بومی سازی خط تولید نانوالیاف‌ها در یک شرکت دانش بنیان

اقتصاد۲۴- میناسادات حسینی: پایتخت ایران سال‌های بحرانی را در آلودگی هوا طی می‌کند؛ به طوری که در روز‌های تشدید آلودگی هوای تهران، شمار بیماران تنفسی تا ۶۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. بیشترین عامل مرتبط با تشدید بیماری‌های سیستم قلبی و عروقی و ریوی، افزایش ذرات معلق در هواست، به‌طوری‌که آلودگی هوا در تهران به‌طور متوسط موجب کاهش ۵ سال از عمر تهرانی‌ها شده است؛ اما محققان در کشور ما با توسعه نانو فناوری توانسته اند قدم‌های خوبی در کاهش ورود آلایندگی و ذرات معلق به هوای کلان شهر‌ها بردارند. یک شرکت دانش بنیان داخلی برای نخستین بار اقدام به تولید فیلتر‌های نیروگاهی با استفاده از نانوالیاف‌ها کرده که تا ۹۰ درصد از ورود ذرات معلق و آلودگی‌ها به هوای شهر‌ها جلوگیری می‌کند.

کیوان دبیر، مدیر فنی شرکت فناوران نانومقیاس سال هاست در حوزه تولید نانوالیاف‌ها فعالیت می‌کند. پروژه تولید خط صنعتی تولید نانوالیاف در شرکت فناوران نانومقیاس از سال ۱۳۸۲ کلید خورد و ایده آن از یک رساله دکتری بود. نانوالیاف‌های پلیمری کاربرد‌های متفاوتی دارند که از فیلتر ماسک‌های تنفسی در سایز کوچک گرفته تا فیلتر‌های نیروگاه‌ها را شامل می‌شود. او در گفتگو با «اقتصاد ۲۴» پیرامون اهمیت خط تولید این نانوالیاف‌ها در صنعت می‌گوید: «این دستگاه یک پلتفرم ساخت محسوب می‌شود که می‌توان از خروجی‌های این دستگاه در صنایع مختلف استفاده کرد. عمده صنایعی که می‌توانند از الیاف نانو تولیدشده از این دستگاه استفاده کنند صنایع فیلتر هستند که شامل فیلتر‌های نیروگاهی، خودرویی، هواپیمایی یا پزشکی می‌شوند. همچنین این تکنولوژی برای فیلتر‌های دستگاه‌های دیالیز، ماسک‌های تنفسی و منسوجات حوزه درمان با خواص آنتی باکتریال مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

نانوالیاف و اهمیت آن

نانوالیاف نانو موادی تک‌بعدی هستند که به دلیل خواص منحصر به فرد فیزیکی شیمیایی در بسیاری از کاربرد‌های صنعتی مورد توجه قرار گرفته‌اند. قطر مقطع عرضی نانوالیاف از ده‌ها تا صد‌ها نانومتر می‌تواند متغیر باشد و به همین دلیل مساحت سطح ویژه و نسبت سطح به حجم بالایی را ایجاد کرده است. نانوالیاف برای ساخت شبکه‌های بسیار متخلخل گزینه مناسبی هستند. از این ساختار می‌توان به عنوان میزبان به منظور کاربرد‌های متنوعی استفاده کرد.

در طی چند دهه اخیر، تلاش‌های زیادی برای یافتن پتانسیل‌های نانوالیاف در کاربرد‌های متنوع صورت گرفته است. این نوع از نانو مواد در زمینه‌های بسیار متنوعی قابلیت استفاده دارند و می‌توانند باعث بهبود عملکرد دستگاه شوند. منابع تولید و ذخیره انرژی، تصفیه آب و محیط زیست، مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی، حوزه‌های متنوعی هستند که نانوالیاف می‌توانند بسیار موثر عمل کنند.

دبیر اشاره می‌کند: «معروف‌ترین کاربرد نانوالیاف‌های صنعتی در حوزه افزایش راندمان فیلترهاست؛ فیلتر‌های نیروگاهی، خودرویی و حتی پزشکی؛ بنابراین کاربرد آن از کاهش آلودگی هوا گرفته تا حوزه سلامت و پزشکی و افزایش عمر موتور خودرو را شامل می‌شود.»

جزئیات بیشتر از فیلتراسیون

مدیر فنی شرکت دانش‌بنیان فناوران نانومقیاس عنوان می‌کند: «یکی از کار‌های مهم مجموعه ما بحث ایجاد تولید اقتصادی برای صنایع مختلف است. به طور مثال برای ماسک‌های تنفسی، فیلتر‌های نیروگاهی و فیلتر‌های پزشکی می‌توانیم دستگاه بومی سازی کنیم یعنی متناسب با آن صنعت می‌توانیم خط تولید آن‌ها را بومی سازی کنیم و این باعث شده بازار‌های زیادی داشته باشیم.

به طور کلی هر فیلتر یکسری مواد یا المان‌ها را از خود عبور می‌دهد و یکسری مواد را فیلتر می‌کند. به طور مثال، فیلتر نیروگاه‌ها برای جلوگیری از آلایندگی هواست؛ بنابراین فیلتری ایده آل است که بیشترین میزان هوا را با بیشترین جذب با قُطر ذرات مورد نظر داشته باشد. ما باید تخلخل‌هایی در آن فیلتر ایجاد کنیم که بتواند هوای خوبی عبور داده و ذرات بیشتری را جذب کند. ایجاد این تخلخل‌ها به واسطه نانوالیاف باعث می‌شود راندمان فیلتر بالاتر رود و این ویژگی‌ای است که نانوالیاف می‌تواند ایجاد کند. کاربرد فیلتر‌های نیروگاهی جذب آلاینده‌های زیست محیطی است. همچنین در صنایعی مثل خودرو، فیلتری با استفاده از نانوالیاف طراحی شده که ذرات ناخالصی کمتری را در سیستم سوخت موتور وارد کند که موتور عملکرد بالاتری داشته باشد.»

توسعه بازار داخلی نانوالیاف‌ها

مدیر فنی این شرکت دانش‌بنیان عنوان می‌کند: «ما اولین شرکتی بودیم که دستگاه‌های تولید نانوالیاف را در مقیاس صنعتی تولید کردیم و همین موضوع فیلترسازی‌های بزرگ کشور ازجمله «شرکت بهران فیلتر» را به مشتری پروپاقرص ما تبدیل کرد.»

مشغول ایجاد بازار خارجی هستیم

دبیر در مورد بازار‌های خارجی این محصول به «اقتصاد ۲۴» می‌گوید: «نخستین کشوری که دستگاه‌های صنعتی تولید نانوالیاف را از شرکت ما خرید، کره جنوبی بود. پس از خرید‌های مداوم این کشور، اعتمادی به برند ما ایجاد شد که مشتریانی از کشور‌های چین، برزیل و هند دستگاه‌های ما را خریداری کردند.»

تنها ۳ رقیب در سطح بین المللی داریم

این مدیر فنی شرکت دانش‌بنیان فناوران نانومقیاس می‌گوید: «در داخل که رقیب جدی نداریم. رقبای ما در دنیا شرکت‌هایی از آمریکا، جمهوری چک و ترکیه هستند که این موضوع نشان می‌دهد ما می‌توانیم بازارمان را در دنیا گسترش دهیم.»