تاریخ انتشار: ۱۰:۴۲ - ۰۱ فروردين ۱۴۰۲

اولین سهمی که در بورس تهران معامله شد

شاید کم‌تر کسی بداند عمر بازار سرمایه در کشورمان به حدود ۸۶ سال می‌رسد؛ زمانی که فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد.

اولین سهمی که در بورس تهران معامله شد

اقتصاد۲۴- پانزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مجتمع واحد‌های تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ، نخستین سهمی بود که در بازار بورس تهران مورد معامله قرار گرفت.

هر چند امروز نام "بورس" به گوش اکثر مردم ایران آشنا است، اما شاید کم‌تر کسی بداند عمر بازار سرمایه در کشورمان به حدود ۸۶ سال می‌رسد؛ زمانی که فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملاً موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران ۲۶ سال به تأخیر افتاد.

در واقع لوترفلد سال ۱۳۱۵ اساسنامه بورس را تهیه کرد و در نهایت در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقت‌نامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.

در اواخر سال ۱۳۴۱، هیئتی به سرپرستی دبیرکل بورس بروکسل برای مشارکت در راه‌اندازی بورس ایران، به ایران دعوت شدند. نهایتا چهار سال بعد و در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا به بانک مرکزی ابلاغ شد. حدود یک سال بعد و در پانزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگ‌ترین مجتمع واحد‌های تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می‌رفت، به طور رسمـی فعالیت خود را آغاز کـرد. سپس سهام شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه عباس‌آباد آغاز کرد.

نخستین دهه تشکیل بورس تهران دوران چشم‌گیری برای این بازار بود. چراکه از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۵۷ تعداد شرکت‌ها از ۱۰ بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶.۲ میلیارد ریال به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت.

پس از آن و با پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت. دلیل آن هم تملک بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی توسط دولت بود. در واقع با ملی شدن بانک‌ها، بیمه و برخی صنایع کشور، تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی از بورس خارج شدند. با پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ تقلیل یافت.


بیشتر بخوانید: رکوردشکنی صنعتی در بورس


علت این امر، تملک بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی توسط دولت بوده‌است. از سال ۱۳۶۸ و در چارچوب برنامه پنج‌ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس به‌عنوان پیش‌زمینه اجرای خصوصی‌سازی آغاز شد. نخستین رویداد تأثیرگذار بر بورس نیز تصویب لایحه قانون اداره بانک‌ها در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب بود.

بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷ که دوره پرتنش و پرحادثه انقلاب اسلامی بود با چالش‌های بسیاری مواجه شد و حتی تا مرز تعطیلی رسید. در این دوره بی اعتمادی به دولت و وضعیت نابسامان مالی شرکت‌ها موجب شد اعتماد به بورس بین سرمایه گذاران از بین رفته و بورس با کاهش معاملات مواجه شود.

چالش‌های مربوط به ملی شدن صنایع کشور، بانک‌ها و بیمه‌ها، جنگ ایران و عراق، خروج برخی از بنگاه‌های اقتصادی از بورس و ربوی شاخته شدن این نوع دادوستد، موجب شد تا در سال ۱۳۶۱ بازار بورس در ایران تقریباً متوقف شود. اگر چه بورس همچنان پابرجا بود، اما عدم وجود عرضه‌کنندگان و پایین بودن قیمت پیشنهادی خریداران موجب شده بود تا این بورس با رکود بسیاری مواجه شود.

با این وجود بازار بورس از سال ۱۳۶۷ رنگ جدیدی به خود گرفت و شاهد رشد حجم معاملات شد که این را مدیون قانونی که در این سال با عنوان «قانون برنامه پنج ساله اول» تصویب شده است. هر چند سیر فعالیت بورس تا سال ۱۳۷۵ تقریباً ثابت بود و هیچ تحول خاصی در این دوره مشاهده نشد.

رکود شدید بازار بورس در طی هشت سال جنگ تحمیلی نیز از وقایع مهم بورس ایران محسوب می‌شود.

از سال ۱۳۶۸ و در چارچوب برنامه پنج سال اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس به عنوان پیش زمینه اجرای خصوصی سازی، جذب و گردآوری پس انداز‌ها و هدایت آن در جهت سرمایه گذاری آغاز شد. طی سال‌های پس از تجدید حیات بورس تاکنون، فعالیت بورس فراز و نشیب‌های متعددی از جمله رکود سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳ و ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۸ و افت و خیز‌های مقطعی ناشی از بحران‌های سیاسی مربوط به جنگ افغانستان و عراق را تجربه کرده است.

از ابتدای سال ۱۳۷۶، بورس اوراق بهادار تهران دور تازه‌ای از فعالیت را به خود دیده است. اقدام‌های انجام شده در راستای بازسازی ساختار سازمانی و مدیریتی، بکارگیری نوآوری‌های فنی و تخصصی، اصلاح رویه‌های مقرراتی و نظارتی، فراهم آوردن زمینه ارتقای کارآیی و اصلاح کارکرد بازار و کوشش برای هماهنگ سازی سیاست گذاری‌ها با نیاز‌های واقعی بازار سرمایه، در مرکز توجه‌ها و برنامه‌های اصلاح ساختاری سازمان بورس اوراق بهادار قرار داشته است. البته برخی از این اصلاحات به دلیل نبود ظرف قانونی مناسب، متوقف مانده بود.

