خروج ۶ وزیر از دولت سیزدهم طی دو سال؛ رکورد تازه رئیسی در دولت‌های ایران

اقتصاد۲۴-  دو سال از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد و نه تنها از تحقق شعار‌های انتخاباتی رئیسی خبری نیست بلکه نابسامانی و آشفتگی اقتصادی در همه حوزه‌ها عیان‌تر شده و سفره‌های مردم هم که دیگر هیچ. به نظر برخی کارشناسان بیشتر اعضاءکابینه رئیسی از پختگی لازم برخوردار نبودند و به صورت پلکانی به وزارت نرسیده اند و بجای طی کردن نردبان ترقی از سکوی پرتاب مستفیض شده اند. عملکرد نا مناسب وزرای رئیسی کار را به جایی رساند که مجلس همسو با دولت هم صدایش در آمد و به طرح استیضاح برخی وزرا پرداخته، اما هنوز کارآمدی این تغییرات در زندگی مردم ملموس نیست.
خبرآنلاین در گفتگو با هادی حق شناس استاندار دولت دوازدهم به بررسی عملکرد دوساله دولت رئیسی پرداخته است.

**عملکرد دوساله دولت سیزدهم را چگونه می‌بینید، آیا به اهداف از پیش تعین شده خود رسید و در مجموع آقای رئیسی تا چه حد توانست به وعده‌های خود عمل کند؟
طبیعتا نصف عمر دولت گذشت، معمولا دولت‌ها که استقرار پیدا می‌کنند در دو سال اول به دلیل اینکه یک امیدی درمردم ایجاد می‌شود و اینکه هر دولتی با یک رویکرد جدیدی حاکم می‌شود و انتظاراتی هم ایجاد می‌کند گاهی اوقات همین منجر می‌شود که برخی از شاخص‌ها نه تنها سعود پیدا نکند بلکه سقوط پیدا کند. بعنوان مقال وقتی دولت تدبیر و امید در سال ۹۲ روی کار آمد در دو سال اول ما شاهد این بودیم که تورم شدیدا کاهش پیدا بکند و نه تنها تورم کاهش پیدا کند بلکه فضای جذب سرمایه گذاری احیاء بشود. طبیعتا وقتی در آن دو سال برجام اجیا شد طبیعی است که یک حال و هوای جدید برای کشور ایجاد شد. اما در این دو سال گذشته علیرغم اینکه شاید به لحاظ شرایط تحریمی شبیه دو سال اول دولت یازدهم بود، اما آن دولت توافق هسته‌ای را از صفر شروع کرد و بعد هم در طی دو سال به سرانجام رساند، ولی این دولت یک تفاهم آماده را نتوانست احیا کند و عدم احیاء این منجر شد که همین حالا یک چشم انداز مثبتی برای اقتصاد نمی‌بینیم. برای اثبات این موضوع به همین بازار سرمایه یا بورس نگاه کنید و ببینید در چند هفته گذشته چه وضعیتی پیدا کرده است. یا قیمت ارز در این دو سال کذشته چه رشدی داشته است، یا تورم نه تنها کاهشی نبوده بلکه افزایشی بوده و ارزش پول ملی هم همینطور. همینطور قیمت برخی از کالا‌های اساسی هم افزایش چشمگیری داشته واین در حالی است که دولت اعتقاد داشت مرغ و تخم مرغ ربطی به تحریم ندارد، ولی در دو سال گذشته قیمت مرغ و تخم مرغ بین سه تا چهار برابر افزایش پیدا کرده و سفره مردم هر روز آب می‌رود، در برخی از کالا‌های دیکر نیز همینطور. وقتی به شعار‌های اساسی دولت برمی گردیم می‌بینیم آن شعار‌ها هم تحقق پیدا نکرده است. بعنوان مثال شعار وزیر کار و امور اجتماعی که گفتند به ازای هر یک میلیون تومان می‌شود یک شغل ایجاد کرد یا بحث ایجاد یک میلیون مسکنی که مطرح کردند، خُب نه تنها یک میلیون مسکن در سال ایجاد نشد بلکه الان برخی از گزارش‌ها این موضوع را روایت می‌کند که در تهران برخی مردم اثاث خود را داخل کانتینر‌ها می‌گذارند و مجبور شده اند بخاطر افزایش قیمت اجاره بها چنین اقدامی را انجام دهند.

