چرا دوشنبه‌ی بورس سیاه شد

اقتصاد۲۴- بازار سرمایه دیروز و امروز موقعیتی عجیب را تجربه کرده است. سقوط آزاد بازار سرمایه در دو روز متوالی سبب شد ارزش بازار سرمایه بیش از هزار هزار میلیارد تومان کاهش یابد. این نکته را حمیدمیرمعینی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرانلاین تایید و اعلام کرد: در دو روز به اندازه بیست درصد کل نقدینگی موجود در کشور در بازار سرمایه دود شده است.

وی گفت: ریزش هزار هزار میلیارد تومانی در حالی اتفاق افتاد که هیچ تغییر بنیادینی در اقتصاد و بازار سرمایه رخ نداده است و همین امر سبب شده است شایعات متعددی در فضای اقتصادی ایران مطرح گردد.

او تنها کسی نیست که پای شایعات را به موضوع باز می‌کند. برخی دیگر از کارشناسان نیز از پیچیدن شایعه ریزش دستوری بورس با چراغ سبز مسئولان ناظر خبر می‌دهند. امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره علت ریزش بورس گفت: «از تایم پیش‌گشایش، نشانه‌های عرضه گسترده در بازار مشهود بود.»

بیشتر بخوانید: سنگین‌ترین فرار پول حقیقی بورس از شهریورماه ۹۹ تاکنون

وی ادامه داد: «برای افت شاخص باید چند نکته را مدنظر قرار داد. در هفته‌های گذشته شاهد رشد یکنواخت بین تمام سهام و گروه‌ها بودیم و این رشد نسبت به اقبال سهامداران شدت و ضعف داشت.»

این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «نکته اساسی اینجاست، زمانی که بازار وارد فضای سوددهی می‌شود عده‌ای مبادرت به شناسایی سود می‌کنند که نتیجه آن اصلاح بازار است.» امیر باقری تاکید کرد: «تفاوت زیادی بین اصلاح و ریزش وجود دارد.»

هیچ اتفاقی نیفتاده است

حمید میرمعینی نیز تاکید کرد: افت بورس در حالی رقم خورده است که تغییر بنیادین خاصی نه در عرصه اقتصاد داخلی و نه در حوزه اقتصاد جهانی رخ نداده است.

وی با اشاره به اینکه عرضه هدفمند و هماهنگ برخی‌ها باعث وحشت بازار شد، ادامه داد: آقای پورابراهیمی مصاحبه‌ای کردند و هشدار دادند مبادا تجربه سال ۹۹ تکرار شود، از سوی دیگر برخی مدیران بورس که طی یک هفته اخیر فشار فراوانی به بازار وارد می‌کردند نیز جو را تحت تاثیر قرار دادند و در نتیجه بازار با یک شوک عجیب و غریب کاهشی مواجه گردید.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه رفتار‌های ادم‌های تاثیرگذار همواره بازار را با واکنش جدی مواجه می‌کند، گفت: مشکل بازار ایران ماهوی است، وقتی کلیت اقتصاد درگیر بحران و مشکل است، بازار سرمایه نیز به دور از بحران نخواهد بود.

ترس از تکرار تجربه

میرمعینی در توضیح این مطلب افزود: من حس می‌کنم کلیت بازار سرمایه منطقی رفتار می‌کرد و ورود پول حقیقی به بورس نیز صورت می‌گرفت، اما نکته اینجا بود که ترسی برای تکرار تجربه ۹۹ ایجاد گردید، اما سازمان بورس به جای تمرکز بر طراحی ابزار‌هایی که به کاهش ریسک و متنوع سازی منجر شود، رویه و رفتار دیگری را در پیش می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه ضرورت دارد رفتار توده‌وار در بورس متوقف شود، اضافه کرد: موضوع این است که ترمز بازار سرمایه نباید با این رفتار‌ها کشیده شود. درست است که ما دائم درباره ضرورت خروج از قیمت‌گذاری دستوری هشدار می‌دهیم، اما در عمل می‌بینیم که نهاد ناظر و سازمان بورس با ابزار‌هایی نسبت به دخالت در بازار اقدام می‌کند.

یک ابزار همین دامنه نوستن است چراکه وجود دامنه نوسان رفتار سهامداران را توده‌وار کرده و موجب می‌شود صف‌نشینی شکل بگیرد. مردم عادی، بدون شناخت نسبت به ماهیت سهم‌ها و سودده یا زیان‌ده بودن بازار سرمایه، تنها با دیدن صف، در صف می‌نشینند و انگار به این صف‌نشنینی عادت کرده‌اند در حالی که اگر دامنه نوسان بنا شد افراد مجبور می‌شوند با تحلیل سهم بخرند و این رفتار توده‌وار متوقف می‌شود.

میرمعینی با اشاره به اینکه تا زمانی که این مشکلات حل نشود، بازار سرمایه بالغ نخواهد شد، گفت: به هر حال اقتصاد ایران اقتصادی توسعه نیافته است. نمی‌توان انتظار داشت بازار سرمایه در این اقتصاد توسعه نیافته، از مدرن‌ترین ابزار‌ها بهره گیرد.