چرا هوا گرمتر شده است؟

اقتصاد۲۴-گرمای هوا به پیکر زمین و آدم‌هایش شلاق می‌زند، چنان حرارتی کره خاکی را احاطه کرده که حالا بی‌سابقه است، غرب و شرق هم ندارد، سیطره گرما همه کشور‌ها را اسیر کرده، به‌گزارش یورونیوز در ماه گذشته میلادی (ژوئن) گرمای هوا در پکن از ۴۱ درجه هم گذشت و اروپا مانند سایر نقاط دنیا از جمله ایالات متحده گرمای اخیر را تجربه کرد. در ایران هم موج گرما در روز‌های گذشته کاملاً احساس شد، به‌گفته بهلول علیجانی، کارشناس هواشناسی: «گرمای امسال یک پندیده جهانی است و تنها مخصوص ایران نیست.» حالا این پدیده جهانی رکورد هم زده است، به‌گزارش ایسنا در تاریخ سه ژوئیه (۱۲ تیر)، میانگین دمای جهانی ۱۷ درجه سانتیگراد و در ۴ ژوئیه (۱۳ تیر) ۱۷.۱ درجه سانتیگراد بود. این اعداد بالاتر از رکورد روزانه قبلی است که در ۱۴ اوت ۲۰۱۶ ثبت شده بود. سپس در روز پنجشنبه (۱۵ تیر)، این رکورد دوباره شکسته شد و میانگین دمای جهانی به ۱۷.۲ درجه سانتیگراد رسید.

همان‌طورکه گفته شد ایران هم از موج گرمای هوا در امان نبود، این روز‌ها ساعت که به میانه روز می‌رسد حتی نفس کشیدن هم زیر این آفتاب سوزان سخت می‌شود، حداقل تجربه یک هفته گذشته تهران و البته چند شهر دیگر همین بوده، هفته گذشته بود که رئیس اداره کل هواشناسی استان تهران از آغاز یک هفته گرم خبر داد، مازیار غلامی به رسانه‌ها گفت که: «از شنبه (۱۷ تیرماه) تقویت هوای گرم در تهران پیش‌بینی می‌شود. این افزایش دما در مناطق شمالی به ۴۰ تا ۴۲ درجه سانتیگراد و در نیمه جنوبی استان به ۴۲ تا ۴۵ درجه سانتیگراد می‌رسد.» پیش‌بینی‌ای که درست بود و برخی مناطق استان تهران دمای ۴۲ درجه را تجربه کردند، ورامین با بیشینه دمای ۴۲ درجه سانتیگراد گرمترین منطقه در تهرانی شد که پیش‌بینی‌ها انتظار داشت دمای آن بین ۲۵ تا ۴۰ درجه سانتیگراد بالا و پایین شود. روندی که طی روز‌های گذشته برای استان‌های دیگر هم وجود داشت، به‌گزارش ایسنا و براساس داده‌های مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی موج گرمای امسال ۷ استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، اصفهان، یزد، کرمان و بوشهر را فرا گرفت.

یک جهان باید دست به دست هم بدهند تا زمین گرم‌تر نشود

شاید این روز‌ها یک سوال مشترک میان خیلی‌ها رد و بدل شود، آن‌که دلیل گرمای زیاد هوا چیست؟ این سوال را مارتین ژوکر، اقلیم شناس در دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا پاسخ می‌دهد، او به یورونیوز می‌گوید: «گاز‌های گلخانه‌ای که گرما را در خود نگه می‌دارند ریشه مشکل هستند.»

بیشتر بخوانید:گرمای جهان رکورد شکست

درهمین‌باره بهلول علیجانی، کارشناس هواشناسی می‌گوید: «زمین هر سال گرم‌تر می‌شود، روندی که چندی سال است ادامه دارد، بنابراین گرمای هوا در این روز‌ها به‌خاطر افزایش گرمای جهانی است. این‌که دما رو به افزایش است برای این است که انسان‌ها رعایت نکردند تا تغییر اقلیم اتفاق بیفتد، برای همین هوا مرتب گرم‌تر می‌شود، این مشکلی هم به آسانی حل نخواهد شد.»