**طی این دوسال و خصوصا در سال گذشته تغییرات زیادی در کابینه صورت گرفت. ارزیابی تان از کابینه آقای رئیسی چیست؟
سه رکن اصلی کابینه سازمان برنامه، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی هستند. خُب در این مدت هم رئیس بانگ مرکزی عوض شد، هم رئیس سازمان برنامه و بودجه عوض شد و درمورد وزارت اقتصاد هم شاید بتوان گفت بود و نبودش تفاوت معنا داری ندارد به عبارتی، اساس تیم اقتصادی دولت در دو سال اول هیچ برنامه‌ای نداشته است.
علاوه بر رئیس بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه آقای عبدالملکی، آقای فاطمی امین، مرحوم اقای قاسمی، آقای ساداتی نژاد، آقای نوری و اخیرا هم آقای سجادی تغییر کردند، امری که انبوه آن در دوسال اول دولت‌های گذشته به چشم نمی‌خورد.

بیشتر بخوانید: دعوا در جبهه اصولگرایان؛ گشایش توپخانه‌های جریان نزدیک به قالیباف برای نبرد تازه

دقیقا، ما دولتی نداشته ایم که در طی دو سال ۶ وزیر کابینه یا به عبارت دیگر یک سوم کابینه عزل یا جابجا شوند. همچنین دو سه تا از معاونین رئیس جمهور هم جابجا شده اند. معمولا چنین وضعی نداشته ایم. این هم از بعد مدیریتی مطلب و تازه این درحالی است که دولت و مجلس و قوه قضائیه همه یکدست هستند. یعنی اگر یک دست نبودند قطعا تعداد استیضاح‌ها یا عزل وزرا خیلی بیش از این بود و الان، چون یکدست هستند یک مقدار ملاحظه می‌کنند. با اینکه یک دست هستند روزنامه ایران که نشریه دولت است نظر سنجی را منتشر می‌کند که بیان می‌کند نزذیک ۷۰ درصد مردم از مجلس راضی نیستند، یعنی این یکدست بودن این گزارش‌ها را هم به دنبال دارد. در مجموع شاید بشود این جمله گفت که دو سال اول این دولت تقریبا با دو سال اول هیچ یم از دولت‌های قبلی به لحاظ شاخص‌های اقتصادی و حتی شاخص‌های سیاسی و بین المللی قابل مقایسه نیست. به یک معنای دیگر آن امید و چشم اندازی که معمولا دولت‌های قبلی برای روابط سیاسی، بین المللی و اقتصادی ایجاد می‌کردند در این دولت ایحاد نشد.

**به حوزه بین الملل اشاره داشتید، رویکرد این دولت در عرصه بین الملل بیشتر نگاه به شرق است و طی ماه‌های اخیر رفتار دو گانه شرقی‌ها در برخی موارد را دیدیم، نظرتان در این مورد چیست و آیا صرفا نگاه به شرق نیاز‌های ما در عرصه بین الملل را تامین خواهد کرد؟
همین چالش‌هایی که سر این بیانیه‌ای که چین و روسیه برای سه جزیره ایرانی ایجاد کردند یا همین چالشی که الان بین ایران و کویت بر سر میدان نفتی آرش وجود دارد و یا چالش‌هایی از این دست را در نظر داشته باشید. چند بار تا کنون این دولت گفته که هفت میلیارد ایران از کره یا ۱۰ میلیارد دلار در عراق آزاد شده، ولی عملا هیچ اتفاقی نیفتاده است. می‌خواهم بگویم که روابط بین المل هم طوری تنظیم نشده که به کمک اقتصاد ایران بیاید، این‌ها مسائلی است که در مورد عملکرد دو سال این دولت می‌توان بین کرد. ممکن است حالا کسی بگوید که هیچ نقطه مثبتی نبوده که اینکونه می‌گویید؟ پاسخ این است که طبیعی است که ما به لحاظ تحلیلی این نکات را می‌گوییم.

**در ارتباط با برنامه هفتم چه نظری دارید وارزیابی تان از این برنامه چیست؟
دولت رئیسی که مثلا علیرغم اینکه برنامه پنج ساله ششم را قبول نداشت دوسال آن برنامه را تمدید کرد، الان هم شاکله برنامه هفتم را بررسی می‌کنیم انگار که اصلا برنامه هفتم، برنامه نیست، رویانامه است که به مجلس تقدیم شده است. دو سال از دویت گذشت، ولی برنامه منسجم و اجرایی از دولت ندیدیم که تقدیم مجلس بکند و انتظار نداریم که از مجلس حتما یک برنامه پنج ساله هفتم متقنی بیرون بیاید که بگوییم حالا دستاورد این دولت منثلا تنظیم این برنامه پنج ساله بوده است.