نحوه کارکرد صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی چگونه است؟

اتفاقاتی که سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ رخ داد پای نیمی از جمعیت کشور را به بازار سرمایه کرد و باعث شد افرادی که دانش کمی دارند نیز دست به معامله بزنند که متاسفانه مجموع اتفاقات مختلف باعث شد جز زیان چیزی نصیب سرمایه‌گذاران خرد و نوپا نشود. به همین دلیل سازمان بورس و اوراق بهادار سعی کرد با طراحی صندوق‌های مختلف با شرایط متفاوت، سهام‌داران را به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تشویق کرد. بر این اساس صندوق‌ سرمایه‌گذاری اهرمی یکی از صندوق‌های مذکور بود که حدود دو سال از عمر راه‌اندازی آن می‌گذرد.

صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی چیست؟

در صندوق‌های اهرمی می‌توان با بهره‌گیری از مکانیزم اهرم، بازده سرمایه‌گذاری را چند برابر کرد. درواقع با سرمایه‌گذاری در یک صندوق اهرمی، امکان دریافت سود  مضاعف وجود دارد. در آن طرف ماجرا نیز در صورت کاهش ارزش صندوق اهرمی، مکانیزم اهرم منجر به چند برابر شدن زیان سرمایه‌گذار  می‌شود. دلیل این موضوع نیز آن است که در صندوق اهرمی، ریسک سرمایه‌گذاری نسبت به سایر صندوق‌ها افزایش قابل توجهی دارد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی از نوع صندوق‌ سهامی است؛ با این تفاوت که از دو نوع واحد برای دو گروه سرمایه‌گذار با ریسک‌پذیری مختلف ایجاد می‌شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی به افرادی که قصد دارند با پذیرش ریسک بیشتر وارد بازار سهام شوند این امکان را می‌دهد که با بهره‌گیری از بسیاری از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعم از مدیریت حرفه‌ای پورتفوی و نقدشوندگی بالا، از ابزار اهرم نیز برخوردار شوند.

واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی دو نوع واحد برای سرمایه‌گذاری دارند که برای دو گروه از سرمایه‌گذاران با دو هدف و رویکرد متفاوت است؛ یک گروه دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری عادی که اشخاص کم‌ریسک محسوب می‌شوند و گروه دیگر دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز که افراد پر ریسک هستند.

بر این اساس،‌ واحدهای سرمایه‌گذاری عادی مخصوص سرمایه‌گذارانی است که قصد پذیرش ریسک بالا ندارند و انتظار یک بازدهی محدود اما مطمئن را دارند. بازدهی واحدهای سرمایه‌گذاری عادی صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی عموماً بسته به شرایط متغییر خواهد بوده اما به‌طور کلی میزان بازدهی آن تقریبا در حدود بازده با اوراق درآمد ثابت و سپرده بانکی است. واحدهای سرمایه‌گذاری عادی به صورت صدور و ابطال معامله می‌شوند.

واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز مناسب افراد جسور و ریسک‌پذیر است که قصد استفاده از اهرم برای سرمایه‌گذاری  و انتظار بازدهی بالایی از سرمایه‌گذاری خود دارند. واحدهای ممتاز به صورت قابل معامله در بورس (ETF) هستند و از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری با جستجوی نماد مورد نظر قابل دادوستد هستند. واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز به دو نوع واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز نوع اول و ممتاز نوع دوم تقسیم می‌شوند.

واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز نوع اول به واحدهای سرمایه‌گذاری ممتازی گفته می‌شود که در اختیار مؤسسان صندوق است و حق رأی دارند. نقل و انتقال واحدهای ممتاز خاص تحت شرایط و ضوابط خاصی صورت می‌گیرد. درحالی که واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز نوع دوم به واحدهای سرمایه‌گذاری ممتازی گفته می‌شود که در دست عموم سرمایه‌گذاران است و در تابلو معاملات خرید و فروش می‌شود. سرمایه‌گذاران برای خرید این واحدها نیازمند اخذ کد بورسی هستند.

نحوه کارکرد صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی چگونه است؟

صندوق های اهرمی از نوع سهامی هستند یعنی مدیر صندوق محدودیتی در خرید سهام ندارد؛ بنابراین ارزش دارایی‌های صندوق به فراخور تغییرات قیمت سهام می‌تواند دچار نوسانات نامحدودی شود اما گروه سهامداران ممتاز متضمن تحقق حداقل بازدهی برای سهامداران عادی خواهند بود. بنابراین سهامداران عادی چندان نگرانی از تحقق بازدهی خود ندارند و به نوعی در صندوق‌های با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اما سهامداران ممتاز در ازای پذیرش چنین ریسک و تعهدی چنانچه بازدهی صندوق بیش از سقف بازدهی تعیین شده برای سهامداران عادی یعنی همان ۲۵ درصد باشد، علاوه بر سودی که به سرمایه خودشان تعلق می گیرد، مازاد سود سهامداران عادی را هم به دست خواهند آورد.