مجلس رئیس ندارد

اقتصاد۲۴- کمتر از یک‌سال به‌پایان عمر مجلس یازدهم باقی مانده و نمایندگان طی یک سال گذشته با توجه به عملکرد ضعیف تیم اقتصادی دولت رئیسی، همواره برخی وزرا را تهدید به استیضاح کردند، از ۵ تا ۹ نفر اسم بردند، ولی دریغ از به ثمر نشستن یکی از استیضاح‌های آن‌ها. برخی از نمایندگان، قالیباف و هیئت رئیسه را در سیبل قرارداده و معتقدند هیات رئیسه با ایجاد مانع در اعلام وصول استیضاح‌ها، سعی بر فراهم کردن فرصت برای لابی وزرا دارد.

بالاخره با حداقل فشار نمایندگان بردولت، هفته گذشته سه نفر از تیم اقتصادی با محوریت معاون اول رئیس جمهور به مجلس رفتند و از عملکرد‌ها گزارشاتی دادند. گزارشاتی که فقط گزارش بودند و نه راه حل برای برون‌رفت از مشکلات کنونی. صرف‌نظر از اظهار بذل عنایت مخبر به نمایندگان با اعلام این‌که «همینی که هست»، این گزارشات مجلسی‌ها را اغنا نکرد. «خبرآنلاین» در گفتگو با لطف‌الله سیاهکلی عضو کمیسیون صنایع مجلس به این موضوع پرداخته است.

آثار و تبعات حضور آقای مخبر و تیم اقتصادی درمجلس چه بود وبرای مجلسی‌ها دستاوردی داشت؟

نمایندگان باید مدافع حقوق مردم باشند، اما از حال و هوای مجلس هم این‌گونه برمی‌آید که نمایندگان تلاش می‌کنند حداقل در این اوضاع اقتصادی فشار بر مردم اضافه نشود. ما می‌بینیم که این فشار اقتصادی در طبقات مختلف جامعه دارد وارد می‌شود و درصد کمی از جامعه از این شرایط راضی هستند، عامه جامعه از این شرایط نگران هستند و سختی معیشت را حس می‌کنند.

در نهایت منجر شد به این‌که سه نفر از شخصیت‌های مهم دولت درحوزه اقتصاد یعنی معاون اول رئیس جمهور، وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی به مجلس آمدند و صحبت‌هایی کردند، واقعیت این است که در این صحبت‌ها، راه‌حلی ارائه ندادند و هر کسی گزارش خودش را داد و رفت و مجلس از این گزارش‌ها ناراضی بود، زیرا چیزی دستگیرمان نشد. قرار شد دولت الزاماتش را بیاورد و این‌بار تنها به ارائه گزارش اکتفا نکند؛ بنابراین به‌نظر من حضور آقای مخبر درمجلس مساله‌ای را حل نکرد، به اطلاعات ما چیزی اضافه نشد و راه‌حلی هم از مطالب این‌ها دستگیرمان نشد.

معاون اول حسب گقته‌های قبلی آقای رئیسی در مورد تغییر کابینه هم حرفی زدند؟

نخیر، صحبتی نشد.

آیا تعداد امضا‌های استیضاح‌کنندگان در حوزه‌های مختلف کم شده است؟

نه، در حدی که نیاز به استیضاح است، وجود دارد؛ ۱۰ تا پایین‌تر و بالاترش مهم نیست، مهم این است که مجلس عزم استیضاح چند تا وزیر را دارد، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی، یعنی استیضاح وزرا بخش‌های اقتصادی دولت، وزارت‌خانه‌های صمت، اقتصادو کشاورزی و. مجلس در این مورد نگرانی‌هایی دارد و تعدادی از نمایندگان درخواست استیضاح بعضی از این وزرا را دارند و از این طریق می‌خواهند اعتراض خودشان را به دولت بگویند ودولت هم باید بیاید و از عملکرد خود در حوزه اقتصاد دفاع کند. در هر صورت یک نگاه نادرستی به استیضاح وجود دارد؛ استیضاح را تقریبا یک محکمه فرض و فکر می‌کنیم آن‌جا وزیر را محاکمه می‌کنیم. این در ذهن خیلی‌ها جا افتاده، در صورتی که استیضاح نه محکمه است، نه استیضاح‌کننده قاضی است و نه استیضاح‌شونده محکوم است، بلکه استیضاح‌کننده دنبال جواب‌گرفتن سوالاتش است.

