رفع نیازهای صنعتی ارزبر با مشارکت دانش بنیان‌ها

اقتصاد۲۴- انعقاد توافق‌نامه همکاری مشترک میان «معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری» و «شرکت گسترش انرژی پاسارگاد» در زمینه توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در زنجیره‎های ارزش بالادستی صنعت نفت یکی از دستاورد‌های بیست و هفتمین نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی بود که از سوی جواد مشایخ معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری» و «علیرضا صادق‌آبادی مدیرعامل شرکت گسترش انرژی پاسارگاد» به امضا رسید.

این توافق‌نامه با هدف بهره‌مندی از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در زنجیره ارزش صنایع نفت، گاز و انرژی‎های تجدیدپذیر در حوزه‌های اکتشاف، توسعه و بهره‌برداری و سرمایه‌گذاری با هدف توسعه اقتصاد دانش ‎بنیان امضا شد.

بر اساس این توافق نامه با اجرای صحیح و دقیق آن، تحقق ۷ هدف مهم پیش بینی شده است که «رفع نیاز‌های صنعتی ارزبر، گلوگاهی و استراتژیک هلدینگ پاسارگاد از طریق تعریف مگاپروژه‌های دانش‌بنیان و ایجاد کنسرسیوم‌های تخصصی دانش‌بنیان" یکی از این اهداف است که در قالب قرارداد‌های همکاری به میزان برآورد تجمعی ۲۰۰ میلیون دلار اجرایی می‌شود.

«تعریف مگاپروژه‎ های دانش ‎بنیان در فاز‌های تحقیق و توسعه و کمک به پیشبرد آن از طریق ایجاد همکاری با شرکت‎های دانش‎بنیان و کمک به توسعه پلتفرم‎های فناوری و توسعه محصولات جدید»، «ارتقاء تاب‌آوری ملی و رقابت‌پذیری بین‌المللی در محصولات، تجهیزات و لایسنس‎های مورد نیاز در هلدینگ پاسارگاد» و «توسعه نیروی انسانی مستعد با استفاده از ظرفیت سرمایه انسانی اکوسیستم کارآفرینی و دانش‌بنیان کشور و تأمین نیروی انسانی ماهر و نخبه با استفاده از ظرفیت‎های طرفین و رفع نیاز منابع انسانی هلدینگ پاسارگاد از طریق برگزاری آزمون‌های مشترک و همچنین برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان پس از تأیید هیئت‌مدیره و اداره منابع انسانی هلدینگ و شرکت‌های تابعه» نیز دیگر اهداف این توافق‌نامه است.

در این توافق‌نامه تاکید شده، «افزایش همکاری در زمینه انتقال تکنولوژی و تجهیزات دانشی مورد نیاز هلدینگ پاسارگاد با در نظر گرفتن رسوب دانش در شرکت‌های فناور مورد تأیید طرفین»، «ایجاد زیرساخت‎های مورد نیاز (مانند مرکز نوآوری، شتاب‌دهنده‎ تخصصی و ...) مرتبط با هلدینگ پاسارگاد» و «برگزاری رویداد‌های فناورانه با بهره‌برداری از اکوسیستم نوآوری کشور جهت تجمیع نیاز‌ها و پاسخگویی از طریق ظرفیت‎ها و فرصت‎های شرکت‎های دانش‎بنیان و فناور» نیز برای رسیدن به اهداف این همکاری مشترک ضروری است.

تعهدات معاونت علمی در همکاری مشترک

بر اساس این توافق‌نامه معاونت علمی متعهد شده است که در جهت تحقق اهداف مدنظر گام‌هایی بردارد که از آن جمله می‌توان به «بررسی اولویت‌های فناورانه اعلام شده از سوی هلدینگ پاسارگاد و همکاری برای شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور منتخب جهت رفع نیاز اعلام شده»، «تشکیل و راهبری کنسرسیوم از شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و یا معرفی شده از سوی هلدینگ پاسارگاد جهت بومی‌سازی و توسعه دانش فنی اولویت‌های اعلامی از سوی هلدینگ پاسارگاد»، «همکاری و تسهیلگری در طرح‌های معرفی شده از سوی هلدینگ پاسارگاد متناسب با ضوابط موجود در معاونت علمی» و «تشکیل کنسرسیوم بین‌المللی و انتقال فناوری برحسب نیاز برای هر یک از فناوری¬های مرتبط با موضوع توافق‌نامه با همکاری هلدینگ پاسارگاد» اشاره کرد.

همچنین معاونت علمی تعهد دارد تا برای «تسهیل در صدور مجوز‌های قانونی مرتبط با معاونت برای طرح‌ها و شرکت‌های معرفی شده از سوی هلدینگ پاسارگاد»، «کمک به توسعه فناوری‎های پیشنهادی، با استفاده از تمام ابزار‌های موجود از جمله قانون ساخت بار اول، حمایت در قالب تحقیق و توسعه از محل هزینه قطعی شده مالیات شرکت‎ها و فراهم آوردن زیرساخت جهت آزمون‌های آزمایشگاهی و میدانی» و «فراهم آوردن امکان صدور ضمانت‎نامه و تسهیل و تسریع در فرایند‌های بانکی و اعطای تسهیلات از طریق صندوق‎ها متناسب با ضوابط موجود در معاونت علمی» تلاش کند.