در گزارش فرانس پرس آمده که بتن، آسفالت و سایر مصالح ساختمانی بیش از حد ممکن گرما را در آندسته از مناطق شهری گرم‌سیری که از کمبود پوشش گیاهی و فضای سبز فراوان رنج می‌برند و همچنین در معرض تابش‌های شدید خورشید قرار دارند، جذب می‌کنند. تهویه مطبوع و سایر فناوری‌های ایجاد برودت در فصل گرما معمولا مصرف انرژی بالایی را به خود اختصاص می‌دهند. این نیاز اغلب توسط نیروگاه‌هایی تامین می‌شود که از سوخت فسیلی بسیار مخرب برای جو استفاده می‌کنند که خود از عوامل تشدید بحران‌های آب و هوایی به حساب می‌آید.

علیجانی با اشاره به مصرف سوخت‌های فسیلی و افزایش دمای هوا می‌گوید: «مصرف بی‌رویه سوخت فسیلی و از بین رفتن پوشش گیاهی سبب شده افزایش دمای زمین ادامه داشته باشد، اما باید یک جهان دست به دست هم بدهند تا گرمای زمین افزایش پیدا نکند، با این وجود متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد، خیلی از کشور‌ها که می‌خواهند توسعه پیدا کنند چندان تمایلی به کاهش مصرف سوخت فسیلی ندارند، طوری‌که توسعه و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی مقابل یکذیگر قرار گرفته‌اند، حل این مسئله طولانی مدت است، و کل کشور‌ها باید تصمیم بگیرند مصرف سوخت فسیلی را پایین بیاورند و به‌جای آن از انرژی خورشیدی یا بادی و مواردی از این دست استفاده کنند.»

او ادامه می‌دهد: «دمای زمین نسبت به سال ۱۸۵۰ به طور متوسط چیزی حدود ۱.۲ درجه گرم‌تر شده است، کشور‌ها در کنفرانس پاریس تصویب کردند که اجازده ندهند متوسط افزایش گرمای جهانی بیشتر از ۱.۵ درجه شود، اما با این روند موجود چنین هدفی امکان ندارد، برای همین کشور‌ها در تلاش هستند این افزایش دما در نهایت به ۲ درجه برسد، اما متاسفانه دمای هوا روز به روز گرم‌تر می‌شود و کنفرانس‌های جهانی هم نمی‌توانند کاری انجام بدهند، آن‌ها فقط یک چیز‌هایی روی کاغذ تصویب می‌کنند، درحالی‌که برای کاهش مشکلات مردم باید سازگاری و صرفه‌جویی کنند، دولت‌ها هم باید برنامه‌های توسعه را طوری برنامه‌یزی کنند که مصرف سوخت فسیلی کاهش پیدا کند.»

آب و هوایی که به آن عادت کرده‌اید را فراموش کنید!

همان‌طورکه بهلول علیجانی گفت علیرغم قرارداد‌های بین‌المللی که تلاش دارند مانع افزایش گرمای هوا شوند، اما به‌نظر می‌رسد این روند ادامه دارد، به‌گزارش یورونیوز، میانگین دمای هوای جهانی در پنج سال آینده به‌دلیل افزایش گاز‌های گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های انسانی و پدیده‌ی طبیعی ال‌نینو به بالاترین سطح خود خواهد رسید. دکتر لئون هرمانسون یکی از دانشمندان نگارنده‌ی این گزارش گفته که: «پیش‌بینی می‌شود میانگین دمای جهانی همچنان در حال افزایش باشد و ما را از آب و هوایی که به آن عادت کرده‌ایم دورتر و دورتر کند.»

براساس این گزارش میانگین سالانه دمای نزدیک به سطح زمین بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ با احتمالی ۶۶درصدی و برای حداقل یکی از این سال‌ها بیش از ۱.۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطح آن در دوره‌ی پیشاصنعتی خواهد بود. همچنین به احتمال ۹۸درصد، حداقل یکی از پنج سال آینده و کل این دوره‌ی پنج ساله گرم‌ترین رکورد تاریخی را ثبت خواهد کرد.