این‌جا نکته‌ای وجود دارد؛ برخی نماینده‌ها معتقدند اگر استیضاح را انجام دهند، مبادا آقای رئیسی اولا در معرفی وزیر تعلل کند، به‌صورتی که آن وزارتخانه بخواهد با سرپرست اداره شود. دوم آقای رئیسی فردی را معرفی کند که کارآمدی وزیر فعلی را هم نداشته باشد؟

هر دو نگرانی غلط است. اگر این‌طوری باشد، کلمه استیضاح، سوال و تذکر را اصلا از وظایف نمایندگان برداریم، چون همواره اگر نماینده بخواهد وزیر را استیضاح کند، ممکن است دولت ناراضی باشد. اگر دولت ناراضی بود که قبل از استیضاح خودش برمی‌داشت. همه دولت‌ها استیضاح را دوست ندارند؛ بنابراین اصلا این تفکراساسا غلط است. دومین نکته این‌که اگر مثلا وزیر صمت را برداریم، کسی دیگر نمی‌تواند جای او را بگیرد و یا ضعیف‌تر از او می‌آید؟ خیلی از این وزرا قبل از این‌که وزیر شوند، خانواده‌های‌شان این‌ها را نمی‌شناختند و اصلا آدم‌های نامشهوری بودند، حالا وزیر شده و گمان می‌کند صاحب همه بلوغ سیاسی است و اگر او را برداریم، کشور دچار بحران
‌
می‌شود. کشور خیلی از آن‌چه برخی گمان می‌کنند نیروی قوی و شایسته توانمند و تحصیلکرده دارد، این فکر، اما اساس ما را زیر سوال می‌برد؛ بنابراین هر دو این نگاه‌ها غلط است. این‌ها فرار از مسئولیت است. در نهایت باید بگویم استیضاح قوام دولت را دربر دارد و تضعیف دولت نیست. اگر وزیری در مجلس رأی نیاورد و اعتماد به او زیر سوال رفت، به این معنی نیست که دولت دچار مشکل شده است. همین مجلس به وزیر شما رأی داده، ولی در مورد برخی وزرا رای اعتماد به اشتباه بوده است. ما هر وقت اشتباه می‌کنیم، باید اعتراف کنیم که اشتباه کردیم.

بیشتر بخوانید: جدال بزرگ قالیباف و میرکاظمی در مجلس

برخی معتقدند هیئت رئیسه این‌قدر در وصول استیضاح‌ها معطل می‌کند که وزیرفرصت می‌کند تا با لابی‌گری بتواند تعداد امضا‌ها را کم کند؟

من در یکی از نطق‌هایم این را گفتم؛ وقتی دولت و مجلس هم‌خط می‌شوند، صد‌ها حُسن دارد. واقعا در پیشبرد کارها، حل مساله، نوشتن قوانین، دادن لوایح و طرح‌ها خیلی به هم‌دیگر کمک می‌کنند و حتی با هم‌فکری مسائل را حل می‌کنند؛ اما یک عیب دارد که اگر این عیب وارد شود، همه حُسن‌ها را می‌پوشاند و از بین می‌برد؛ آن این است که مجلس و دولت با تعارف با هم برخورد می‌کنند. اگر می‌خواهیم تعارف کنیم، دچار مشکل می‌شویم؛ بنابراین فکر می‌کنم، هیئت رئیسه مجلس اصلا نباید از قانون عدول کند.

من اگر عضو هیات رئیسه مجلس باشم، به‌محض دریافت هر استیضاحی به هیات رئیسه، می‌گفتم آن را به کمیسیون ارجاع دهند، تا کار در کمیسیون پیش برود. این‌که هیات رئیسه نگاه دارد و بعد نسبت به‌آن تصمیم بگیرد، کار درستی نیست. هیات رئیسه نماینده نمایندگان نیست، هیات رئیسه خودش یک عضو از نمایندگان است. ما در مجلس نماینده برتر نداریم، رئیس مجلس برتر از بقیه نمایندگان نیست، رئیس مجلس هم یک عضو از ۲۹۰ نفر عضو است و همان‌قدر قدرت دارد که آن ۲۹۰ نفر دارند. ما آقا بالاسر در مجلس نداریم.

رئیس مجلس، هماهنگ‌کننده است، نه رئیس ما. عنوان ریاست مجلس، یک عنوان اداری است. برای مثال رئیس جمهور، رئیس است؛ رئیس قوه قضائیه رئیس است، اما رئیس مجلس، رئیس نیست، هماهنگ‌کننده است و نمی‌تواند از طرف نمایندگان تصمیم بگیرد. هیات رئیسه هم نمی‌تواند از طرف نمایندگان تصمیم بگیرد؛ بنابراین هیات رئیسه و رئیس مجلس باید به قانون تمکین کنند، باید بررسی کنیم و ببینیم در مدتی که با دولت مماشات کردیم، واقعا به دولت کمک کردیم یا به او خسارت زدیم؟ سرمایه اجتماعی را بالا بردیم یا پایین آوردیم؟ معلوم است که توسعه‌مان را با قیمت لوازم خانگی، خودرو، و دیگر کالا‌ها دچار مشکل کرده‌ایم. کالا‌ها را به بورس می‌بریم و قیمتش را پنج برابر می‌کنیم، معلوم است سرمایه اجتماعی دچاربحران می‌شود. در این زمینه همه ما مقصر هستیم و نباید مماشات کنیم، مخصوصا نباید تعارف کنیم، آسمان که به زمین نمی‌آید.