گام بلند اصلاح قانون بورس اوراق بهادار پس از چهل سال یعنی در آذر ماه سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار توسط مجلس شورای اسلامی، برداشته شد. قانون جدید بازار اوراق بهادار نسبت به قانون قبلی دارای نقاط قوت زیادی است، از جمله: تفکیک مقام عملیات از نظارت، ساماندهی بازار اولیه، ایجاد تنوع در ابزار‌های مالی و نظارت قانونمند بر ارکان و نهاد‌های فعال در بازار سرمایه.

منبع: دنیای اقتصاد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت خودرو‌های سایپا امروز شنبه ۲۹ دی ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ چهره متفاوت آتنه فقیه نصیری، سحر ولدبیگی و حمیرا ریاضی در سال ۷۹

قاضی رازینی در گذر زمان از سال ۱۳۵۷ تا امروز

عکس/ قاب ماندگار عارف، ناصر حجازی، ستار و پروین با استایل خاص

عکس/ واکنش رشیدپور به تویت عجیب سعید جلیلی

عکس/ واکنش ربیعی به حادثه تروریستی امروز

عکس/ نمایی از ساختمان محل ترور ۲ قاضی دیوان عالی کشور

عکس/ استوری احساسی بهنوش بختیاری در اینستاگرام غوغا کرد

عکس/ پوشش برف در ایران از نگاه ناسا

اینفوگرافی/ ۱۰ استارتاپ بزرگ ایران با ارزش ۱۰۰ هزار میلیارد تومان

عکس/ تمرین تیم استقلال در کمپ ناصر حجازی

عکس/ استقبال قاضیِ مقیسه از حمید نوری

عکس/ چهره خاص و دیدنی گوگوشِ در کنار پدرش ۶۴ سال پیش

عکس/ ترافیک شدید در بزرگراه‌های تهران

عکس/ نمایی بی نظیر از شهر منجیل گیلان ۱۳۳ سال پیش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

صفحه اول روزنامه‌های ورزشی امروز

صفحه اول روزنامه‌های اقتصادی امروز

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

رژیم کم‌ سدیم چیست؟

فواید زود شام خوردن

عوارض نوشیدن قهوه با شکم خالی

چگونه خوب عمر کنیم؟

آیا جهانی شدن ادامه خواهد داشت یا متوقف می شود؟

پیش بینی قیمت طلا و سکه پس از تحلیف ترامپ/ بازار منفجر می شود یا اثراتش پیشخور شده است؟

تعیین تکلیف تعطیلی مدارس و ادارات تهران

پیام تسلیت رهبر انقلاب اسلامی درپی درگذشت حجت‌الاسلام سقای بی‌ریا

فیلم/ جزییات جدید از سوء قصد امروز به قضات بلندپایه از زبان پورمحمدی

دعوای صدراعظم آلمان با وزیر خارجه بر سر اوکراین

موسیمانه تا پای فسخ قرارداد با استقلال رفت

مدارس ابتدایی لواسان یکشنبه غیرحضوری شد

عکس/ مجریان صداوسیما لباس روسی بر تن کردند

روسیه از ایران خواسته به FATF بپیوندد

فیلم/ سخنگوی قوه قضاییه: در رابطه با ترور امروز افرادی شناسایی و دستگیر شدند

حضور دو بازیکن در استقلال منتفی شد

عکسی ماندگار در تاریخ /مارادونا در مقابل آلمان

زیاد النخاله: ایران حمایت همه جانبه‌ای از ما به عمل آورد

قیمت خانه و زمین در مکران افزایش یافت؟

نتانیاهو برای آتش‌بس با حماس دبه کرد؟

طعنه جمهوری اسلامی به کاظم صدیقی

فیلم/ رونمایی از نخستین شهر شناوری نیروی دریایی سپاه

دیپورت شاهزاده هری بریتانیا از امریکا؟

پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی شهادت دو قاضی برجسته

مل گیبسون، جان وویت و سیلوستر استالونه سفیران ترامپ در هالیوود

فیلم/ مدارس ابتدایی دماوند در شیفت صبح فردا غیرحضوری شد

استراماچونی علیه طارمی

هشدار وزارت بهداشت: لبنیاتِ غیرپاستوریزه نخورید

چه کسی ابراهیم نبوی را کشت

رونمایی از شهر شناوری نیروی دریایی سپاه با حضور سرلشکر سلامی

رضا درویش در آستانه‌ خروج از پرسپولیس

کنکوری‌های سال آینده منتظر تغییرات نباشند

خبر خوش درمورد پاداش پایان خدمت فرهنگیان

فیلم/ عملیات شهادت طلبانه در تل‌آویو؛ یک کشته و ۲ زخمی

مدارس مقطع ابتدایی چهار شهرستان سیستان و بلوچستان تعطیل شد

پرواز آزادی به سوی استقلال + عکس

مسمومیت گسترده پرندگان در اهواز

پزشکیان: آماده تضمین امنیت در منطقه هستیم و نیازی به غرب نداریم + فیلم

فیلم/ بارش برف در زاهدان

آزادی ۲۹۶ اسیر فلسطینی محکوم به حبس ابد

کارتال به پرسپولیس نزدیک شد؟

چه بلایی بر سر لباس‌های جشن‌های ۲۵۰۰ساله آمد؟

۶ انتصاب جدید مسعود پزشکیان؛ حدادعادل پُست گرفت

ایلان ماسک در کاخ سفید دفتر کار خواهد داشت

عکس/ تصاویری از غزاله اکرمی بازیگر تلویزیون

پیش بینی قیمت دلار فردا ۳۰ دی ۱۴۰۳/ بازار دلار در بلاتکلیفی