«حمایت از هزینه‌های تحقیق و توسعه پرداخت شده در خصوص تحقق موضوع این توافق‌نامه در صورت موفقیت طرح‎های اجرا شده بر اساس تحقق فاز‌های تعریف شده در قرارداد‎های جداگانه»، «حمایت در جهت توسعه بازار، به منظور خرید مجدد تجهیزات و اقلام ساخته شده موضوع این توافق‌نامه بر اساس آیین‌نامه‎های موجود» و «همکاری جهت تصویب و اجرای قوانین، مقررات و دستورالعمل‌های مرتبط با افزایش جذابیت اقتصادی به‌کارگیری فناوری در حوزه بالادست نفت و گاز همچون افزایش دستمزد مرتبط با تکنولوژی در قرارداد‌های بالادستی هلدینگ پاسارگاد» نیز دیگر ماموریت‌هایی است که در این همکاری مشترک به معاونت علمی واگذار شده است.

گام‌های مشترک

همچنین در این توافق‌نامه «تأمین بخشی از هزینه پایلوت و استاندارد‌های مورد نیاز جهت اجرای این توافق‌نامه»، «حفظ مالکیت فکری و حق بهره‌برداری از فناوری‌های نوین ایجاد شده در حین انجام این توافق‌نامه برای شرکت دانش‌بنیان و فناور»، «حمایت از شرکت های دانش‎بنیان و فناور در قالب یک برنامه مشترک جهت تأمین زیرساخت‌های لازم موضوع این توافق‌نامه»، «حمایت از فرایند یافتن، شتابدهی و توسعه فناوران و شرکت‎های زایشی دانش‎بنیان جهت حل نیاز‌ها گلوگاهی و اولویت دار بدون فناور و توان پاسخ‎دهی»، «حمایت از ارائه نیاز‌های هلدینگ پاسارگاد در قالب برگزاری نشست‎های تخصصی، رویداد‌ها و نمایشگاه‎ ها» و «حمایت از کارگزاران تبادل فناوری به منظور تجمیع و ثبت در سامانه‎های موجود و حل نیاز‌های هلدینگ پاسارگاد با استفاده از ظرفیت‎ های شرکت های دانش‌بنیان» به عنوان تعهدات مشترک طرفین تعیین شده است.

به منظور پیشبرد و نظارت بر حسن اجرای این توافق‌نامه، کمیته‎ای راهبری متشکل از ۳ نفر نماینده تام‌الاختیار از هر طرف تشکیل می‌شود. این کمیته با برگزاری جلسات منظم روند اجرای توافق‌نامه و عمل به تعهدات طرف‌ها را رصد و پیگیری می‌کند و در خصوص موضوعات همکاری جدید برنامه‌ریزی می‌کند.

در مرحله اول به منظور اجرایی سازی این توافق‎نامه، موضوعاتی، چون «بومی‌سازی ۷۰ پمپ درون‌چاهی ESP بدون دکل جهت استفاده در میادین سپهر و جفیر و پروژه‌های مربوط به بخش بالادستی این هلدینگ»، «امکان‌سنجی بومی‌سازی RSS»، «موضوعات مربوط به میادین سپهر و جفیر و تعریف پروژه‌های مربوط به افزایش تولید مانند شکاف هیدرولیکی و اسیدزنی با کمک انتقال تکنولوژی»، «پروژه‌های مربوط به آب ژرف در استان سیستان و بلوچستان»، «ساخت و ارتقا فناوری تجهیزات مربوط به تکمیل چاه‌های حفاری در فشار‌های ۱۰ هزار PSI و بالاتر»، «ساخت لوله مغزی سیار»، «ساخت مته‌های PDC جهت استفاده در پروژه‌های بالادستی این هلدینگ» و «توسعه نرم‌افزار‌های پیشرفته حوزه بالادستی با استفاده از هوش مصنوعی» به عنوان موضوعات اولیه در دستور کار این کمیته قرار گرفت.

استاندارد‌های تعریف در همکاری‌های نفتی

در این توافق‌نامه ذکر شده که به منظور انتخاب، نحوه اجرا (الزامات قراردادی) و شرایط تحویل صحیح نیاز‌های اولویت‎دار هلدینگ پاسارگاد شاخص‎های تعیین شده در کمیته مشترک مدنظر قرار داده شود. هر موضوع تأییدشده دارای حداقل حجم بازار داخلی ۳ میلیون دلار در سال، در صورت استراتژیک بودن موضوعات، دارای حداقل حجم بازار داخلی ۱۵ میلیون دلار در ۳ سال یا دارای بازار صادراتی بیش از ۱۵ میلیون دلار است.

کمیته های فنی ذیل کمیته‎ ‎مشترک متشکل از نمایندگان معاونت علمی، هلدینگ پاسارگاد، شرکت متقاضی تحویل‌گیرنده، مجری انجام دهنده پروژه و دو مشاور علمی و صنعتی نیز برای «تعیین و تأیید فاز‌های قرارداد و الزامات اجرایی هرکدام»، «تعیین و تأیید استاندارد‌های تطبیقی داخلی مورد نیاز»، «تعیین و تأیید شرایط تحویل‎گیری، انجام آزمون های عملکردی و اخذ مجوز‌های مورد نیاز» و «نظارت بر حسن انجام کلیه مراحل قرارداد شامل انجام صحیح فاز‌های قرارداد، نصب و راه اندازی و تهیه دستورالعمل های مورد نیاز» تشکیل خواهند شد.