازی در بازار‌های ارز و طلا و تقویت و بهینه‌سازی حداکثری زیرساخت‌های فناوری اطلاعات را دنبال خواهد کرد.

مرکز مبادله ارز و طلای ایران، دارای چندین تالار معاملاتی و عرضه ارز و طلا خواهد بود که در مرحله نخست تالار ارز خدماتی و تالار حواله مرکز مبادله ایران در آن گشایش شده و شروع فعالیت خواهد داشت.

تالار حواله ارزی

منابع لازم ارزی از محل صادرات شرکت‌های صنایع پتروشیمی، مس، معادن، فولاد، پالایش نفت، قیر و سایر صادرکنندگان در تالار حواله ارزی مرکز مبادله ارز و طلای ایران تامین و جهت فروش به واردکنندگان عرضه می‌شود.

همچنین تامین ارز بابت واردات دارو، لوازم و تجهیزات پزشکی و کالا‌های اساسی همچنان با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بر بستر سامانه نیما کماکان با قوت ادامه خواهد یافت.

تالار ارز خدماتی

با راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، ضمن بازنگری صورت گرفته در سرفصل‌های تخصیص ارز خدماتی، به منظور پاسخگویی به همه نیاز‌های واقعی ارزی از یک سو و جایگزینی روش‌های نظارت پسینی به جای نظارت پیشینی از سوی دیگر، سرفصل‌های مربوطه با رویکرد تسهیل مقررات توسعه یافتند.

از مهمترین سرفصل‌های بازنگری شده ارز خدماتی در مقررات می‌توان به سرفصل‌های ارز درمانی، ارز دانشجویی، ارز ماموریت، ارز مسافرتی، ارز شرکت‌های هواپیمایی داخلی، ارز شرکت‌های ترانزیت زمینی و دریایی و سایر موارد اشاره داشت که در این زمینه ۶۸ مورد برای تامین ارز خدماتی شناسایی شده است.

افتتاح تالار نقد و حواله

نرخ معاملات ارزی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در دو تالار نقد و حواله ارز بر مبنای منابع و مصارف ارزی کشور و بر اساس متغیر‌های بنیادی اقتصادی کشف و مبنای معاملات فیمابین قرار می‌گیرد.

توسعه تالار‌ها براساس نیاز‌های متنوع ارزی، توسعه ابزار‌های معاملاتی مبتنی بر ارز و طلا از جمله سلف و سواپ، مرجعیت نرخ به عنوان نرخ مرجع ارز و طلای کشور و توسعه ارتباطات منطقه‌ای و بین المللی با بازار‌های مالی و ارزی منطقه‌ای و جهانی، از مهم‌ترین برنامه‌های آتی مرکز مبادله ارز و طلای ایران است.