اقتصاد۲۴- توافق اخیر با عربستان باعث شد برخی تحلیلها به سمت احتمال احیا برجام پیش برود، اما برخی در مقابل معتقدند ارتباط با عربستان صرفا یک اتفاق منطقهای با وساطت چین است و هیچ ارتباط معناداری با برجام پیدا نمیکند و حتی در حوزه اقتصادی نیز چندان تحول خاصی صورت نخواهد گرفت و تحولات صرفا کوتاه مدت و موقتی هستند
رحمان قهرمانپور، کارشناس روابط بین الملل، درباره برخی تحلیلها در زمینه ارتباط برجام با توافق عربستان و ایران به «انتخاب» گفت: مسئلهی توافق با عربستان یک مسئله منطقهای است و خیلی ارتباطی با برجام که بین المللی است ندارد، زیرا برجام در سطح جهان در موضوع امنیت بین الملل پیگیری میشود، اما ایران و عربستان یک مسئله منطقهای در حد چند کشور عربی منطقه است، بنابراین ارتباط مستقیمی وجود ندارد.
وی افزود: از سوی دیگر چین هم در برجام نقش آفرینی زیادی نداشته است یعنی میانجی گری چین در توافق ایران و عربستان به معنای این نیست که چین در برجام هم فعال شود؛ لذا در برجام هم چین نقشی ندارد، البته برخی معتقدند که اگر این توافق منجر به افزایش نقش چین در مسئله برجام شود حتی میتواند برجام را دوقطبی کند یعنی روسیه و چین و ایران در یک طرف و آمریکا و اروپا در طرف دیگر که کار برجام را سختتر میکند، اما بطور کلی ربطی بین ارتباط ایران و عربستان و برجام ارتباطی بهم ندارند.
بیشتر بخوانید: تاسیس کانال مالی اختصاصی ایران با اتحادیه عرب
وی در ادامه نسبت به احتمال افزایش تجارت ایران با کشورهای منطقه و الزام پذیرش اف. ای. تی. اف و برجام برای پیشبرد این تجارت افزود: در بحث ایران و عربستان، دو طرف نگاه امنیتی به مسئله دارند یعنی نه ایران و نه عربستان از این توافق نمیخواهند به یک روابط استراتژیک بلند مدت و همه جانبه برسند. در گذشته نیز روابط ما عربستان از وجوه مختلف گسترش پیدا نکرد و روابط شکننده بوده است. واقعیت این است که اتفاق خاصی نیوفتاده است که بگوییم حجم روابط تجاری ایران و عربستان به حدی خواهد رسید که ایران به دنبال رفع تحریمها برود. عربستان به دنبال این است که تهدیدات ایران را کاهش دهد، ایران نیز در حال تضعیف اپوزیسیون است. در بطن این توافق یک نگاه استراتژیک برای ایجاد روابط استراتژیک وجود ندارد، از لحاظ ژئوپلوتیکی نیز چنین بستری وجود ندارد که ایران و عربستان ارتباط برقرار کنند.
قهرمانپور در پایان گفت: با توجه به فضای روانی سیاسی حاکم طبیعی است که برخی گروههای داخلی سعی میکنند این موضوع را بزرگ جلوه دهند تا در فضای سیاسی داخلی امتیاز کسب کنند، اما با توجه به واقعیتهای کشورهای عربی و چین باید در مورد این موضوع با احتیاط برخورد کنیم. مسئله ارتباط ایران و عربستان توانایی و استعداد حل کردن مشکلات سیاست خارجی ایران را ندارد، اما برخی تلاش میکنند موضوع را فراتر از حد واقعی جلوه دهند.